- پیشگفتار 1
- اشاره 5
- یک. تعریف مفاهیم و اصطلاحات 6
- الف)صلاه 6
- اشاره 6
- ج) اقامه 7
- ب) نماز 7
- اشاره 8
- دو. اهمیت و ضرورت پرداختن به موضوع نماز 8
- 2. تکرار معنادار واژه »صلاه» در قرآن و روایات 9
- 1. نماز؛ رکن دین 9
- اشاره 9
- 3. اقامه نماز، اولین فعالیت فرهنگی صالحان 10
- 4. محوریت نماز در سیره و سفارش انبیا ؟(ع)و اهل بیت (ع) 11
- اشاره 12
- ب) معیار و شاخص بودن نماز 12
- 1. شاخص ایمان 12
- 3. شاخص قبولی اعمال 13
- 2. اولین نشانه مؤمنان 13
- ب) تأکید خاص به نماز در بین دیگر عبادات 13
- پرسشنامه 15
- آسیب شناسی نماز 16
- اشاره 16
- الف) نماز ما با غفلت همراه است 16
- یک. نماز برای ما کار مهمی نیست 16
- اشاره 16
- دو. نمازهای ما ناقص است 16
- اشاره 16
- اشاره 17
- الف) توجه به اینکه نماز، همسخن شدن با پروردگار 17
- یک. چه کنیم نماز برای ما مهم باشد؟ 17
- راه درمان این آسیبها 17
- ب) نماز ما بازدارنده از گناه نیست 17
- ج) شناخت جایگاه نماز 18
- ب) توجه به آثار و ثواب نماز 18
- د. آشنایی با پیامدهای سبک شمردن نماز 18
- ه) توجه به عنایات ویژه خداوند 21
- و) توجه به حالات پیغمبر(ص) و ائمه(ع)و اهتمام ایشان به نماز 22
- دو. چه کنیم نمازی کامل بخوانیم 25
- ز) تقویت اعتقاد به قیامت 25
- الف) فراگیری احکام نماز 25
- اشاره 25
- ج) توجه به معانی و اسرار نماز 26
- ب) رعایت آداب ظاهری و باطنی نماز 26
- د) اقامه نماز در اول وقت 27
- ه) اقامه نماز به جماعت 29
- و) اهتمام به تعقیبات 30
- تسیبح حضرت زهرا 31
- ز) اهتمام به نوافل 32
- پرسشنامه 33
- الف) آداب مقدمات نماز 34
- 1. خواندن دعاهای مخصوص هنگام وضو 34
- اشاره 34
- 1. وضو 34
- اشاره 34
- 3. مضمضه کردن 36
- 2. مسواک زدن 36
- 8. خواندن آیه الکرسی بعد از وضو. 36
- 4. استنشاق 36
- 7. خواندن سوره قدر در حال وضو. 36
- 2. لباس نمازگزار 37
- ب) آداب مقارنات نماز 38
- 3. مکان نمازگزار 38
- اشاره 38
- 1. آداب تکبیرهالاحرام 40
- 2. برخی از آداب قیام و قرائت 41
- 4. آداب سجود 42
- 3. آداب رکوع 42
- 6. آداب سلام نماز 44
- 7. آداب قنوت 44
- الف) اخلاص و نیت قربت 45
- دو. آداب باطنی نماز 45
- اشاره 45
- اشاره 45
- مراتب اخلاص 46
- ب) تفهّم نماز 47
- اشاره 49
- ج) تعظیم مقام پروردگار در نماز 49
- خشوع اولیای خدا در نماز 50
- د) حضور قلب در نماز 50
- پرسشنامه 51
- اشاره 52
- یک. اهمیّت حضورقلب در نماز 52
- دو. تأثیرعبادت همراه با حضور قلب 53
- اشاره 55
- سه. مقدمات به دست آوردن حضور قلب 55
- الف) بزرگ شمردن امر خدا و رعایت حریم آن 55
- چهار. عوامل مؤثر در تحصیل حضور قلب 55
- ب) ترس ازعظمت و بزرگی خدا 57
- ه) شرمساری از تقصیرها و گناهان در برابر خداوند 60
- پنج. راههای تحصیل حضور قلب 60
- اشاره 62
- الف) عوامل خارجی 62
- اشاره 62
- شش. موانع حضور قلب در نماز 62
- ب) عوامل داخلی 63
- راه درمان 63
- اشاره 63
- راه نجات از حبّ دنیا 65
