- پیش سخن 1
- اشاره 3
- نقش ایران در تمدن اسلامی و پزشکی 5
- نقش انقلاب اسلامی ایران در تولید علم 6
- اخلاق پزشکی در اسلام 7
- اشاره 9
- آغاز پیدایش علم طب 10
- اشاره 10
- نظر مؤلف 11
- پیوند دانش پزشکی با سحر و کهانت 12
- پزشکی و ملت های گذشته 12
- 1. دانش پزشکی نزد مصریان 12
- اشاره 12
- 2. دانش پزشکی نزد کلدانیان، بابلیان، آشوریان و بنی اسرائیل 13
- 3. دانش پزشکی نزد هندیان 14
- 4. دانش پزشکی نزد مردم چین 14
- 5. دانش پزشکی در یونان و روم 15
- دانشگاه جندی شاپور 16
- 6. دانش پزشکی نزد ایرانیان 16
- طب نزد اعراب قبل از اسلام 17
- طب جاهلی 19
- اشاره 19
- جایگاه طب در دوران جاهلیت 20
- زنان و طب 23
- طب در صدر اسلام 24
- طب در اعراب صدر اسلام 24
- نقش غیرمسلمانان در این حرکت علمی 26
- سیر حرکت علمی طب اسلامی 27
- دانش پزشکی در قرن اول هجری 27
- طب در سخنان معصومین علیهم السلام 30
- مسلمانان و دانش پزشکی 31
- اشاره 32
- حرکت ترجمه 32
- از شهرت تا واقعیت 35
- پزشکان در عصر ترجمه 35
- حرکت تألیف و شکوفایی علم طب در میان مسلمانان 38
- تألیفات پزشکی و تأثیر آنها در نهضت امروز 39
- اشاره 43
- بخشی از دستاوردهای طبی مسلمانان 43
- داروسازی 48
- امتحان داروفروشان 51
- مسلمانان و آموزش طب 53
- امتحان پزشکان 54
- تخصص در طب 55
- فزونی پزشکان مسلمان 55
- زنان و دانش پزشکی 55
- خدمات پزشکی مسلمانان 56
- اشاره 57
- بیمارستان ها 57
- نگاهی به اوضاع بیمارستان ها 58
- بیمارستان های صحرایی 59
- بیمارستان هایی برای حوادث ناگهانی و اورژانس 60
- اولین بیمارستان در اسلام 60
- جنایت زشت و ناپسند امویان 61
- بیمارستان ها در قرن سوم و پس از آن 63
- اشاره 65
- احکام و مقررات اسلامی 66
- حق تشریع و قانونگذاری از آنِ کیست ؟ 68
- گستردگی قوانین اسلام 69
- طبیعت قوانین اسلام 70
- وظیفه فقیه و غیرفقیه 71
- رابطه طب و فقیه 72
- اهمیت پزشکی در اسلام 73
- طب از دیدگاه شرع 73
- جامعیت طب و ضرورت درمان 74
- طب یا تجارت 75
- رسالت پزشکی 75
- دستمزد پزشک 76
- تجاری شدن طب و سطحی شدن آن 77
- پزشک بی معلومات، ضامن اعمال خود است 78
- حبس پزشکان بی اطلاع 78
- ضمانت پزشک آشنا به طب 79
- دو روایت که ارتباطی به ضمان ندارند 82
- ویژگی های دانشجوی پزشکی 84
- استفاده از تخصص و دانش غیرمسلمانان 86
- دانشجو و تجربه های پزشکی 86
- سوگند اسلامی برای پزشک 87
- پزشک در برابر تکلیف 89
- درمان ستمگران 90
- نبودن تبعیض بین غنی و فقیر 90
- وظایف پزشک از دیدگاه اسلام 90
- اقدام به درمان 90
- ضرورت اقدام پزشک در حد تخصص 92
- اشاره 92
- 1و 2. مهارت و امانت 93
- 3. جلب اعتماد 94
- 4. دلسوزی و خیرخواهی 94
- 6. تقوا 95
- 7و 8. مدارا با بیمار، و انجام امور مربوط به او به شایسته ترین شکل 96
- بالابردن روحیه بیمار 97
- رعایت تقوا و چشم پوشی از محارم 98
