- مقدمه 1
- 1 درباره خود کتاب. 1
- 2 درباره تزکیه و تربیت در قرآن. 3
- واژه تزکیه، مصدر باب تفعیل از ریشه زکا است 4
- اهمیت تزکیه در قرآن 9
- ارتباط تزکیه با ایمان، تقوا، جهاد و 14
- فاعل تزکیه 15
- ارتباط تزکیه و تعلیم 18
- آثار تزکیه 20
- اهداف تزکیه 21
- عوامل سلبی 23
- عوامل ثبوتی 24
- پیش گفتار 33
- مسئولیت اجتماعی 33
- بار گران مسئولیت 33
- مسئولیت فردی 36
- هرچه بخواهیم شدنی است 37
- آن شتر بیشتر رم کرد و فراری تر شد 39
- با وظایف حساس خود آشنا شویم 40
- اینها زمینه را برای فعالیت فکری آماده می سازند 42
- نفوذهای اجتماعی 43
- باید آن قدر صبر کرد تا به حال عادی بازگردد 43
- وجه امتیاز هر فردی 44
- عوامل دیگر 46
- هماهنگی کلیه عوامل 48
- از آموزش و پرورش چه می خواهیم؟ 50
- هماهنگی نیروها 50
- با خویشتن آشتی کنیم 51
- ولی هیهات! اصول و روش ها 52
- نقش معلم 54
- هدف و وظیفه 55
- بارها شنیده می شود که می گویند 55
- سرمشق عملی 57
- نکته اساسی 58
- تنبیه و خشونت، وسیله تربیت نیست 59
- بیچاره لوری! 59
- یا این که من از آدم ها بیزار هستم 61
- من نمی توانستم تنها بمانم 61
- طولی نکشید که دومین فرزند من متولد شد 61
- آیینه عبرت 63
- مشکل تربیت. 65
- تنبیه، آزاد یا ممنوع؟ 65
- راه حل صحیح 67
- تشویق و پاداش 70
- دو سلاح موثر برای تقویت نیروی مربی 70
- ریشه روانی میل به تشویق و پاداش 72
- تامین روحی 75
- رعایت اعتدال، مهم ترین وظیفه مربی است 76
- عادت 78
- نقش حیاتی عادت 78
- عادت های ناروا و علاج آن 79
- عادت و آموزش و پرورش 80
- مشکلات قرن ما 82
- سرمایه های مادی و معنوی 82
- آلفرد 85
- آسایش و راحتی ملتها مدیون ترقی علمی است 85
- اجتماع و کودکان نورسته 86
- نگاهی به گذشته 87
- عادت و آموزش و پرورش 88
- اهمیت آموزش و پرورش در دنیای امروز 89
- مسئولیت بزرگ 91
- طفلک 92
- آوارگان اجتماع 92
- به نظر ما چنین جامعه ای خود بیمار است 93
- صحنه های رقت بار 95
- کودکان سر راهی 95
- بررسی انگیزه ها 96
- شیرخوارگاه و پرورشگاه 97
- انسانی ترین و عالی ترین روشها 99
- دنیای کودک 101
- موجود ناشناخته 102
- طعم یک غذا همیشه برای ما یکسان نیست 104
- انفعالات و عواطف 106
- پرورش عواطف 107
- انسان در صحنه زندگی 107
- وراثت و محیط 109
- حرکات و رفتار عاطفه ای 111
- عاطفه چیست؟ 111
- اصطلاحات روان شناسی 113
- عواطف مطبوع و نامطبوع 113
- نقش عواطف در تربیت کودک 113
- واحد اجتماع، خانواده است 116
- او به من قول ازدواج داد 119
- نیروی شگرف عاطفه 120
- عقل و عاطفه 120
- عاطفه و تکامل 123
- تنها عاطفه 124
- دو نظریه مخالف 127
- روح استوار 127
- حقیقت عاطفه 129
- دین داران جاهل و دانشمندان بی دین 129
- جهان این دو از هم متمایز و راه های آنها از هم جداست 132
- ترس 134
- منشا روانی ترس 134
- بچه ها از قیافه های ناشناس، بیمناکند 135
- فواید و مضرات ترس 137
- نقش پدران، مادران و مربیان 139
- بسط شخصیت 144
- اعتماد به نفس 144
- حس خود کم بینی یا عقده حقارت 149
- علل پیدایش و نیرومندی عقده حقارت 152
- رهبری نیروها در پرتو عقل 155
- چهار قرن پیش از میلاد مسیح 155
- وجه اشتراک 157
- نظر اسلام 160
- انسان متمدن کنونی با چراغ دانش 161
- کارخانه های غم انگیز دیپلمه سازی 161
- سن روانی 164
- شاید تا نیم قرن پیش 168
