- دیباچه 1
- 1. طرح مسئله 4
- 3. هدف های کلی و جزئی پژوهش 11
- 4. پرسش های پژوهش 11
- 5. روش پژوهش 12
- 6. پیشینه پژوهش 13
- الف) شرح های صحیفه سجادیه 13
- اشاره 13
- ب) کتاب ها 14
- ج) پایان نامه ها 16
- 7. ضرورت پژوهش 18
- الف) نگاهی به مقام والای امام زین العابدین علیه السلام 19
- 8. پیش نیازهای پژوهش 19
- اشاره 19
- اشاره 19
- یک _ نگاهی به دوران امام سجاد علیه السلام 22
- دو _ جنبه های گوناگون مبارزات امام سجاد علیه السلام 26
- اشاره 29
- ب) نگاهی به صحیفه سجادیه 29
- یک _ خاستگاه صحیفه سجادیه 31
- دو _ دلیل کامله نامیدن صحیفه سجادیه 33
- سه _ سند صحیفه سجادیه 35
- اشاره 41
- 1. خوددوستی (حب ذات) 42
- 2. کمال جویی 45
- 3. خداجویی 49
- 4. میل به جاودانگی 53
- 5. خوف و رجا (ترس و امید) 54
- اشاره 54
- الف) خوف 56
- ب) رجاء 58
- 6. دوری از غفلت 61
- اشاره 68
- 8. اختیار 68
- مفهوم اختیار 69
- «اختیار» در صحیفه سجادیه 70
- اشاره 73
- اشاره 74
- 1. هدایت 74
- الف) هدایت بر مبنای خداجویی 75
- ب) هدایت بر مبنای جاودانه خواهی 76
- ج) هدایت بر مبنای خوددوستی 79
- 2. تذکر 81
- 3. زهد 84
- 5. تقوا 90
- 7. ایجاد انگیزه 95
- اشاره 98
- مفهوم واژه «روش» 98
- رابطه روش های تربیتی با جنبه های شخصیت انسان 100
- اشاره 100
- اشاره 101
- یک _ بینش در مورد دنیا 101
- الف) اعطای بینش 101
- اشاره 101
- دو _ بینش در مورد حقیقت انسان 104
- سه _ بینش در مورد مرگ و معاد 107
- ب) ذکر خدا 110
- اشاره 113
- الف) توبه 113
- ب) ناچیز شمردن خوبی ها و زیاد شمردن بدی ها 117
- ج) یادآوری نعمت ها 119
- احترام به فرزندان 122
- 3. روش های رفتاری 122
- اشاره 122
- الف) تکریم و احترام 122
- اشاره 122
- اشاره 125
- یک _ رفق و مدارا با پدر و مادر 125
- دو _ رفق و مدارا با همسایگان و دوستان 127
- ج) نیکی کردن در مقابل بدی 128
- هدف در تعلیم و تربیت 131
- تعریف هدف 131
- دسته بندی هدف های تربیتی در صحیفه سجادیه 132
- اشاره 132
- ویژگی های هدف 132
- هدف غایی تربیتی در صحیفه سجادیه 134
- اهداف واسطه ای تربیت 137
- 1. اهداف تربیتی در رابطه انسان با خدا 138
- اشاره 138
- اهداف تربیتی در صحیفه سجادیه 138
- اشاره 138
- الف) معرفت به خدا 138
- ب) دست یابی به ایمان کامل 141
- ج) تقوا 144
- د) پرورش روح عبادت 146
- ه ) شکرگزاری 151
- اشاره 157
- اشاره 157
- اهداف گرایشی 157
- اول _ پرورش حس خداجویی 158
- دوم _ پرورش حس فضیلت جویی 161
- اشاره 165
- اول _ هدایت میل به خوردن و آشامیدن 167
- دوم _ هدایت میل جنسی 173
- اشاره 175
- 3. اهداف تربیتی صحیفه در رابطه انسان با دیگران 175
- الف) اهداف تربیتی در روابط خانوادگی 176
- ب) اهداف تربیتی در روابط اجتماعی 182
- ج) اهداف تربیتی در روابط سیاسی 184
- د) اهداف تربیتی در روابط اقتصادی 187
- 1. نقش رسانه در ترویج معارف صحیفه سجادیه 190
- اشاره 191
- الف) تشکیل میزگردهای علمی و تخصصی 191
- ب) استفاده از ادعیه و مناجات صحیفه سجادیه در رسانه 191
- د) تولید برنامه های آموزشی برای کودکان و نوجوانان 192
- ج) بازتاب دادن فرازهای تربیتی دعاهای امام سجاد علیه السلامدر رسانه 192
- اشاره 193
- ه ) الگوآفرینی 193
- یک _ الگوی فروتنی 194
- سه _ الگوی بندگی 197
- چهار _ الگوی بخشایش 199
- 3. محورهای قابل بررسی در صحیفه سجادیه 200
- 4. بررسی عملکرد رسانه 201
- 5. پرسش های مردمی 203
- 6. پرسش های کارشناسی 204
بخش چهارم: روش های تربیتی در صحیفه سجادیه
اشاره
بخش چهارم: روش های تربیتی در صحیفه سجادیه
از دعاهای صحیفه سجادیه، کدام روش های تربیتی را می توان برداشت کرد؟ برای پاسخ به این پرسش، نخست واژه «روش» را مفهوم شناسی می کنیم و سپس به تقسیم روش های تربیتی در صحیفه سجادیه می پردازیم. آن گاه با استفاده از دعاهای این صحیفه نورانی، روش های تربیتی امام سجاد علیه السلام را _ که از آنها برای اصلاح رفتارها بهره جسته است _ بررسی می کنیم.
مفهوم واژه «روش»
مفهوم واژه «روش»
روش(1) در اصطلاح به معنای شیوه انجام یک فعالیت(2) آمده است. روش تربیت، به معنای راه یا شیوه انجام عمل تربیت است.(3) به عبارت دیگر، به
1- «روش»، واژه ای فارسی است و معانی مختلفی دارد، مانند: اسلوب، شیوه، راه راست، منوال، راه، طریقه و... لغت نامه دهخدا، ماده روش؛ فرهنگ معین، ماده «روش». معادل عربی این واژه، طریقه، منهج و منهاج است که به همان معنای راه روشن معنا شده است. در برخی کتاب های لغت عرب، طریقه به معنای المذهب، الاسلوب نیز آمده است. نک: لسان العرب، مجمع البحرین.
2- داوود حسینی نسب، فرهنگ واژه ها و تعاریف تعلیم و تربیت، تبریز، نشر احرار، 1375.
3- امان اللّه صفوی، کلیات روش ها و فنون تدریس، تهران، نشر معاصر، 1374، چ 5، ص 238.