مفتاح: درسنامه عمومی معارف نماز صفحه 84

نمازگزار واقعی، امین است و به عهد و پیمان خود - اعم از الهی یا مردمی - استوار است؛ آن را محترم میشمارد و آنچه را متعهّد شده، مراعات(1) می کند.

امانت دو گونه است: امانت شرعی و امانت مالکانه. امانت مالکانه نیز خود دو گونه است؛ گاهی مالی را به صندوقچه شما می سپارند و گاهی رازی را به سینه شما میسپارند. از مشکل ترین امانات، امانت اسرار است. کتمان اسرار، از مهمترین هنرهای آدمی است.

رسول اکرم(ص) فرمود: "سه چیز است که احدی مجاز نیست از آن تخلف و سرپیچی نماید: اول، وفای به عهد؛ خواه طرف پیمان مسلمان باشد یا کافر. دوم، نیکی به پدر و مادر؛ خواه مسلمان باشند یا غیر مسلمان. سوم، ادای امانت؛ خواه صاحب امانت مسلم باشد یا کافر".(2)

ایشان فرمود: "کسانی که در سخن راستگوتر و در ادای امانت مراقبت بیشتری دارند و در عهد و پیمان باوفاتر و در اخلاق نیکوتر و با مردم گرمتر هستند، در قیامت به من از همه نزدیکترند". (3)

امانتداری بر سه نوع عهد

سه نوع عهد داریم:

یک. عهدی که انسان با خدا می بندد که به آن نذر میگویند.

دو. عهدی که خداوند با انسان می بندد: "أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَیْکُمْ یا بَنی آدَمَ أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّیْطانَ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبین»؛(4) آیا با شما عهد نکردم ای فرزندان آدم! که شیطان را

1- الرعایه: چوپان را "راعی" گویند و "راعون" یعنی کسی که تمام توجه خود را مبذول و متمرکز و کاملاًمراقبند.
2- ثثَاَثَهٌ لَیْسَ أِحَدٍ فِیهِنَ رُخْصَهٌ الْوَفَاءُ لِمُسْلِمٍ کَانَ أَوْ کَافِرٍ وَ بِرُ الْوَالِدَیْنِ مُسْلِمَیْنِ کَانَا أَوْ کَافِرَیْنِ وَ أَدَاءُ . ألاْمَانَهِ لِمُسْلِمٍ کَانَ أَوْ کَافِر" (شیخ کلینی، اصول کافی، ج 2، ص 162)
3- "أَقْرَبُکُمْ مِنِی غَداً فِی الْمَوْقِفِ أَصْدَقُکُمْ لِلْحَدِیثِ وَ آدَاکُمْ لِأْمَانَهِ وَ أَوْفَاکُمْ بِالْعَهْدِ وَ أَحْسَنُکُمْ خُلُقاً وَ. أَقْرَبُکُمْ مِنَ النَاس " (مجلسی، بحاراانوار، ج 66 ، ص 375)
4- یس: 60