- مدرسه یا خشتی که از اول، کج نهاده اند! 168
- نقص کار مدارس 171
- نقش غده ها 174
- عقل و عاطفه 174
- پرورش به طور دوجانبه 177
- روش رهبران مذاهب 178
- همه چیز در حال تحول 181
- از مادری تا وزارت 181
- قطب های زندگی 183
- نگاهی به پرونده های پدران و مادران 185
- آیا اطفال می توانند به سینما بروند؟ 190
- تجلی طبیعت زن با عاطفه مادری 191
- یک نمونه تاریخی 193
- مادری، عالی ترین مقام و بزرگ ترین افتخار زن 194
- خانواده، واحد اجتماع است 197
- واحد اجتماع، یعنی خانواده نیز دارای اعضایی است 198
- این امر را باید معلول خیانت زنان دانست مادرانی که کودکان خود را به کودکستان می سپارند تا به شغل اداری و هوا و هوس و تفننات ادبی و هنری خود بپردازند و یا فقط وقت خود را در بازی بریج و سینما به بطالت بگذرانند، سبب خاموشی اجاق های خانوادگی می شوند که کودکان در آنها بسی چیزها فرا می گیرند. 199
- پرستاری بچه ها 200
- زناشویی بدون فرزند 202
- این حقایق را نمی توان نادیده گرفت 203
- تو بهترین وارثانی 204
- سخنی از ویل دورانت 205
- این دیگر آن زن پیشین نیست 206
- خلاصه کلام 208
- درباره کتاب 211
- فهرست مطالب 211
- سلوک علوی 211
- پیش گفتار 229
- مقدمه 230
- بخش اول 233
- تعریف تربیت 233
- تربیت و مسائل اساسی آن از دیدگاه امام علی علیه السلام 233
- ویژگی های تربیت اسلامی 234
- اهداف تربیت 241
- انسان بر نفس خود آگاه است 243
- اصول تربیت 247
- اصل اعتدال 247
- اصل تدرج و تمکن 248
- اصل تسهیل 249
- اصل تربیت عقلانی 250
- اصل تفکر 251
- اصل تدبر 254
- اصل کرامت 256
- اصل عزت 257
- آسیب شناسی تربیت 258
- آسیب های فردی 260
- آسیب های اجتماعی 261
- آسیب های سیاسی 262
- آسیب های اقتصادی 264
- مهم ترین روش های تربیت از منظر امام علی (علیه السلام) 266
- بخش دوم 266
- روش الگویی 266
- تأثیر گذاری الگوها در تربیت 268
- ویژگی های الگو 270
- مسئولیت الگو 270
- اصلاح نفس 271
- روش محبت 273
- عدم شکاف بین گفتار و کردار 273
- ویژگی های روش محبت 275
- محبت ستون و رکن دین 275
- اظهار محبت 276
- محبت افراطی 277
- روش تذکر 278
- هوشیاری 279
- ویژگی های متذکران 279
- یاد خدا 279
- ذکر مداوم 280
- یاد مرگ 282
- روش عبرت 284
- تاریخ، آینه عبرت 286
- ویژگی های روش عبرت 286
- روش موعظه 289
- عامل بودن موعظه گر 293
- ویژگی های روش موعظه 293
- رسا، بلیغ و منطقی بودن موعظه 294
- پذیرشگری موعظه شونده 295
- طولانی نبودن موعظه 296
- سری و مخفی بودن موعظه 296
- روش توبه 297
- ویژگی های روش توبه 298
- ارکان توبه 299
- توبه، انقلاب درونی 299
- شتاب در توبه 300
- اشاره 300
- مراحل توبه 301
- آلوده شدن به گناه 302
- روش امتحان و ابتلا 302
- ویژگی های روش امتحان 304
- امتحان مادی 304
- امتحان وسیله شکوفایی 304
- مقدمه 305
- مشارطه 305
- ویژگی های روش مراقبه و محاسبه 305
- روش مراقبه و محاسبه 305
- مراقبه 306
- محاسبه 307
- معاتبه 308
- روش تشویق و تنبیه 309
- ویژگی های روش تشویق و تنبیه 310
- رفتار متناسب با شخص 310
- تقویت انگیزه ها با تشویق به جا 311
- دقت و ظرافت در امر تنبیه 313
- ویژگی های روش تنبیه 313
- تنبیه عامل بیدار کننده 315
- روش تکریم 316
- گرامی داشتن نفس ها 317
- ویژگی های روش تکریم 317
- کوچک شمردن شخصیت 317
- روش تغافل 318
- ویژگی های روش عفو 319
