مفتاح: درسنامه عمومی معارف نماز صفحه 62

لغو رویگردان باشیم. آیات آغازین سوره مبارکه مؤمنون را از یاد نبریم که خداوند متعال فرموده است: "قد أفلح المؤمنون* الّذین هم فی صلاتهم خاشعون* والّذین هم عن اللّغو معرضون"(1). مشاهده بسیاری از برنامههای تلویزیون می تواند از نمونه های امور بیهوده و لغو شمرده شود.

6. مقدمات نماز مانند وضو را با توجه انجام دادن.

7. توسل همیشگی و هنگام شروع نماز به امام زمان؟ع؟؛ "بِکُم تُقبَلُ الطاعَهُ المُفتَرَضَه".

8. انصراف قلب از غیر خدا به مجرد التفات؛ یعنی پرهیز از انصراف اختیاری. در مواردی که ذهن به صورت ناخودآگاه متوجه مطلبی می شود و به فکر و اندیشه در مورد آن مشغول می شود، به مجرد توجه و التفات، انسان اندیشه مذبور را قطع کند و به نماز برگردد.

شش. موانع حضور قلب در نماز

اشاره

برای تحصیل حضور قلب، افزون بر ایجاد عوامل، باید موانع آن را برطرف ساخت. این موانع که سبب تشتّت افکار می گردد، دو گونه اند: عوامل خارجی و عوامل داخلی.

الف) عوامل خارجی

اشاره

موانع خارجی یعنی آنچه در اطراف ما دیده یا شنیده میشود و هر یک ممکن است منشأ افکاری باشد که خیال دیگری را به دنبال خود پدید آورد. به گونه ای که همچون داستانی پیوسته، بکلی فکر و دل نمازگزار را از نماز جدا کند.

امام خمینی(ره)در این باره می فرماید: مانع حضور قلب در عبادت، تشتت خاطر و کثرت وارداتِ قلبیّه است و این گاهی از امور خارجیّه و طرق حواسّ ظاهره حاصل