- سخن ناشر 1
- الف)پیامبر اعظم 12
- 1-واژه های کلیدی 12
- اشاره 12
- ب)مستشرقان 12
- اشاره 12
- 2-اهمیت و ضرورت پژوهش 13
- 3-اهداف پژوهش 15
- 4-پیشینه تحقیق 15
- اشاره 20
- 1-آشنایی اندک با زبان عربی و منابع اصلی 20
- 2-ناآگاهی از فرهنگ اسلام 22
- 3-تعصبات دینی 23
- اشاره 24
- الف)ظهور اسلام پس از تشکیل امپراتوری روم 24
- ب)جنگ های صلیبی 25
- ج)تهدید ترکان 27
- 5-نداشتن شیوه صحیح در نقد منابع 29
- 6-انگیزه های غیر علمی 31
- 7-عدم درک اسلام واقعی 32
- درآمد 33
- اشاره 34
- اشکالات شیوه تاریخ نگاری در مقاله محمد پیامبر اسلام 34
- الف)برداشت سطحی و بی ضابطه از قرآن 34
- اشاره 43
- ب)عدم رعایت ضوابطِ تحقیق در تاریخ اسلام 43
- 1-عدم ارائه سند تاریخی 44
- 2-اعتماد بر اخبار ضعیف 46
- 3-عدم ارزیابی محتوای روایات 49
- ج)تفسیر مادّی برای حقایق معنوی 50
- 4-عدم نگرش جامع به منابع 50
- نتیجه 54
- درآمد 55
- درآمد 64
- اُکلی،سیمون (1678-1720) 65
- ساواری،کلوداتی ین (1750-1788) 66
- دیون پورت،جان (1789-1877) 67
- بارتلمی سنت هیلر،ژول (1805-1895) 68
- باجر،جورج پرسی (1815-1888) 69
- دوزی (1820-1883) 70
- اسمیت،رجینالد باسورت (1839) 71
- بول،فرانتس پدر ویلیام مایر (1850-1932) 72
- اسنوک هورگرونیه،کریستیان (1857-1936) 74
- بوان،آنتوان (1859-1933) 75
- مارگلیوث (1858-1940) 76
- بون،انتونی اشلی (1859-1933) 77
- پیرن،آنری (1862-1935) 78
- دوگوجه (1836-1909) 80
- چیتیک،ویلیام (1864-1922) 81
- سترستین،کارل ویلهلم (1866-1953) 82
- زویمر،ساموئل مارینوس (1867-1952) 83
- بروکلمان،کارل (1868-1956) 84
- بارتولد،واسیلی ولادیمیروویچ (1869-1930) 85
- بل،ریچارد (1876-1952) 87
- ونسینک (1882-1939) 88
- دِلاویدا،جورجولوی (1886-1967) 89
- آندرائه،تور (1885-1947) 89
- پرتسل (1893-1941) 90
- بادلی،رانلد ویکتورکورتنی (1892-) 90
- گیب (1895-1971) 93
- پایک،ادگار رویستن (1896-1980) 95
- آلتهایم،فرانتس (1898-1975) 95
- پارت،رودی (1901-1983) 96
- بلاشر،رژی (متولد 1900-معاصر) 96
- مونتگمری وات انگلیسی (متولد 1909) 99
- رایش من،یان (1910-معاصر) 100
- پتراشک،کارل (1926-1987) 100
- بوسکه،ژرژ آنری 101
- بازورث،کلیفرد ادموند (1925-1995) 101
- تامسن،ویلیام 102
- کارن آرمسترانگ 102
- درمنگهم،امیل (معاصر) 103
- اشاره 104
- مستشرقان و دین پیامبر قبل از بعثت 104
- اشاره 106
- 2-عدم دلالت آیات قرآن 106
- 1-اظهار نظر بدون ارائه سند 106
- الف)برائت از بت ها 116
- اشاره 116
- ب)عبادت خدا قبل از بعثت 117
- 4-ضعیف بودن قراین ارائه شده 120
- شریعت پیامبر قبل از بعثت 121
- درآمد 124
- نقد و بررسی دیدگاه مستشرقان 128
- اشاره 128
- الف)تفسیر نادرست واژه«امّی» 129
- اشاره 129
- اشاره 133
- ب)برداشت نادرست از گزارش های تاریخی 133
- ماجرای قلم و دوات 135
- شواهد تاریخی عدم توانایی پیامبر بر خواندن و نوشتن 136