- بهره گیری در موارد خاص 319
- روش عفو و چشم پوشی 319
- اشاره 319
- تأثیر گفتار و کردار نیک 321
- احسان در برابر بد رفتاری 321
- روش مجازات به قدر خطا 324
- روش امر به معروف و نهی از منکر 325
- ویژگی های روش امر به معروف و نهی از منکر 326
- امر به معروف و نهی از منکر، وسیله اصلاح 326
- راه های جلوگیری از فساد 328
- راه های شناخت مصادیق منکر 329
- مراحل نهی از منکر 330
- روش بیان قصه و داستان 332
- ویژگی روش قصه و داستان 333
- نگاه به تاریخ، وسیله هدایت 333
- ویژگی های روش عقلانی 334
- روش عقلانی 334
- راه های پرورش قدرت تفکر و تعقل 335
- روش عادت 338
- ویژگی روش عادت 340
- ترک عادات 340
- روش پیشگیری 341
- روش خاطرات خوشایند 342
- روش سیاحت 342
- وظایف و مسئولیت های متولیان تربیت 343
- بخش سوم 343
- مقاوم سازی نسل، وظیفه ای همگانی 344
- مؤمن از سنگ سخت تر است 345
- مسئولیت خانواده در تربیت 350
- نقش پدر و مادر در خانواده 352
- راه های ایجاد محیط آرام در خانواده 355
- راه های رسیدن ارکان خانواده به اهداف متعالی 357
- توصیه های کاربردی به خانواده ها جهت کاهش مشکلات رفتاری فرزندان 364
- پرورش روحیه اجتماعی در فرزندان 367
- تأثیر عوامل محیطی بر انسان 368
- توصیه های کاربردی به متولیان امور اجتماعی جهت کاهش مشکلات رفتاری 371
- توصیه های تربیتی و کاربردی امام علی (علیه السلام) 373
- سخن آخر 377
- منابع و مآخذ 380
- انتخاب بهترین نام ها برای فرزندان 385
- عقیقه دادن و گفتن اذان در گوش نوزاد 385
- رفتار با فرزند از دیدگاه حضرت زهرا وامیر المومنین ع 385
- اظهار محبت نسبت به فرزندان 386
- توجه به نیازهای کودکان 389
- توجّه به بازی و تحرّک کودکان 390
- استفاده از جاذبه شعر در تربیت کودکان 390
- ارج نهادن به شخصیت فرزندان 392
- توجّه دادن فرزندان به رعایت نظم و حقوق دیگران 396
- عدم تبعیض بین فرزندان 397
- برخوردار نمودن فرزندان از عواطف پاک مادری 399
- امید دادن به فرزندان در اجابت خواسته های مشروع 400
- توجّه به حضور و غیاب فرزندان 401
- آموزش ایمان و تقوی به فرزندان 402
- تشویق فرزندان به مسائل دینی و عبادی 403
- تعلیم فرزندان به نوع دوستی و رعایت حقوق همسایگان 404
- مأنوس نمودن فرزندان به مسجد و دقّت در گفتار پیامبر (ص) 404
- توجّه به سلامتی فرزندان 406
- خلاصه ی درسهایی از برنامه های تربیتی حضرت زهرا (س) نسبت به فرزندان 406
- یاد فرزندان در بستر شهادت 408
- حضانت و مراتب آن 409
- پیشگفتار 409
- یادآوری و منابع 410
- تعریف حضانت 411
- حضانت مادر 412
- دختر 412
- پسر 412
- مراتب حضانت 412
- حضانت دیگران 413
- مواردی که حق حضانت از بین می رود 415
- حضانت کودکان بی سرپرست 417
- حکم جدا کردن فرزند از پدر و مادر و پایان حضانت کودک 421
- پایان حضانت کودک 422
- صاحبان ولایت 422
- شرایط ولی 423
- حدود ولایت ولی کودک 424
- ولایت بر جان (نفس) 425
- ولایت بر مال 426
- حدود ولایت ولی کودک 427
- ولایت پدر و جدّ پدری بر کودک 427
- ولایت حاکم (مجتهد جامع الشرایط) بر کودک 430
- ولایت مومنان بر کودک 432
- قیم و وصی بر کودک شرایط آن دو 433
- شرایط قیم قیم 435
- شرایط وصی 436
- ولایت بر ازدواج خردسالان 438
- تعلیم و آموزش کودک و توجه به وضع تعلیم و تربیت او 439
- تحصیل 439
- مواد آموزشی 440
- فضای آموزشی 440
- هزینه تحصیلی 441
