مهارت معلمی صفحه 247

می رهاند؛ ارزش رأی مردم به مقدار تجربه های آنان است؛ کسی که خود را از تجربه دیگران بی نیاز بداند، نسبت به عواقب کارش نابیناست؛ عاقل آن است که تجربیات دیگران را در نظر داشته باشد.

استفاده از تجارب، کار مناسبی است که هر عاقلی از آن بهره می گیرد؛ اما انتقال تجارب، کاری است که کمتر صورت می گیرد و این در حالی است که هر استادی از خود یا اساتید قبل از خود، نکات و تجاربی سراغ دارد که بازگو کردن آن برای دیگران مفید است.(1) چه زیباست که هر استادی در اواخر عمر، چکیدۀ تجربیات خودش را در چند صفحه بنویسد و با امکاناتی که امروز در دسترس است، از طریق سی دی و فیلم و فضای مجازی و سایت ها به دیگران منتقل کند.

با هم افزایی تجارب، بسیاری از کسانی که در ابتدای راه یا میانه راه هستند، می توانند با پختگی بیشتری کار مهم تعلیم و تربیت را ادامه دهند و موفق تر شوند. حضرت علیA در نامه سی ویکم نهج البلاغه خطاب به فرزندش امام حسنA می فرمایند: «فرزندم! من در سرگذشت گذشتگان چنان مطالعه کرده ام و به آنها آگاه ام که گویا با آنان زیسته ام و به اندازه آنها عمر کرده ام.»

17. آزادمنشی و آزاداندیشی

اگر استاد و مربی، آزادمنش، آزاداندیش و باانصاف باشند و هر کلام حقی را از هر کس که بود فراگیرند و نقل کنند، به رشد خود و مخاطبین خود کمک کرده اند.

با کمال تأسف بعضی در نظریۀ خود استبداد دارند و مثل فرعون می گویند: نظر فقط نظریه من است: (ما أُرِیکُمْ إِلَّا ما أَری) (2)؛ «من جز آنچه را که تشخیص می دهم، به شما ارائه