مهارت معلمی صفحه 160

دانش پژوهان را به مطالعه بیشتر و کسب اطلاعات کامل تر ترغیب می کند.

15. تغافل

یکی از کارهای مهمی که در موفقیت معلم نقش دارد، بهره گیری از «تغافل» است. گاهی خطا و خلاف را باید ندیده گرفت و گاهی باید آنها را به رخ کشید.(1) البته تغافل در مورد خلاف های شخصی، جزئی و فردی است؛ وگرنه در مسائل مهم نمی توان تغافل کرد. دشمنان و کفار که برای براندازی نظام اسلامی نقشه می کشند، آرزو دارند که مسلمانان از آنان غافل شوند: (وَدَّ الَّذِینَ کَفَرُوا لَوْ تَغْفُلُون).(2)

یکی از زمینه های انجام خلاف آن است که انسان احساس کند در جامعه آبرو و کرامت ندارد، عذرش پذیرفته نمی شود و کسی به سخن او اعتنا نمی کند. در این صورت احساس حقارت و بی آبرویی او را به هر گناهی می کشاند. اسلام می فرماید: گاهی باید انسان خود را به غفلت بزند و تظاهر کند که من متوجه خلاف دیگران نشدم تا از این طریق کرامت و شخصیت افراد شکسته نشود. برادران یوسف وقتی پس از ده ها سال او را دیدند و نشناختند، به او گفتند: «ما قبلاً برادری

داشتیم به نام یوسف که دزد بود». حضرت یوسفA خود را به تغافل زد و هیچ نگفت که آن برادر من هستم و چرا به من نسبت دزدی می دهید.(3)

از شیوه های مهم در تعلیم و تربیت، بهره گیری از اصل تغافل است. علمای بزرگ از این شیوه بهره برده و در مواقعی که اقتضا می کرده، این اصل را رعایت نموده اند؛ به عنوان نمونه:

آیت الله سید ابوالحسن اصفهانیw، یکی از مراجع بزرگ تقلید، نسبت به خانواده های بی بضاعت خیلی حساس بود و به هر یک از آنان که صاحب فرزند می شد، یک صد تومان می داد. کسی پیش خود گفت که آقا سنّش زیاد شده و هوش و حواس درستی ندارد، در شلوغی اعیاد

1- - «و آن گاه که پیامبر به بعضی از همسرانش سخنی را به راز گفت، پس چون آن زن، راز را (به دیگری) خبر داد و خداوند، (افشای) آن را بر پیامبر ظاهر ساخت، و پیامبر بعضی (از افشاگری های آن زن را به او) اعلام و از بیانِ برخی اعراض نمود.پس چون به آن زن خبر داد، (زن) گفت: چه کسی تو را از این خبردار کرد؟ پیامبر فرمود: خداوند دانای خبیر به من خبر داد.»(تحریم/3)
2- . نساء: 102.
3- . (فَقَدْ سَرَقَ اخٌ لَهُ مِنْ قَبْلُ فَاسَرَّهَا یُوسُفُ فِی نَفْسِه وَ لَمْ یُبْدِهَا لَهُم). ( یوسف: 77)