مهارت معلمی صفحه 180

حوصله های جامعه می افتادند و خودشان کتاب خودشان را خلاصه می کردند.(1) لذا اگر دانشمندان دلسوز، نهضتی به نام «نهضت تلخیص» به وجود بیاورند و کتب مفید اما طولانی را خلاصه

کنند، خدمتی به جامعه بشری کرده اند، نمونه آنچه که در مورد کتاب الغدیر می بینیم که یازده جلد در یک جلد خلاصه شده است.

کوتاه سخن آنکه باید برای نشر علم از همه راه های معقول و ممکن استفاده کرد و از قلم و بیان و هنر و تاریخ و قصه و تفسیر و مسافرت و پرسش و پاسخ و تشویق و تسهیلات و راهنمایی و امثال آن بهره گرفت. در بین این راه ها، مختصر و مفیدگویی نقش مؤثری دارد. یکی از دلایل محروم شدن افراد بسیاری از تحصیلات، علاوه بر پرخرج بودن، در دسترس نبودن امکانات و...، طولانی بودن دوره تحصیل است. راه های کوتاه همیشه آسان و در دسترس است.

هم «مختصر» گفتن و هم «مفید» ارائه کردن، هر دو نیاز به زحمت، تلاش، سلیقه، حوصله و وقت گذاشتن دارد. در خصوص«مفید»بودن، در فصل ششم و در بحث محتوا، نکاتی را بیان می نماییم.

30. تُن صدای مناسب

همان طور که بیان کرده ایم، انسان تنوع طلب است؛ لذا جهان بر اساس تنوع است. مزه ها، شکل ها، رنگ ها، غذاها، نوشیدنی ها، نباتات و گل ها، برگ ها، حیوانات و انسان ها، قیافه ها، ژست ها و حتی زمان ها متنوع و متغیر است. اگر شب و روز یک جور بود، خسته کننده می شد. از آیات خداوند این است که: (یُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهارِ وَ یُولِجُ النَّهارَ فِی اللَّیْلِ).(2) گاهی شب را طولانی می کند، گاهی روز را طولانی می کند، گاهی هوا گرم است، گاهی هوا سرد است؛ تمام این تنوع ها بیانگر تنوع طلبی انسان هاست.