- تجویز شکستن روزه برای روزه دار 99
- دارو و درمان 100
- بخشی از سفارش های اهوازی 100
- طولانی نکردن مدت درمان 102
- مصرف دارو، اسراف نیست 102
- فلسفه تجویز دارو برای بیمار 103
- غذادادن به بیمار در وقتی که اشتها دارد 104
- بُردن دارو در سفر 105
- بیمار مجبور به راه رفتن نشود 105
- درمان با چیزهایی که احتمال ضرر دارد 106
- حفظ اسرار پزشکی 107
- اطمینان به درمان - تغییر چهره 110
- برخی از ویژگی های پزشک ماهر 110
- انجام دقیق معاینات 110
- درمان مسلمان توسط غیرمسلمان 111
- سرآغاز 113
- بیمارستان های نمونه 113
- الف) ویژگی های محل بیمارستان 114
- اشاره 114
- ویژگی های بیمارستان اسلامی 114
- ب) معماری و امور هندسی ساختمان 115
- ج) داخل ساختمان 117
- پرستار در بیمارستان 124
- ارتباط پزشک و پرستار 124
- درمان و پرستاری زن به وسیله پزشک مرد و بالعکس 128
- اشاره 128
- 1. مداوای مرد به وسیله زن 128
- 2. مداوا و پرستاری از زن به وسیله پزشک مرد 133
- نگاه کردن به خنثی 137
- تشریح جسد 137
- عیادت بیمار 140
- اجازه ملاقات به عیادت کنندگان 141
- مستحب بودن عیادت بیمار 141
- اعلام بیماری به آشنایان 141
- عیادت کسی که از کسی عیادت نمی کند 142
- مسافتی که باید برای عیادت طی کرد 142
- عیادت بر زن ها لازم نیست 142
- عیادت؛ هر سه روز یک بار 143
- عیادت پس از سه روز 145
- سه بار عیادت 145
- زمان عیادت 145
- عیادت مرد از زن 148
- عیادت از بنی هاشم 148
- استحباب هدیه دادن به بیمار 149
- عیادت نزدیکان و فامیل 149
- شکایت نکردن بیمار به عیادت کنندگان 149
- زیاد نزد بیمار ننشینیم 154
- پناه بردن به خدا از بیماری را به گوش بیمار نرسانیم 154
- گذاردن دست بر بیمار و نشستن در کنار او 155
- دعای بیمار برای عیادت کننده و بالعکس 157
- پرسیدن از حال بیمار و آنچه میل دارد 158
- دعای فقرا به بیمار 158
- امیدوارکردن بیمار به سلامتی 158
- پس از بهبودی به بیمار چه بگوییم ؟ 159
- خوردن نزد بیمار 159
- اشاره 161
- ابعاد گسترده بهداشت 163
- بررسی خواص اشیاء 164
- نظافت عمومی 165
- محورهای بحث 165
- مثال هایی برای مطالب گذشته 166
- پرسش و پاسخ 169
- اشاره 169
- مسواک 170
- مسواک زدن از دیدگاه معصومین علیهم السلام 171
- اشاره 171
- 1. مسواک زدن از دیدگاه کلی 172
- 2. مسواک زدن برای وضو و نماز 174
- اگر مردم فواید مسواک را بدانند! 176
- فواید، اوقات و کیفیت مسواک زدن 176
- فوایدمسواک زدن در روایات اهل بیت علیهم السلام 177
- خلاصه ای از آنچه گذشت 180
- فواید و اسرار مسواک کردن 182
- 2. مسواک زدن، دهان را خوشبو می کند 182
- 3. زردی و جرم دندان را از بین می برد 182
- 1. مسواک زدن دندان ها را سفید می کند 182
- 5. روشنی بخش دیدگان 183
- 7. ارتباط مسواک زدن با احوال روحی و عقلی و غیره 183
- 4. لثه را تقویت می کند 183
- 6. موجب رویش مو است 183
- 8. پیامدهای آلودگی دهان 184