- داروی هرزه گردی خیال 66
- آیا نمازِ بدون حضور قلب، باطل است؟ 68
- نکته اساسی در حضور قلب 69
- انواع حضور قلب و کاملترین نوع آن 69
- ج) پرهیز از حرکتهای اضافی 70
- ه) توجه نکردن به اطراف 71
- اشاره 71
- د) پرهیز از نماز در حالت کسالت 71
- چند تذکر 72
- پرسشنامه 73
- مقدمه 74
- اشاره 74
- الف) مداومت بر نماز 75
- یک. در ارتباط با خدای متعال 75
- اشاره 75
- اشاره 75
- مداومت امام خمینی(ره) بر نماز شب 76
- ب) محافظت بر نماز 77
- اشاره 77
- نتیجه پایداری بر نماز 78
- اشاره 79
- الف) امدادگرِ محرومان 79
- ج) کسب روزی حلال و دوری از حرام خواری 79
- دو. در ارتباط با خلق خدا 79
- اشاره 79
- نکته 80
- ب) عفیف در غرائز 81
- اشاره 81
- نمونه ای از انفاق امام صادق(ع) 81
- پناه جویی از شهوت، به پیامبر رحمت(ص) 82
- ج) امانتدار 83
- اشاره 83
- امانتداری بر سه نوع عهد 84
- د) استوار در شهادت 86
- ز) دوری از غیبت 87
- اشاره 87
- و) رعایت حق همسر 87
- اثر غیبت در عبادت 88
- ح) خیرخواهی و ارتباط با برادر دینی 89
- سه. در ارتباط با عالم غیب 90
- اشاره 90
- اشاره 90
- الف) یقین به قیامت 90
- ب) هراس از عذاب الهی 93
- پرسشنامه 95
- اشاره 96
- مقدمه 97
- اشاره 97
- سر در لغت و اصطلاح 97
- راه رسیدن به اسرار نماز 98
- منابع شناخت اسرار 98
- سیر تکمیل نمازهای واجب 99
- اشاره 101
- اشاره 101
- یک. سر الصلاه 101
- بیان اسرار نماز 101
- الف) طهارت باطنی انسان 101
- ب) به فعلیت رسیدن انسان 102
- الف) اسرار مقدمات نماز 103
- دو. اسرار الصلاه 103
- اشاره 103
- ب) اسرار مقارنات نماز 110
- اشاره 118
- تأویل دو سجده 119
- قیام بعد از دو سجده 119
- پرسشنامه 122
- یک. الله اکبر 123
- مقدمه 123
- دو. أعوذ بالله من الشیطان الرجیم 125
- الف) سوره حمد 126
- ویژگیها 126
- سه. قرائت 126
- چرا سوره حمد؟ 127
- بِسْمِ اللَّهِ 128
- الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ 129
- الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ 130
- تفاوت حمد با مدح و شکر 130
- رَبِّ الْعَالَمِین 131
- الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ 132
- إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَإِیَّاکَ نَسْتَعِین 133
- یک سؤال 134
- حقیقت صراط مستقیم 135
- اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیم 135
- صِرَاطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ 136
- وَلَا الضَّالِّین 137
- غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ 137
- اشاره 138
- ب) سوره (بعد از حمد) 138
- سوره توحید 139
- ج) تسبیحات اربعه 140
- سُبْحانَ رَبِّیَ الْعَظیمِ وَ بِحَمْدِهِ 141
- چهار. رکوع 141
- چرا عظیم، چرا اعلی؟ 142
- سُبْحانَ رَبِّیَ الأعلَی وَ بِحَمْدِهِ 142
- پنج) سجده 142
- بحمده 142
- شش. قنوت 143
- هفت. تشهد 144
- هشت. سلام 145
- پرسشنامه 146
- چند نکته مهم 147
- مقدمه: آثار نماز و تربیت انسان 147
