مفتاح: درسنامه عمومی معارف نماز صفحه 90

سه. در ارتباط با عالم غیب

اشاره

سومین محور رفتاری نمازگزار، حوزه اعتقادات نمازگزار و ارتباط او با غیب است. نمازگزار در این حوزه، نیز بایسته است صفات اعتقادی بیان شده را داشته باشد؛ تا از نمازگزار حقیقی قرار گیرد.

الف) یقین به قیامت

اشاره

صفاتی که از نمازگزاران - همچون مداومت بر ذکر خدا، عفت و محرومیت زدایی - بیان شد، ریشه اش را باید در باورهای آنان یافت. قرآن کریم، بخش اساسی اعتقادات یک نمازگزار را چنین بیان می کند: «والّذین یُصَدِّقُونَ بِیَوْمِ الّدیّن»؛(1) نمازگزاران به قیامت باور دارند. به جهت اهمیت باورمندی نمازگزاران به معاد، قرآن کریم در آیه دیگری نیز به این مسأله اشاره دارد: "الَّذِینَ یَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلاقُوا رَبِّهِمْ وَ أَنَّهُمْ إِلَیْهِ راجِعُونَ"(2)؛ آنان که اعتقاد به ملاقات پروردگارشان دارند و به تحقیق به سوی او بازگشت می نمایند.

مراد از "یوم دین»، روز جزا و پاداش است و "یصدقون» یعنی باور جازمانه قلبی. باید دانست که آنچه اعمال ظاهری را پویا و فعال می کند، اعتقاد برآمده از باور است. به همین جهت زمانی که از صفات نمازگزاران بحث می شود، صفات آنها را در حوزه اعتقادات ترسیم می کند. در میان اعتقادات نیز با بیان قیامتباوری، تأثیر فراوان یاد قیامت در تربیت انسان را گوشزد می نماید.

یاد مرگ، مهمترین محرک دوام در ذکر خداوند و تصحیح رابطه با خود، خداوند و مردم است. نماد بیرونی این اعتقاد، همان نماز است. قرآن در برابر کسانی که توجهی به قیامت ندارند و آن را دور می دانند: "إِنَّهُمْ یَرَوْنَهُ بَعِیداً»(3)، نمازگزاران واقعی را راستینِ در اعتقاد به قیامت می داند: "یُصدّقون بیوم الّدین».

1- معارج:26
2- "وَاسْتَعِینُوا بِالصَر وَالصَلاَهِ وَإِنَهَا لَکَبِیرَ هٌ إلاَ عَلیَ الْخَاشِعِینَ* الَذِینَ یَظُنُونَ أَنَهُم مُلاقُو ربِهِمْ وَأَنَهُمْ إِلَیْهِ راجِعُونَ؛ از شکیبایی و نماز یاری جویید و به راستی این ]کار[ گران است، مگر بر فروتنان. همان کسانی.که می دانند با پروردگار خود دیدار خواهند کرد و به سوی او باز خواهند گشت (بقره: 46 و 45)
3- معارج: 6