- تربیت 442
- ارتباط پدر و مادر با کودک 445
- بازی و سرگرمی کودک 446
- مراقبت های تربیتی کودک 447
- حفظ شخصیت و احترام کودکان 451
- هزینه زندگی کودک 452
- کسب و کاری برای تأمین هزینه زندگی 452
- هزینه فرزندان و نوه ها 453
- پرداخت خمس و زکات به فرزند 454
- جهیزیه دختر و لباس و زیور فرزندان 456
- لباس و زیور 457
- تصرفات و اختیاراتی مالی 458
- مالکیت کودک و تصرفات او 458
- مالکیت کودک 458
- خرید و فروش کودک 461
- اجاره و استخدام کودک و اموال او 465
- وقف و بخشش کودک 466
- قرض، عاریه و امانت کودک 469
- جعاله، وکالت، ضمانت و بیمه و حق شفعه کودک 473
- شفعه 474
- حکم چیزهایی که کودک پیدا می کند 476
- تصرف ولی در اموال کودک 477
- تصرف ظالمانه در مال یتیمان 479
- وقف بر اولاد 481
- حدود 482
- حکم قذف بر کودک و قذف او بر دیگران 482
- حکم سرقت کودک و بوسیدن او 484
- بوسیدن پسر و دختر نابالغ 485
- قصاص عضو 486
- حکم جنایات کودک 486
- دیه کودک و ملکیت او نسبت به دیه 487
- اشاره 488
- آسیب و زخم 488
- مو 488
- دندان 488
- ملکیت کودک نسبت به دیه 489
- نشانه های بلوغ 491
- نشانه های بلوغ وتقلید کودک 491
- عادت ماهانه دختران 492
- تقلید کودک 493
- ادعای نوجوانان بر بلوغ 493
- طهارت و غسل و وضو و تخلی کودک 495
- غسل 497
- نماز کودک و شرایط آن 502
- واداشتن به نماز 502
- مکان نماز گزار 503
- لباس نماز گزار 503
- اذان و اقامه 503
- حضور کودک در نماز جماعت و جمعه 505
- نماز کودک در سفر و حضور او در مسجد 507
- تلاوت آیه سجده 508
- واداشتن به روزه 510
- بلوغ در ماه رمضان 510
- واداشتن به روزه و کودکی که در ماه رمضان بالغ می شود 510
- قضای روزه 512
- روزه دختران در آغاز بلوغ و قضای آن 512
- قضای عبادت پدر و مادر 513
- اعتکاف 514
- کودک و امر به معروف و نهی از منکر 515
- مرگ کودک و احکام آن 519
- کودک و جهاد 519
- مقدمه 520
- مرگ فرزند 520
- غسل 521
- تشریفات 521
- کفن و دفن 522
- نماز 522
- تسلی دادن فرزند مرده 523
- ارث برای کودک 526
- تصرف در سهم یتیم 526
- ارث کودک و احکام آن 526
- ارث بری از کودک 527
- وصیت کودک 529
- وصیت کودک و احکام آن 529
- کودک وصی 530
- نذر و عهد و سوگند کودک و چند مساله 531
- اسلام و کفر کودک 532
- امام باقر علیه السلام و تربیت فرزند 535
- امام حسین علیه السلام و تربیت فرزند 1 535
- کتابشناسی کودک 535
- امام رضا علیه السلام و تربیت فرزند 535
- امام حسین علیه السلام و تربیت فرزند 2 535
- فرزند سدره المنتهی 536
- امام حسین علیه السلام و تربیت فرزند 2 536
- امام حسین علیه السلام و تربیت فرزند 1 536
- من فرزند آخر الزمان فاطمه ام 536
- امام رضا علیه السلام و تربیت فرزند 536
- فرزند لافتی صدای گام هایت را می شنوم 537
- رضا فرزند صالح 537
- حقوق پدر و مادر و فرزند 537
- اخلاق در خانواده و تربیت فرزند 537
- تربیت فرزند 537
- چرا فرزند نوح از خاندان او نیست؟ 538
- تصویر حرم امام زاده صالح فرزند امام کاظم علیه السلام - تهران 538
- انقلاب بزرگ علی علیه السلام و دو فرزند بزرگوارش 538
- پنجاه روش ساده برای علاقه مند کردن فرزند به مطالعه 538
- از آیات قرآن استفاده می شود 538
- اسحاق فرزند ابراهیم 539
- رضا فرزند صالح 539
- حق پدر بر فرزند 539
- ادعیه قرآنی دعاهای حضرت زکریا برای درخواست فرزند 539
