نقش خانواده در پیشگیری از انحرافات صفحه 22

«براساس این روایات از رسول خدا(صلّی الله علیه و آله ) و ائمه(علیهم السّلام) ، بسیار جرأت و شقاوت می خواهد که انسان به این گناه بزرگ دست بزند. چنین روایاتی زنگ خطری جدی است و دل انسان را می لرزاند؛ اما این گناه از بس رواج یافته، زشتی آن از بین رفته است(1)»

عوامل دروغ گویی

اشاره

بیان مطالب و سخنان خلاف واقع و تهی از حقیقت، زاییده عوامل محیطی، تربیتی و خانوادگی است؛ از این رو باید اذعان داشت که هیچ انسانی به طور فطری و مادرزادی دروغ گو به دنیا نمی آید، بلکه عوامل متعددی است که موجب سقوط انسان در این سراشیبی می گردد. در این قسمت به تعدادی از این عوامل به اجمال اشاره می شود.

1. ضعف اعتقادی والدین

یکی از علل دروغ گویی افراد، ضعف در ایمان و باورهای مذهبی والدین آن هاست؛ زیرا آن دو، اولین الگوهای زندگی فرزندان هستند.

امام باقر(علیه السّلام)فرمودند:

«جانِبوالکِذبَ فَاِنَّ الکِذبَ مُجانِبِ الایمان»؛(2)

از دروغ بپرهیزید زیرا دروغ موجب جدایی از ایمان است.

2. عقده حقارت

یکی دیگر از سرچشمه های دروغ گویی، وجود ضعف شخصیت و عقده حقارت در انسان ها است. افرادی که گرفتار این ضعف ها هستند، برای پوشاندن ضعف خود و جلوه نمایی خویش به دروغ متوسل می شوند.

«لا یُکَذِّبُ الکاذِبُ اِلاّ مِن مَهانَهِ نَفسِهِ عَلَیهِ »؛(3)

1- امام خمینی (رحمه الله)، شرح چهل حدیث، حدیث 29.
2- مصباح یزدی، اخلاق در قرآن، ج3، ص 234.
3- کنزالعمال، ج 3، ص625