نقد و بررسی اصول اخلاق پزشکی نوین صفحه 78

مورد روایت سمره نیز همین طور است. سمره با تشبّث به حق مالکیت خود، اسباب آزار مرد انصاری را فراهم کرده بود و رسول خدا این حق را از او گرفتند و فرمودند: درخت را از ریشه درآور و جلوی او بینداز.

آقای سیستانی نیز که "لاضِرار" را "لااِضرار" معنا می­کند، در واقع از "لاضرار" همان معنایی را می­فهمد که شیخ الشریعه اصفهانی و حضرت امام از "لاضرر" می­فهمند و همه این بزرگواران آن را به نهی از اضرار معنا می­کنند. ولی نتایجی را که آقای سیستانی بار می­کند، آنها بار نکرده­اند. ایشان می­گوید: فرق است بین اینکه روایت بگوید:

"یحرم الاضرار" با اینکه بگوید: "لااضرار". مدلول حدیث، صرف تحریم اضرار نیست تا اگر کسی ضرری زد، بگوییم حرامی مرتکب شده و دیگر کاری نمی­توان کرد؛ بلکه چیزی فراتر از تحریم اضرار را می­فهماند و آن اینکه قانون­گذار برای نفی وقوع جرم، تدابیر لازم را هم اندیشیده است، لذا تحقق اضرار در خارج را نفی می­کند؛ و این صادق نیست مگر اینکه شارع به وسایل بازدارنده از جرم نیز متوسل شود و قوانینی جعل کند تا جرم در جامعه واقع نشود. چنانکه حکم به ضمان، گرچه برای جبران ضرر است، اما در واقع یک عامل بازدارنده است.(1)

عدم ضرار در قرآن

رعایت حقوق مردم و احترام به مال و جان و آبروی آنان، نهی از ظلم و تعدی به حقوق دیگران، حتی نسبت به دشمنان، از سفارش­های اکید خداوند در قرآن کریم است که در آیات متعدد و با واژه­های متفاوت مطرح شده و از افتخارات پیشوایان بزرگ اسلام به­شمار می­آید.

ظلم و عدوان مصادیق بسیار دارد که یکی از آنها زیان­رساندن به دیگران می­باشد و در قرآن، آیاتی به آن پرداخته است که به برخی از آنها اشاره می­شود: