مهارت معلمی صفحه 166

نکنیم، اما در عین حال سفارش کرده است که روان بگوییم. بنابراین بهترین استاد کسی است که حرف او را عوام به خاطر روانی بفهمند و خواص به خاطر منطقی بودن بپسندند.

حضرت موسیA از خدا خواست بیان روانی داشته باشد تا همه مردم حرف او را بفهمند: (وَ احْلُلْ عُقْدَهً مِنْ لِسانِی* یَفْقَهُوا قَوْلِی) (1)؛ «و گره از زبانم باز نما. تا آنها سخنان مرا خوب بفهمند.»

قرآن کریم درباره نحوه سخن گفتن با مردم دستورهایی دارد؛ از جمله اینکه با آنان سخنی نرم، ملایم، آسان، استوار، معروف و رسا گفته شود: (قَوْلًا مَیْسُوراً)،(2) (قَوْلًا لَیِّناً)،(3) (قَوْلًا کَرِیماً)،(4) (قَوْلًا سَدِیداً)،(5) (قَوْلًا مَعْرُوفاً)،(6) (قَوْلًا بَلِیغاً).(7)

به یاد دارم یک جمله را دو شخصیت مهم به من سفارش کردند؛ یکی آیت الله حاج آقا مرتضی حائریv و دیگری آیت اللَّه شهید دکتر بهشتیw، که فرمودند: «قرائتی! نگو من معلم بچه ها هستم تا سست و آبکی صحبت کنی. آسان بگو، ولی سست نگو! به شکلی این نسل را بساز و برای آنها سخن بگو که اگر دیگران آمدند، بتوانند بقیه راه را ادامه دهند و آنها را بسازند.»

20. توجه به شادی

انسان نیاز به شادی و خنده دارد و این از حکمت های الهی است. خداوند می فرماید: (و انه هو اضحک و ابکی) (8)؛ یعنی این خداست که هم می خنداند و هم می گریاند.

بسیاری از اساتید و مربیان به خاطر مدرک یا سن یا احساس بزرگی، همۀ مطالب خود را در قالب های جدی و گاهی عبوسانه به مخاطب القا می کنند و بعضی اگر مشاهده کنند که

1- . طه: 28 و 27.
2- . اسراء: 28.
3- . طه: 44.
4- . اسراء: 23.
5- . نساء:9.
6- . نساء: 8.
7- .[10] نساء: 63.
8- . نجم: 43.