مهارت معلمی صفحه 219

10. کم کردن فاصله خود با مخاطب

هر چه استاد فاصله خودش را با مخاطب کم کند، کلامش نافذتر می شود. پیامبر اکرمn بارها مأمور می شد که به مردم بگوید:

- (قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُم)(1)؛ «من بشری مثل شما هستم.»

- (قل لا املک لنفسی نفعاً و لا ضرّاً) (2)؛ «من مالک نفع و ضرر خویش نیستم.»

- (قل لا اقول لکم عندی خزائن اللَّه و لا اعلم الغیب و لا اقول لکم انّی ملک) (3)؛ «من به شما نمی گویم که گنج های خدا نزد من است و نه آنکه از غیب آگاه ام و نمی گویم که من فرشته ام.»

یکی از چیزهایی که بین معلم و دانشجو فاصله می اندازد، بزرگ جلوه دادن خود و بیان تعابیری است که مخاطب را از او دور می کند؛ لذا نه معلم باید دچار غلو گردد و نه غلو دیگران در باره خود را بپذیرد. در خصوص غلو و خطر آن در بحث پرهیزها، نکاتی را بیان نموده ایم.

11. توجه دادن به مقام انسانیت

تأکید بر ارزش مقام انسان و توجه دادن مخاطب به قیمت وجودی اش، تأثیری مناسبی بر رفتار او دارد. قرآن کریم مکرر انسان را به مقام رفیعش توجه می دهد؛ مانند:

- تو خلیفه خدا هستی: (إِنِّی جاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَه).(4)

- هر چه در زمین و آسمان است برای توست: (سَخَّرَ لَکُمْ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الارْضِ).(5)

- تو حامل امانت الهی هستی: (إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمانَهَ عَلَی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ الْجِبالِ فَأَبَیْنَ أَنْ یَحْمِلْنَها وَ أَشْفَقْنَ مِنْها وَ حَمَلَهَا الْإِنْسانُ...) (6)؛ «همانا ما امانت [الهی] را بر آسمان ها و زمین و

1- . کهف: 110.
2- . اعراف: 188.
3- . انعام: 50.
4- . بقره: 30.
5- . لقمان: 20.
6- . احزاب: 72.