- آیا مادر مریم نذر کرده بود که فرزند خود را راهب کند؟ 539
- جلوه های رفتاری حضرت زهرا سلام اللّه علیها رفتار با فرزند قسمت چهارم 540
- جلوه های رفتاری حضرت زهرا سلام اللّه علیها رفتار با فرزند قسمت سوم 540
- رضا فرزند صالح 540
- رضا فرزند صالح 540
- امام باقر علیه السلام و تربیت فرزند 540
- گفتگو با خانم فاطمه السادات میرلوحی فرزند شهید نواب صفوی قسمت سوم 541
- امام باقر علیه السلام و تربیت فرزند 541
- جلوه های رفتاری حضرت زهرا سلام اللّه علیها رفتار با فرزند قسمت سوم 541
- حقوق پدر و مادر و فرزند 541
- امام رضا علیه السلام و تربیت فرزند 541
- سکولاریسم غربی؛ فرزند مسیحیت است-متن کامل 542
- اخلاق در خانواده و تربیت فرزند 542
- سکولاریسم غربی؛ فرزند مسیحیت است-چکیده 542
- معما فرزند خوانده 542
- آموزه های بنیادین علم اخلاق جلد دوم تربیت فرزند 542
- برادر خوانده یا فرزند خوانده؟! 543
- بررسی سلسله مراتب نظام ارزشی نوجوانان 543
- معما فرزند خوانده 543
- تعیین ارتباط بین استعمال سیگار توسط پدر و نسبت جنسیت فرزند 543
- تناسب اندام و فرزند 6 تا 12 ساله شما 544
- مقایسه شیوه ی فرزند 544
- حسادت کودکان و تولد فرزند 544
- اگر فرزند دوم در راه است حتما بخوانید 544
- مدت ارتباط پدر با فرزند در ایران فقط 20 دقیقه 544
- دعای مادر در حق فرزند 545
- فرزند در آیینه توصیف پدر، مرشد و مراد 545
- ارتباط سندرم فرسودگی 545
- و این فرزند ناکام 545
- واعظ ماه مبارک رمضان 546
- فرزند در آینه توصیف مادر 546
هر چه انسان به مرتبه بالاتری از این مراقبت دست یابد، پایبندی اش به عهد و پیمان الهی بیشتر می شود که فرمودند:
طوبی لمن راقب ربه، و خاف ذنبه؛ (229)
خوشا به حال آن که همیشه خدا را در نظر دارد و از گناه خویش بیم دارد. حضرت امام خمینی (ره) می فرماید:
در تمام مدت شرط، متوجه عمل به آن باشی و خود را ملزم بدانی به عمل کردن به آن و اگر خدای نخواسته در دلت افتاد که امری را مرتکب شوی که خلاف فرموده خدا است بدان که از شیطان و جنود است که می خواهند تو را از شرطی که کردی باز دارند. به آن ها لعنت کن و از شر آن ها به خداوند پناه بر و آن خیال باطل را از دل بیرون نما و به شیطان بگو که من یک امروز با خود شرط کردم که خلاف فرمان خداوند تعالی نکنم.
ولی نعمت
من، سال های دراز است به من نعمت داده، صحت و سلامت و امنیت مرحمت فرموده و مرحمت هایی کرده که اگر تا ابد خدمت او کنم از عهده یکی از آن ها بر نمی آیم، سزاوار نیست یک شرط جزیی را وفا نکنم. امید است ان شاء الله شیطان طرد شود و منصرف گردد و جنود رحمان غالب آید و این مراقبت با هیچ کاری از کارهای تو، از قبیل کسب و سفر و تحصیل و غیرها، منافات ندارد و به همین حال باشی تا شب که موقع محاسبه است. (230)
محاسبه
پس از مرحله مراقبت، نوبت به محاسبه می رسد؛ یعنی انسان در هر شبانه روز وقتی را معین می کند که در آن به حساب نفس خویش برسد. کرده ها، ناکرده ها، طاعت ها و معصیت ها را رسیدگی و حسابرسی کند. انسان باید قبل از این که به حسابش برسند، خود اقدام کند. حضرت امیر در نامه تربیتی به فرزندش امام حسن (علیه السلام) می فرمایند:
بادر الفرصه قبل أن تکون غصه؛ (231)
فرصت را غنیمت دان پیش از آن که از دست برود و اندوهی گلوگیر شود. از امام عسکری (علیه السلام) روایت شده است که شخصی از امیرمؤمنان علی (علیه السلام) پرسید: