کتابخانه بالقرآن

مستشرقان و پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله صفحه 288

صفحه 288

و مسائل معنوی-همچون انطباق قوانین اسلام با نیازهای بشری و هماهنگی آن با فطرت و سرشت انسان،عنایت خدای متعال،رهبری الهی پیامبر و انگیزه معنوی مسلمانان-از نظرگاهشان دور مانده است.به همین روی،دیدگاه آنان با مبانی نظری اسلام و واقعیت های تاریخی فاصله ای بسیار دارد.

الف)ناسازگاری دیدگاه مستشرقان با مبانی نظری اسلام

گسترش اسلام به عنوان یک دین (1)نمی تواند با زور و شمشیر انجام گرفته باشد.زیرا مقصود از گسترش اسلام انتقال پیام آن در زمینه های گوناگون به مردم است تا آنان با ایمان آوردن به مبدأ و معاد و مقررات آسمانی،آن را به عنوان یک دین بپذیرند.از طرفی مؤمن شدن انسان ها دو رکن دارد:یک رکن جنبه علمی دارد که«عقیده»است و باید«عقل»انسان آن را بپذیرد؛رکن دیگر جنبه احساسی دارد و آن این است که«دل»انسان به آن«گرایش»پیدا کند.هیچ یک از این دو در قلمرو زور قرار نمی گیرد. (2)

1- (1) .دین در لغت به معنای«کیش،وجدان،داوری و آیین»معنا شده است(معین،ج2،ص1597).برخی معتقدند واژه دین،از زبان آرامی به زبان عربی وارد شده است(دهخدا،ج2،ص10042)و معنای نخستین آن«انقیاد و اطاعت»است(احمد بن فارس،ج2،ص32)و معادل انگلیسی آن Religion که به معانی گوناگون،از جمله«تعهد،آیین،سرسپردگی،ایمان به خدا یا خدایانی که عالم را آفریده اند»آمده است.( oxford dictionary p.98). دین در اصطلاح،گوناگون تعریف شده است تعریفی که اندیشمندان مسلمان با الهام از قرآن و سنت ارائه کرده اند:راه زندگی؛مجموعه ای از عقاید،اخلاق،قوانین و مقرراتی که برای اداره جامعه بشری از سوی خداوند فرستاده شده است.(ر.ک:المیزان،ج8،ص134؛همان،ج2،ص130؛سید قطب،فی ظلال القرآن،ص11-19).مقصود ما از دین در این دروس عبارت است از«مجموعه عقاید،اخلاق،قوانین و مقرراتی که پیامبر از سوی خداوند متعال ارائه کرده وتحت عنوان اسلام شناخته می شود.»
2- (2) .مطهری،مجموعه آثار،ج24،ص385-392.