- 11. پاکیزگی دهان و فصاحت 186
- 10. مسواک زدن، اشتها آور است 186
- مسواک زدن به صورت عرضی نه طولی 190
- کمترین مسواک 191
- مضمضه بعد از مسواک زدن 191
- مسواک زدن در حمام 192
- مسواک زدن با گلاب 192
- مسواک زدن در مستراح 193
- اوقات مسواک زدن و مسواک زدن روزه دار 194
- زخم شدن لثه 195
- مسواک و آلودگی های بیرونی 196
- مسواک های مختلف 196
- خلال پس از غذا 197
- مستحب بودن وضو گرفتن برای غذا 197
- خلال کردن از نظر شرع 198
- تأسی به رسول خدا صلی الله علیه و آله 199
- خلال برای کسی که در احرام است 200
- فواید خلال 200
- مشکلات ترک خلال 200
- لزوم بیرون انداختن آنچه با خلال کردن از بین دندان ها خارج می شود 202
- مضمضه پس از خلال 203
- وسایلی که نباید برای خلال کردن به کار برد 204
- محافظت از لثه 205
- خلال برای مهمان 205
- آخرین کلام در این موضوع 205
- سخن پایانی 206
فواید و اسرار مسواک کردن
1. مسواک زدن دندان ها را سفید می کند
بسیاری از خواص و فوایدی که برای مسواک زدن بیان کردیم؛ مواردی هستند که علم همچنان از میزان ارتباط آنها با مسواک زدن عاجز است و نمی تواند به طور کامل و دقیق رابطه مسواک زدن با این امور را بیان کند. البته ما از مجموع این مطالب می توانیم به میزان اهتمام و عنایت اسلام به اوضاع و احوال انسان و میزان احاطه و سیطره اسلام به امور مربوط به انسان پی ببریم تا جایی که دین مبین اسلام از تأثیر مسواک زذن در وضع ظاهری انسان هم غافل نشده است و این مقدار توجه بیان کننده تمایل شدید اسلام به این است که انسان با بهترین شکل در اجتماع ظاهر شود؛ زیرا زیبایی ظاهر در جذب محبت آنها به انسان مؤثر است و حتی در روح و باطن خود انسان هم مؤثر است. به همین دلیل در روایات آمده است: مسواک زدن، دندان ها را سفید می کند (1) و از پیامبر صلی الله علیه و آله نقل شده است که فرمود: «چرا دندان های شما را کثیف و زرد می بینیم؟ چرا مسواک نمی کنید». (2)
بی تردید سفیدبودن دندان ها بهتر از زردی یا سبز بودن آن است و انسان نزد دیگران هم بیشتر مورد قبول است؛ زیرا سفیدی رنگ طبیعی دندان است.
2. مسواک زدن، دهان را خوشبو می کند
بی تردید کسی که دهانش بوی بد دارد، مردم و حتی ملائکه را از خود بیزار می کند درصورتی که انسان و خداوند دوست دارند که انسان محبوب و مورد علاقه مردم باشد و به مردم و قلب هایشان نزدیک باشد؛ به همین دلیل است که در روایات آمده است: مسواک زدن، دهان را خوشبو می کند.
3. زردی و جرم دندان را از بین می برد
مسواک زدن زردی دندان را از بین می برد و موجب کنده شدن روی دندان می شود؛ همان جرم هایی که باعث زخمی شدن لثه ها می شوند و لثه ها را در برابر التهاب ها و
1- (1) . به زودی در حدیث مربوط به «دوازده فایده مسواک» خواهد آمد.
2- (2) . الکافی، ج6، ص496؛ برقی، المحاسن، ص561؛ بحارالأنوار، ج76، ص132؛ کشف الاستار، ج1، ص243؛ مجمع الزوائد، ج2، ص97.