مهارت معلمی صفحه 112

6. پرهیز از بحث های جنجالی

طرح مباحث اختلافی و جنجالی، یکی از دام های شیاطین و سیاسیون است که گاهی میان اقشار جامعه و فرقه های مذهبی به آن دامن می زنند و از این طریق، اهداف شوم خود را دنبال می کنند.

معلم هوشیار از طرح مباحث جنجالی استقبال نمی کند؛ بلکه در صورت مواجهه با آن، به گونه ای لطیف از آن عبور می کند.

فرعون از حضرت موسیA پرسید: (قالَ فَما بالُ الْقُرُونِ الْأُولی)(1)؛ «گفت: پس حال نسل های پیشین چگونه است؟!» او می خواست که حضرت موسیA از سرنوشت شوم آنها سخنی بگوید و فرعون آن را دست مایه فتنه کرده، جنجالی راه بیندازد. حضرت موسیA جواب داد: (قالَ عِلْمُها عِنْدَ رَبِّی فِی کِتابٍ لا یَضِلُّ رَبِّی وَ لا یَنْسی)(2)؛ «گفت: علم آن [احوال] در کتابی نزد پروردگار من است و پروردگار من نه [چیزی را] گم می کند و نه فراموش می نماید.» با اینکه می توانست از حال اقوام قبلی ومردگان به تفصیل جواب دهد، اما چون می دانست مردم نسبت به نیاکان خویش غیرت و حساسیت دارند، در جواب آنان کلّی گویی کرد و علم آن را به خداوند احاله داد تا هم به «قَوْلًا لَیِّناً» عمل کرده باشد و هم وسیله ای برای بهانه و اشکال به دست آنان نداده باشد و با این جواب، جلو طرح یک مسأله جنجالی را گرفت.

در تاریخ آورده اند که در گرماگرم جنگ، شخصی از حضرت علیA پرسید: «نظر شما راجع به خلیفه اول و دوم چیست؟» حضرت او را توبیخ کرد که الآن جای طرح این سؤال نیست.

7. پرهیز از تبعیض

احساس تبعیض، اعتماد و علاقه شاگرد به استاد را کم می کند و حرف او را از اثر می اندازد. در حدیث می خوانیم که پیامبرn حتی اصحاب را به طور مساوی نگاه می کرد(3) و با فقیر و غنی

1- . طه: 51.
2- . طه: 52.
3- . «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: کَانَ رَسُولُ اللَّهِn یَقْسِمُ لَحَظَاتِهِ بَیْنَ أَصْحَابِهِ فَیَنْظُرُ إِلَی ذَا وَ یَنْظُرُ إِلَی ذَا بِالسَّوِیَّه.» (الکافی (ط - الإسلامیه)، ج 2، ص671).