- ج)برداشت نادرست از تشابه برخی معارف قرآن با تورات و انجیل 137
- سخنان مستشرقان منصف درباره امی بودن پیامبر 139
- اشاره 139
- اشاره 139
- د)عدم ملازمه بین بازرگان بودن پیامبر و توانایی خواندن 139
- کُنستان ورژیل گیورگیو 139
- توماس کارلایل 140
- آرمسترانگ 141
- ویل دورانت 141
- جان دیون پورت 141
- نتیجه 142
- دیدگاه مستشرقان درباره کیفیت آغاز وحی 143
- درآمد 143
- اشاره 145
- الف)تناقض آشکار روایات مورد استناد 145
- اشکالات دیدگاه مستشرقان 145
- اشاره 145
- ب)ضعف سند روایات 151
- ج)اشکالات محتوایی روایات 152
- 1-فشار تا سرحد مرگ 152
- 2-ترس پیامبر و نقش ورقه و خدیجه 153
- ریشه سخنان نادرست درباره آغاز وحی 156
- درآمد 160
- مستشرقان و افسانه غرانیق 161
- اشکالات مهم داستان غرانیق 163
- اشاره 163
- الف)ناسازگاری حکایت با قرآن 165
- ب)تناقضِ گزارش های داستان 168
- ج)فقدان سند معتبر 171
- اندیشمندان مسلمان و افسانه غرانیق 172
- واکاوی حقیقت 173
- نتیجه 174
- درآمد 175
- الف)تعارض با شخصیت و سیره پیامبر 179
- اشاره 179
- اشاره 179
- 1-زهد و بی رغبتی به دنیا 181
- 4-پایداری و تحمل مشکلات 186
- ب)تعارض با واقعیت های تاریخی 188
- ج)تعارض با تحلیل های عالمانه دیگر مستشرقان 194
- درآمد 202
- الف)علل عمومی 202
- اشاره 202
- اشاره 206
- ب)علل اختصاصی 206
- 2-جلب حمایت قبایل 209
- 3-ترمیم رابطه 211
- 5-جلب مشارکت سیاسی 212
- 4-پذیرش هدیه 212
- 6-باطل کردن عقاید جاهلی 213
- اشاره 214
- الف)ازدواج با زینب بنت جحش 214
- اشاره 214
- اشاره 215
- زمان ازدواج زینب با پیامبر 215
- 1-سند روایات 216
- 2-متن روایات 218
- ب)ازدواج با عایشه دختر ابوبکر 221
- اشاره 221
- محبوبیت عایشه 222
- زیبایی عایشه 224
- اشاره 224
- 1-چرا همسران پیامبر صلّی الله علیه و آله از ازدواج منع شدند؟ 225
- 2-چرا ازدواج با بیش از چهار زن برای پیامبر مجاز بود؟ 227
- اشاره 229
- درآمد 229
- مستشرقان و اهداف جنگ های پیامبر 229
- 2-اشباع روحیه جنگ طلبی تازه مسلمانان 233
- 3-اعمال خشونت بر غیرمسلمانان و گسترش اسلام 234
- 4-انتقام و تسویه حساب با مخالفان 235
- 5-دفاع از اسلام و مسلمانان 236
- جمع بندی دیدگاه مستشرقان 239
- قرآن و هدف جنگ های پیامبر 240
- اشاره 240
- الف)ناسازگاری با آیات قرآن کریم 240
- اشکال های دیدگاه مستشرقان 240
- اشاره 243
- دلایل دفاعی بودن جهاد در اسلام 243
- 2-ممنوعیت جنگ با غیرمتجاوزان 245
- اشاره 246
- 3-زندگی مسالمت آمیز با کفار غیرمعاند 246
- اشاره 247
- الف)هم زیستی با اهل کتاب 247
- 3-یهودیان خیبر 248
- 1-قبایل یهود مدینه 248
- 2-یهودیان خارج مدینه 248
- ب)هم زیستی با مشرکان معاهِد 250
- اشاره 252
- جنگ های مشروع از نظر قرآن 252
- 1-جنگ دفاعی: 252
- 2-جنگ با محاربان و معاندان مشرک و کافر: 253
- 3-جنگ با منافقان: 254
- 4-جنگ با پیمان شکنان خیانت کننده: 255
- 5-جنگ با اهل بغی: 255
- 6-جنگ برای نجات ستم دیدگان: 256
