مهارت معلمی صفحه 84

ورود مؤمنان و دانشمندان است، یعنی به احترام آنان قیام کنید.(1)

مرحوم طبرسی در کتاب احتجاج نقل کرده است که در زمان امام هادی علیه السلام یکی از فقهای شیعه - که در بحث با یک ناصبی منحرف، او را روشن کرده و حقانیت خود را ثابت کرده بود- وارد مجلسی شد که در آن مجلس، علویّون و بنی هاشم نیز حضور داشتند. امام هادی علیه السلام آن فقیه را در بهترین جای مجلس نشاند. این همه احترام، برای علویّون و بنی هاشم گران آمد. بزرگ آنان زبان به اعتراض گشود که چرا چنین فردی را بر ما برتری دادی؟ امام فرمود: «آیا به داوری قرآن راضی هستید؟» گفتند: «بله». حضرت این آیه را تلاوت کرد: (تَفَسَّحُوا فِی الْمَجالِسِ... وَ إِذا قِیلَ انْشُزُوا فَانْشُزُوا یَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ الَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ) و فرمود: «این شخص به خاطر

بحث علمی و شکستی که به آن ناصبی داد، از هر شرف و نسبی بیشتر ارزش دارد.»(2)

17. نظرخواهی و مشورت

نظرخواهی و مشورت،(3)

فواید زیادی دارد که بر کسی پوشیده نیست. با مشورت علم انسان اضافه می شود و دوست و دشمن از هم تمایز پیدا می کنند. اگر موفق شویم، حسودان ما کم می شوند؛ زیرا توفیق ما را به برکت مشورت با خودشان می دانند و اگر شکست بخوریم، غمخوار پیدا می کنیم؛ چون شکست ما را به خاطر مشورت با خودشان می دانند.

با مشورت، کارها پخته، تجربه ها منتقل، و غرور افراد شکسته می شود. حتی اگر عاقل ترین و عادل ترینِ افراد باشیم، از مشورت بی نیاز نیستیم. در سیره پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم و اهل بیت: بارها بر مسئله مشورت تأکید شده است؛ لذا هیچ کس نباید خودش را بی نیاز از آن بداند.

وقتی خداوند به اشرف مخلوقات می گوید: «با مردم مشورت کن»، تکلیف باقی افراد معلوم است: (وَ شاوِرْهُمْ فِی الْأَمْرِ فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَی اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلِینَ)؛(4) «و در امور با آنان مشورت کن، پس هنگامی که تصمیم گرفتی، [قاطع باش و] بر خداوند توکل کن. به راستی

1- . تفسیر نمونه.
2- . تفسیر فرقان.
3- . کلمه «شُوْر» در اصل به معنی مکیدن شیره گل ها توسط زنبور است. در مشورت کردن نیز انسان بهترین نظریه ها را جذب می کند. مولوی می گوید: «کاین خرده چون مصابیح انور است/ بیست مصباح، از یکی روشن تر است»
4- . آل عمران: 159.