آداب طبی و اخلاق پزشکی در اسلام صفحه 149

عیادت نزدیکان و فامیل

در وصیت نامه امیرالمؤمنین علیه السلام به فرزندش آمده است:

خویشان و نزدیکانت را اکرام کن؛ زیرا آنها برای تو مانند دست و بازو هستند؛ تا جایی که فرمود: خویشانی را که سالم هستند، اکرامشان کن و بیمارانشان را عیادت کن. (1)

استحباب هدیه دادن به بیمار

بیمار نیاز به اظهار محبت و عطوفت دارد و بردن هدیه برای او بیان کننده این محبت و عطوفت است؛ زیرا این کار موجب اطمینان بیمار نسبت به محبت دیگران به خود می شود. برخی از پیروان و اصحاب امام صادق علیه السلام روایت کرده اند:

یکی از یاران امام بیمار شد و ما که جمعی از دوستداران و یاران امام بودیم، برای عیادت او حرکت کردیم. در راه با امام صادق علیه السلام برخورد کردیم. امام پرسید، کجا می روید؟ عرض کردیم: به عیادت فلان شخص می رویم. حضرت فرمود: صبر کنید و سپس فرمود: آیا شما سیب یا «به» یا «بالنگ» یا مقداری عطر یا قطعه ای از چوب بخور که معطر است، همراه خود دارید؟ در جواب عرض کردیم: هیچ یک از این چیزها را نداریم. حضرت فرمود: آیا نمی دانید بیمار به وسیله هر چیز که برایش ببرند، آرامش می یابد. (2)

شکایت نکردن بیمار به عیادت کنندگان

بسیاری از روایات پنهان کردن بیماری را بسیار باارزش و چون گنجینه ای دانسته اند. (3) اگر فرد، بیماری خود را به مدت سه روز از مردم پنهان کند و تنها به خدا بازگو کند، بر خداوند است که سلامتی از آن مرض را نصیبش کند. (4)

1- (1) . کشف المحجه، ص173؛ بحارالأنوار، ج77، ص218، از کشف المحجه.
2- (2) . وسائل الشیعه، ج2، ص643؛ الکافی، ج3، ص118؛ مکارم الأخلاق، ص236؛ بحارالأنوار، ج81، ص227، به نقل از مکارم الأخلاق.
3- (3) . أمالی، مفید، ص4؛ مواعظ العددیه، ص6؛ تحف العقول، ص216؛ بحارالأنوار، ج82، ص103، ج81، ص208، ج78، ص36، 37، 175 و137، هرچند در اینجا تعبیر به کتمان مصیبت کرده است. و ج77، ص423، به نقل از این مصادر: دعوات الرواندی، شهاب الاخبار و ارشاد مفید، ص140 و برخی از مصادر قبل؛ غرر الحکم، ج1، ص364.
4- (4) . وسائل الشیعه، ج2، ص628، و در پاورقی اش به نقل از الخصال، ج2، ص166؛ بحارالأنوار، کتاب الایمان و الکفر، باب 12، ح54، ج81، ص211 و 302 و ج62، ص287، از شهید رحمه الله و معانی الاخبار و الخصال؛ غرر الحکم، ج2، ص646؛ مستدرک الوسائل، ج1، ص81؛ میزان الحکمه، ج9، ص125.