- 7-جنگ برای احقاق حق الله و حقوق انسان ها: 256
- تبیین جهاد ابتدایی 257
- نتیجه 259
- غزوات و سرایای دفاعی 262
- درآمد 262
- غزوات و سرایای تهاجمی 263
- 1-جبران خسارت 265
- اشاره 265
- 2-تضعیف نظامی قریش 266
- 3-جلوگیری از حملات قریش 267
- غزوات و سرایای پیش گیرانه(دفاع در قالب تهاجم) 271
- اشاره 273
- پاسخ به پیمان شکنی و خیانت 273
- غزوه بنی قینقاع 274
- غزوه بنی نضیر 275
- غزوه بنی قریظه 276
- غزوه خیبر 278
- غزوه بنی لحیان 279
- اشاره 280
- جنگ برای دفاع از حق الله و حقوق انسان ها 280
- سرایای غیرنظامی 281
- نتیجه 282
- سریه تاکتیکی 282
- درآمد 283
- دیدگاه مستشرقان درباره نقش جهاد درگسترش اسلام 284
- اشاره 287
- اشکالات دیدگاه مستشرقان 287
- الف)ناسازگاری دیدگاه مستشرقان با مبانی نظری اسلام 288
- چگونگی گسترش اسلام در مکه 291
- ب)ناسازگاری دیدگاه مستشرقان با واقعیت های تاریخی 291
- چگونگی گسترش اسلام در مدینه 293
- ارسال نامه به امپراتوران 294
- 1-سخنان پیامبر با رؤسای قبایل 297
- شواهد آزادی عقیده در عصر پیامبر 297
- اشاره 297
- 3-نامه صلح به منذر بن ساوی 298
- 4-دعوت عامر بن مالک 299
- 5-دعوت قیس بن حطیم 300
- 6-عدم الزام یهودیان به پذیرش اسلام 300
- 7-برخورد پیامبر با قبیله شیبان بن ثعلبه 301
- 8-آزادگذاشتن ابوحرب بن خُوَیلد در پذیرش اسلام 302
- مستشرقان منصف و عوامل گسترش اسلام 303
- فلسفه جزیه در اسلام 306
- پاسخ به یک پرسش 306
- نتیجه 310
- فهرست منابع 311
تنگاتنگ است،سپس آنها را از منظر قرآن کریم(به عنوان دستورالعمل مسلمانان)و اسناد تاریخی به ارزیابی می گذاریم.آن گاه سخنان مستشرقان منصفی را که به شکلی تأیید دیدگاه اندیشمندان مسلمان است،در پایان می آوریم.
دیدگاه مستشرقان درباره نقش جهاد درگسترش اسلام
هرچند اکثر مستشرقان درباره اهداف جهاد و عوامل کام یابی مسلمانان دیدگاه های متفاوتی را ابراز کرده اند.اما در این که گسترش اسلام را مدیون جهاد دانسته اند،با هم اتفاق نظر دارند.آنان مهم ترین عوامل پیشرفت اسلام را قانون جهاد،خوی جنگجویی اعراب و دنیاطلبی مسلمانان می دانند.
بخشی از سخنان مستشرقان برجسته را با یک طبقه بندی اجمالی مرور می کنیم:
الف)روحیه جنگ جویی عرب های حجاز و تقدس جهاد
مونتگمری وات در تاریخ اسلام کمبریج می نویسد:
سه عامل در پیشرفت اسلام مؤثر بوده است:
1.دین اسلام که جهاد با پیروان ادیان دیگر را«جنگ مقدس»می دانست و آنان را بدین امر ترغیب می کرد.
2.گروه های قوی و هم نژاد عرب که به سرزمین های مجاور شبه جزیره عربستان مهاجرت کرده بودند.آنها به دلایلی سیطره و سلطه عرب های مسلمان را به گرمی پذیرا شدند.
3.خوی فطری عرب های مهاجم بدوی؛آنان دوست داشتند سرزمین ها و دارایی های مردمان ساکن در یک سرزمین را تصاحب کنند.این امر ناشی از خوی صحراگردی آنان بود. (1)
1- (1) .جمعی از نویسندگان،تاریخ اسلام(پژوهش دانشگاه کیمبریج)،ترجمه:احمد آرام،ص103-104،(با تلخیص).