- اشاره 147
- بررسی آثار فردی نماز 148
- اشاره 148
- اشاره 149
- یک. آثار شناختی 149
- الف) آثار اعتقادی 149
- ب) آثار عقلی و علمی 151
- نماز را با لذت معنوی گره نزنید! 156
- اشاره 156
- دو. آثار عبادی - معنوی 156
- سه. آثار عاطفی - روانی 160
- اشاره 160
- ب) بالابردن سطح تحمل و رهایی از غم و اندوه 162
- الف) نماز، تمرین ادب عبودیت و مبارزه با نفس 163
- ب) ابهت یافتن خدا در دل 163
- ج) پیشگیری از گناه 164
- د) گناه زدایی 165
- ه) درمان حرص و طمع 166
- و) تربیت روحیه حق شناسی 167
- ز) درمان کبر و غرور 167
- پنج) آثار زیستی - بهداشتی 168
- پرسشنامه 170
- اشاره 171
- مقدمه: نماز به مثابه یک امر اجتماعی 171
- یک. نماز و خانواده 172
- الف) برنامه ریزی و تدبیر منزل 172
- ب) بهبود روابط خویشاوندی 173
- الف) کاهش جرائم و تقویت کنترل اجتماعی 175
- دو. نماز و جامعه 175
- اشاره 175
- اشاره 175
- 1. مکانیسم حیا 176
- 3. مکانیسم معرفت و هدایت بخشی 177
- 2. مکانیسم تعدیل 177
- ب) تألیف قلوب و ایجاد همدلی و برادری 178
- د) تسهیل روابط اجتماعی 179
- ه) توجه به حقوق دیگران 180
- الف) تثبیت نظام توحیدی 181
- اشاره 181
- سه. نماز و فرهنگ 181
- ب) فرهنگ پذیری 182
- ج) تبلیغ جهانی فرهنگ اسلامی 183
- ب) ایجاد اقتدار و تحول در معادلات سیاسی 184
- اشاره 184
- الف)وحدت و همدلی 184
- چهار. نماز و سیاست 184
- ج) تعمیق بصیرت سیاسی 185
- اشاره 187
- پنج) نماز و اقتصاد 187
- الف) فعال سازی روحیه تعاون و همیاری 187
- ب) بهبود رابطه کارگر و کارفرما 188
- ج) نزول برکات الهی 189
- نقش فراگیر 190
- د) تحکیم برابری و رفع اختلاف طبقاتی 190
- اشاره 190
- نماز بخوان تا آدم شوی 191
- پرسشنامه 193
- اشاره 194
- منشأ اختلاف 195
- مقدمه 195
- اشاره 195
- اشاره 195
- یک. وضو 195
- الف: شستن دستها 196
- موارد اختلافی در وضو 196
- دلیل اهل سنت 196
- پاسخهای شیعه 196
- ب: مسح سر 198
- الف: قرآن 199
- ج: مسح یا غَسل پاها 199
- ب: روایات 200
- اشاره 201
- دو. اذان و اقامه 201
- الف) کیفیت تشریع اذان 201
- بررسی موارد اختلافی 201
- ب) تثویب در اذان صبح 202
- ج) حیّ علی خیرالعمل 204
- د) شهادت ثالثه 206
- سه. اوقات نماز 208
- رمزگشایی از علت اصلی 208
- نقد و بررسی جمع بین صلاتین 208
- حنبلیه 209
- واجبات نماز از نگاه مذاهب اسلامی 209
- چهار. ارکان و واجبات نماز 209
- حنفیه 209
- اشاره 209
- مالکیه 210
- الف( حکم بسمله 210
- بررسی برخی موارد اختلافی 210
- شافعیه 210
- ب) دست بسته نماز خواندن 211
- ج) آمین گفتن پس از حمد 213
- پرسش اول 214
- ه) صلوات و سلام پیامبر بر خودشان! 216
- پرسش دوم 216
- پرسشنامه 218
- اشاره 219
- مقدمه 219
- یک. نماز پیامبران الهی(ع) 220
- الف) نماز حضرت ابراهیم(ع) 220
- ب) نماز اسماعیل(ع)و اسحاق(ع)و یعقوب (ع) 220
- ج) نماز حضرت شعیب(ع) 221
- د) نماز حضرت موسی(ع) 221
- ه) نماز حضرت داود(ع) 222
- و) نماز حضرت سلیمان(ع) 224
- ز) نماز حضرت زکریا(ع) 224
- ح) نماز حضرت عیسی(ع) 226
- اشاره 227
- دو. یهودیت 227
- الف) نماز در یهودیت 228
- 1. وجوب نماز 228
- 2. مقدمات نماز 229
- 3. نمازهای روزانه 231
- سه. مسیحیت 232
- اشاره 232
- ١. حواریون یا رسولان مسیح 233
- ٢. فرقه های مسیحی 233
- ٤. شعائر و عبادات 235
- ٣. کتاب مقدس مسیحیان 235
- ٥. نماز حضرت عیسی(ع) 236
- ٧. نمازهای روزانه مسیحیان 237
- ٦. جدایی از یهودیان 237
- اشاره 238
- چهار. آیین زردشت 238
- ١. زندگی و رسالت زردشت 239
- ٢. نماز در آیین زردشت 240
- ٤. نماز روزانه 241
- ٣. آمادگی برای نماز 241
- پرسشنامه 243
- فصل سوم: نماز در ادیان غیر الهی 244
- اشاره 244
- اشاره 244
- یک. آیین هندو 244
- مقدمه 244
- ١. اعتقادات اصلی 245
- 2. عبادت در آیین هندو 246
- ٣. نماز در آیین هندو 247
- اشاره 249
- دو. آیین بودا 249
- عبادت بوداییها 251
- کتب مقدس بودایی 251
- عبادات روزانه 252
- پرسشنامه 254
- اشاره 255
- بخش چهارم: دعوت به نماز 255
- مقدمه 256
- به گیتی نیست آرامش، از این رو 257
- فصل اول: اصول و شیوه های هدایت و دعوت دیگران به نماز 259
- یک. شروع از خود 259
- اشاره 259
- الف) اصول هدایت و دعوت دیگران به نماز 259
- اشاره 259
- دو. اصل زمینه سازی 260
- سه. اصل جامعیت 260
- چهار. اصل تدریج 260
- پنج) اصل اعتدال 261
- شش. اصل تداوم و استقامت 262
- هفت. اصل کرامت 262
- اشاره 263
- اشاره 263
- ب) روشهای عام در هدایت و دعوت دیگران به نماز 263
- یک. اعطای بینش و پاسخ به شبهات 263
- نمونهای از شبهات 264
- دو. انداز و تبیشیر 266
- سه. تشویق و تنبیه 267
- اشاره 267
- الف) اشارهای به انواع تشویق و تنبیه 268
- ب) شرایط تشویق و تنبیه 268
- ح) شیوه های تنبیه 269
- ج) تناسب با عمل 269
- چهار. معرفی الگوهای اهل نماز 271
- اشاره 271
- یک. دوره کودکی اول 272
- ج( روش ها و نکته های دعوت به نماز بر اساس سن مخاطب 272
- الف) ویژگیهای روانشناختی دوره کودکی اول (کمتر از 7سال) 272
- اشاره 272
- ب) روشهای ویژه دوره کودکی اول: فراهم آوردن زمینه مساعد 273
- دو. دوره کودکی دوم 275
- الف) ویژگیهای روانشناختی دوره کودکی دوم (7 تا 12سال) 275
- الف) ویژگیهای روانشناختی دوره نوجوانی (12 تا 18سال) 278
- سه. دوره دوره نوجوانی 278
- ب) روشهای ویژه دوره کودکی دوم: آموزش و درونی کردن 278
- اشاره 279
- ب) روشهای ویژه دوره نوجوانی 279
- اشاره 280
- اهداف تحکیم و تعمیق بنیانهای اعتقادی 280
- دوم. تدوین برنامه مطالعاتی 281
- روش اول. تشکیل جلسات بحث و گفتگو 281
- ترغیب و ترهیب، انذار و تبشیر، تشویق و تنبیه 281
- اشاره 282
- نکات مهم 283
- پرسشنامه 284
- فصل دوم: بررسی علل ترک نماز و راههای درمان آن 285
- الف) بینشی 285
- اشاره 285
- یک. عوامل درونی ترک نماز 285
- اشاره 285
- مقدمه 285
- عوامل ترک نماز 285
- اشاره 285
- عوامل ضعف ایمان به خدا 286
- اشاره 286
- درمان ضعف ایمان به خدا 287
- اشاره 288
- دنیاطلبی 289
- شیطان 289
- . 289
- عوامل غفلت 289
- دوست ناباب 289
- اشتغال افراطی به بهرههای دنیایی 289
- درمان غفلت 290
- اشاره 290
- الف) جهل به احکام 291
- انواع جهل 291
- اشاره 291
- ج) جهل به عواقب بی نمازی 292
- ب) جهل به اسرار، آثار و اهمیت نماز 292
- درمان جهل 292
- اشاره 292
- ب) گرایشی 293
- عوامل ضعف اراده 295
- اشاره 295
- درمان ضعف اراده 296
- ج) کنشی 298
- 1. کثرت گناه و شهوت رانی 299
- اشاره 299
- اشاره 299
- 3. خجالت 300
- اشاره 300
- اشاره 300
- درمان کثرت گناه و شهو ترانی 300
- درمان افراط و تفریط 300
- 2. افراط و تفریط 300
- ب) دوست نامناسب 301
- دو. عوامل بیرونی ترک نماز 301
- درمان خجالت 301
- الف) اعضای خانواده 301
- ج) شیطان 302
- د) بد عمل کردن برخی دینداران 303
- اشاره 304
- 2. گروه همساان 304
- ه) محیط 304
- 1. محیط خانواده 304
- 4. بازار و خیابان 305
- 3. محیط مدرسه و مربیان 305
- 5. ورزشگا هها 306
- 6. رسانه 306
- 7. حکومت 307
- 8. فعالیت های دشمنان 308
- پرسشنامه 309
- منابع 310
- Judaism, , USA:1985. P.83 316
دوستان ناشایست، در انحراف آدمی به سمت ناهنجاریهای اخلاقی.
چه بسا جوانانی که به مسائل دینی علاقه مند هستند؛ اما به علت رفاقت با افراد بیقید، از دین فاصله گرفته و به مرور زمان، با تأثیرپذیری از حالات و رفتار آنها، حال نماز و دعا و مناجات از آنان نیز سلب و به تدریج در دام بیدینی و لاابالی گری گرفتار شدهاند.
بدین روی، از مهمترین عوامل بیرونی ترک نماز، تأثیر و نقش دوستان ناباب است؛ چون طبیعت انسان تأثیرپذیر است و بخش عمدهای از اوصاف اخلاقی و رفتارهای فردی را از دیگران که با او همکلام و همنشین اند، اخذ می کند و این امری نیست که قابل کتمان باشد.
امام صادق(ع)می فرمایند: « آدمی بر دین و آیین دوست خویش است، باید هر یک از شما بنگرد با چه کسی دوستی میکند».(1)
خداوند متعال نیز در قرآن کریم، پیامد دوستی با نااهلان را چنین به تصویر می کشد: «یا وَیْلَتی لَیْتَنی لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَلیلاً»؛(2) ای وای بر من، کاش فلانی را دوست[خود] نگرفته بودم.
ج) شیطان
به فرموده پیامبر اعظم(ص) : «هر دلی شیطانی دارد و تلاش می کند تا او را بفریبد، پس اگر خدا را یاد نمود، از او دور می شود و اگر یاد خدا را کنار گذاشت، آن شیطان به او نزدیک و او را متوجه خود می سازد، گمراهش می کند و به لغزش وا می دارد، تا کم کم او را به طغیان وا دارد».(3)
شیطان برای اینکه افراد را به سمت بیتوجهی به نماز پیش ببرد، آرام آرام حرکت می کند و هر کسی را با توجه به روحیاتش فریب میدهد؛ برخی را با اهرم وسوسه و اشتغال فکر و ذهن در هنگام نماز، گاه با فاصله انداختن تدریجی بین او و نماز اوّل وقت. این ترفندهای شیطان تا بدانجا پیش می رود که شخص را در لبه
1- مجلسی، بحارلانوار، ج 71 ، ص 192
2- فرقان: 28
3- دیلمی، إرشادالقلوب إلی الصواب، ج 1، ص 160