نقش خانواده در پیشگیری از انحرافات صفحه 35

اعتیاد

اشاره

به اعتقاد تحلیل گران اجتماعی، اعتیاد به مواد مخدر به عنوان یکی از مسائل پیچیده اجتماعی در عصر حاضر است که زمینه ساز بروز آسیب ها و انحرافات اجتماعی می باشد. اعتیاد با مسائل اجتماعی ارتباط دو جانبه دارد. از یک سو، اعتیاد جامعه را به رکود و انحطاط می کشاند و از سوی دیگر، پدیده ای است که ریشه در مسائل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه دارد. اعتیاد گرایش فرد را به اصول اخلاقی و معنوی و ارزش های اجتماعی کاهش می دهد. به حدی که آسیب شناسان اجتماعی، اعتیاد را به مثابه جنگ شیمیایی خانگی و جنگ بدون مرز می دانند.(1)

جهان امروز با مشکل اعتیاد، دست به گریبان است. شمار معتادان در اغلب کشورهای پیشرفته به میلیون ها نفر بالغ می گردد. اعتیاد خانواده ها را فرومی پاشد و شخصیت و زندگی قربانیان خود را به اشکال بسیار گوناگون نابود و متلاشی می کند. نسل حاضر بیش از هر نسل دیگر زندگی خود را زهرآگین و مسموم نموده است.(2)

حضرت علی(علیه السّلام) هم این مسئله زیان بار را در حدیثی می فرماید:

1- کتاب زنان، فصل نامۀ شورای فرهنگی اجتماعی زنان، سال ششم، 1383، ش 22، ص 68.
2- ورنان کلمن، اعتیاد چیست و معتاد کیست؟ ترجمه: علی رضا میرفخرایی، نشر واحدی، تهران، ص 19.

«عجب دارم از آن کس که عواقب بد لذت های مضر را می داند، چگونه از آن هادست نمی کشد».(1)

متأسفانه جوانان امروز، از ناملایمات اجتماعی و فاصله ی طبقاتی و زندگی ماشینی به مواد افیونی پناه برده اند. امروزه جامعه شناسان برای تحلیل علل رویکرد جوانان به اعتیاد بیشتر روی بی کاری انگشت می گذارند. اگرچه این علت، علت بیرونی است؛ اما ده ها علت و عامل درونی و فرهنگی نیز ممکن است در پس این روی کرد، نهفته باشد. تربیت سوء، جهل و بی سوادی، فقدان ارزش های اعتقادی، ضعف ایمان، فقر و... نیز می تواند عامل رواج اعتیاد باشد.(2)

با توجه به این که جمعیت کشور ما جوان است، متأسفانه تعداد معتادان کشور دو میلیون نفر می باشد که حدود 1200000 نفر دائمی و هشتصد هزار نفر به صورت تفننی مصرف می کنند و با توجه به جمعیت جوان ایران، همین آمار رسمی معتادان دائمی (1200000) نفر برای کشور بسیار خطرناک است.

براساس آخرین پژوهش به عمل آمده در کشور، بیش از 85 % مردم پس از فقر و بیکاری، اعتیاد و مواد مخدر را به عنوان سومین مشکل و آسیب اجتماعی کشور مطرح کرده اند. اعتیاد به مواد مخدر را می توان یکی از معضلات بهداشتی، روانی و اجتماعی جهان امروز به حساب آورد. اعتیاد به داروهای مجاز و غیرمجاز در چند دهه گذشته بسیار فراگیر شده و حاکی از بروز یک مشکل جدی در سلامت جسمی، روانی و اجتماعی است.

1- غررالحکم، ص 498.
2- شعله آتشین جامعه ما اعتیاد، جامعه، تهران، گوهر منظوم، 1380، ج 3، ص 9.