- دیباچه 1
- 1. طرح مسئله 4
- 4. پرسش های پژوهش 11
- 3. هدف های کلی و جزئی پژوهش 11
- 5. روش پژوهش 12
- 6. پیشینه پژوهش 13
- الف) شرح های صحیفه سجادیه 13
- اشاره 13
- ب) کتاب ها 14
- ج) پایان نامه ها 16
- 7. ضرورت پژوهش 18
- الف) نگاهی به مقام والای امام زین العابدین علیه السلام 19
- 8. پیش نیازهای پژوهش 19
- اشاره 19
- اشاره 19
- یک _ نگاهی به دوران امام سجاد علیه السلام 22
- دو _ جنبه های گوناگون مبارزات امام سجاد علیه السلام 26
- اشاره 29
- ب) نگاهی به صحیفه سجادیه 29
- یک _ خاستگاه صحیفه سجادیه 31
- دو _ دلیل کامله نامیدن صحیفه سجادیه 33
- سه _ سند صحیفه سجادیه 35
- اشاره 41
- 1. خوددوستی (حب ذات) 42
- 2. کمال جویی 45
- 3. خداجویی 49
- 4. میل به جاودانگی 53
- 5. خوف و رجا (ترس و امید) 54
- اشاره 54
- الف) خوف 56
- ب) رجاء 58
- 6. دوری از غفلت 61
- اشاره 68
- 8. اختیار 68
- مفهوم اختیار 69
- «اختیار» در صحیفه سجادیه 70
- اشاره 73
- اشاره 74
- 1. هدایت 74
- الف) هدایت بر مبنای خداجویی 75
- ب) هدایت بر مبنای جاودانه خواهی 76
- ج) هدایت بر مبنای خوددوستی 79
- 2. تذکر 81
- 3. زهد 84
- 5. تقوا 90
- 7. ایجاد انگیزه 95
- اشاره 98
- مفهوم واژه «روش» 98
- اشاره 100
- رابطه روش های تربیتی با جنبه های شخصیت انسان 100
- یک _ بینش در مورد دنیا 101
- اشاره 101
- الف) اعطای بینش 101
- اشاره 101
- دو _ بینش در مورد حقیقت انسان 104
- سه _ بینش در مورد مرگ و معاد 107
- ب) ذکر خدا 110
- اشاره 113
- الف) توبه 113
- ب) ناچیز شمردن خوبی ها و زیاد شمردن بدی ها 117
- ج) یادآوری نعمت ها 119
- 3. روش های رفتاری 122
- احترام به فرزندان 122
- اشاره 122
- الف) تکریم و احترام 122
- اشاره 122
- اشاره 125
- یک _ رفق و مدارا با پدر و مادر 125
- دو _ رفق و مدارا با همسایگان و دوستان 127
- ج) نیکی کردن در مقابل بدی 128
- هدف در تعلیم و تربیت 131
- تعریف هدف 131
- دسته بندی هدف های تربیتی در صحیفه سجادیه 132
- اشاره 132
- ویژگی های هدف 132
- هدف غایی تربیتی در صحیفه سجادیه 134
- اهداف واسطه ای تربیت 137
- 1. اهداف تربیتی در رابطه انسان با خدا 138
- اهداف تربیتی در صحیفه سجادیه 138
- اشاره 138
- اشاره 138
- الف) معرفت به خدا 138
- ب) دست یابی به ایمان کامل 141
- ج) تقوا 144
- د) پرورش روح عبادت 146
- ه ) شکرگزاری 151
- اشاره 157
- اشاره 157
- اهداف گرایشی 157
- اول _ پرورش حس خداجویی 158
- دوم _ پرورش حس فضیلت جویی 161
- اشاره 165
- اول _ هدایت میل به خوردن و آشامیدن 167
- دوم _ هدایت میل جنسی 173
- 3. اهداف تربیتی صحیفه در رابطه انسان با دیگران 175
- اشاره 175
- الف) اهداف تربیتی در روابط خانوادگی 176
- ب) اهداف تربیتی در روابط اجتماعی 182
- ج) اهداف تربیتی در روابط سیاسی 184
- د) اهداف تربیتی در روابط اقتصادی 187
- 1. نقش رسانه در ترویج معارف صحیفه سجادیه 190
- اشاره 191
- الف) تشکیل میزگردهای علمی و تخصصی 191
- ب) استفاده از ادعیه و مناجات صحیفه سجادیه در رسانه 191
- د) تولید برنامه های آموزشی برای کودکان و نوجوانان 192
- ج) بازتاب دادن فرازهای تربیتی دعاهای امام سجاد علیه السلامدر رسانه 192
- اشاره 193
- ه ) الگوآفرینی 193
- یک _ الگوی فروتنی 194
- سه _ الگوی بندگی 197
- چهار _ الگوی بخشایش 199
- 3. محورهای قابل بررسی در صحیفه سجادیه 200
- 4. بررسی عملکرد رسانه 201
- 5. پرسش های مردمی 203
- 6. پرسش های کارشناسی 204
زمینه می فرماید: «وَ لا تَبْتَلِیَنِّی بِالْکَسَلِ عَنْ عِبادتِکَ؛ و مرا به کاهلی و سستی در عبادتت گرفتار مکن».(1)
ه ) شکرگزاری
ه ) شکرگزاری
یکی دیگر از اهداف واسطه ای صحیفه سجادیه، «شکرگزاری» و به عبارت دیگر، شاکر بودن است. به فرموده امام سجاد علیه السلام، مقام شکرگزاری به درگاه الهی، مقامی بس والاست که کسی به حقیقت آن نمی رسد، مگر با ترک دنیا و پشت سر نهادن آن و چنین کسانی بسیار کمند.(2) ایشان می فرماید: «فَاَشکَرُ عِبادِکَ عاجِزٌ عَنْ شُکْرِکَ؛ پس سپاس گزارنده ترین بندگانت از سپاس تو ناتوان است».(3)
شناخت خداوند از این نظر که مُنعم واقعی انسان است و می تواند این نعمت ها را در دنیا و آخرت بیفزاید یا انسان را از همه نعمت ها محروم و به عذاب و رنج ابدی دچار سازد، حالت های خاص روانی و رفتاری در انسان پدید می آورد. شکر و سپاس، نخستین حالتی است که با توجه به منعم بودن خدا و شناخت او به عنوان ولیّ نعمت در انسان به وجود می آید. حالت شکرگزاری، میلی فطری است که هر انسان، این حال را نسبت به هر منعمی به دلیل احسان وی در خود احساس می کند. این حالت منشأ شکر و
1- دعای 20، بند 11.
2- خداوند متعال در این باره می فرماید: «وَ قَلیلٌ مِنْ عِبادِیَ الشَّکُورُ؛ برخی از بندگان من شکرگزارند». سبا: 13
3- دعای 37، بند 3.