- سخن ناشر 1
- الف)پیامبر اعظم 12
- اشاره 12
- 1-واژه های کلیدی 12
- اشاره 12
- ب)مستشرقان 12
- 2-اهمیت و ضرورت پژوهش 13
- 4-پیشینه تحقیق 15
- 3-اهداف پژوهش 15
- اشاره 20
- 1-آشنایی اندک با زبان عربی و منابع اصلی 20
- 2-ناآگاهی از فرهنگ اسلام 22
- 3-تعصبات دینی 23
- الف)ظهور اسلام پس از تشکیل امپراتوری روم 24
- اشاره 24
- ب)جنگ های صلیبی 25
- ج)تهدید ترکان 27
- 5-نداشتن شیوه صحیح در نقد منابع 29
- 6-انگیزه های غیر علمی 31
- 7-عدم درک اسلام واقعی 32
- درآمد 33
- اشکالات شیوه تاریخ نگاری در مقاله محمد پیامبر اسلام 34
- الف)برداشت سطحی و بی ضابطه از قرآن 34
- اشاره 34
- ب)عدم رعایت ضوابطِ تحقیق در تاریخ اسلام 43
- اشاره 43
- 1-عدم ارائه سند تاریخی 44
- 2-اعتماد بر اخبار ضعیف 46
- 3-عدم ارزیابی محتوای روایات 49
- 4-عدم نگرش جامع به منابع 50
- ج)تفسیر مادّی برای حقایق معنوی 50
- نتیجه 54
- درآمد 55
- درآمد 64
- اُکلی،سیمون (1678-1720) 65
- ساواری،کلوداتی ین (1750-1788) 66
- دیون پورت،جان (1789-1877) 67
- بارتلمی سنت هیلر،ژول (1805-1895) 68
- باجر،جورج پرسی (1815-1888) 69
- دوزی (1820-1883) 70
- اسمیت،رجینالد باسورت (1839) 71
- بول،فرانتس پدر ویلیام مایر (1850-1932) 72
- اسنوک هورگرونیه،کریستیان (1857-1936) 74
- بوان،آنتوان (1859-1933) 75
- مارگلیوث (1858-1940) 76
- بون،انتونی اشلی (1859-1933) 77
- پیرن،آنری (1862-1935) 78
- دوگوجه (1836-1909) 80
- چیتیک،ویلیام (1864-1922) 81
- سترستین،کارل ویلهلم (1866-1953) 82
- زویمر،ساموئل مارینوس (1867-1952) 83
- بروکلمان،کارل (1868-1956) 84
- بارتولد،واسیلی ولادیمیروویچ (1869-1930) 85
- بل،ریچارد (1876-1952) 87
- ونسینک (1882-1939) 88
- آندرائه،تور (1885-1947) 89
- دِلاویدا،جورجولوی (1886-1967) 89
- بادلی،رانلد ویکتورکورتنی (1892-) 90
- پرتسل (1893-1941) 90
- گیب (1895-1971) 93
- آلتهایم،فرانتس (1898-1975) 95
- پایک،ادگار رویستن (1896-1980) 95
- پارت،رودی (1901-1983) 96
- بلاشر،رژی (متولد 1900-معاصر) 96
- مونتگمری وات انگلیسی (متولد 1909) 99
- رایش من،یان (1910-معاصر) 100
- پتراشک،کارل (1926-1987) 100
- بوسکه،ژرژ آنری 101
- بازورث،کلیفرد ادموند (1925-1995) 101
- کارن آرمسترانگ 102
- تامسن،ویلیام 102
- درمنگهم،امیل (معاصر) 103
- اشاره 104
- مستشرقان و دین پیامبر قبل از بعثت 104
- 1-اظهار نظر بدون ارائه سند 106
- اشاره 106
- 2-عدم دلالت آیات قرآن 106
- اشاره 116
- الف)برائت از بت ها 116
- ب)عبادت خدا قبل از بعثت 117
- 4-ضعیف بودن قراین ارائه شده 120
- شریعت پیامبر قبل از بعثت 121
- درآمد 124
- اشاره 128
- نقد و بررسی دیدگاه مستشرقان 128
- اشاره 129
- الف)تفسیر نادرست واژه«امّی» 129
- اشاره 133
- ب)برداشت نادرست از گزارش های تاریخی 133
- ماجرای قلم و دوات 135
- شواهد تاریخی عدم توانایی پیامبر بر خواندن و نوشتن 136
- ج)برداشت نادرست از تشابه برخی معارف قرآن با تورات و انجیل 137
- کُنستان ورژیل گیورگیو 139
- د)عدم ملازمه بین بازرگان بودن پیامبر و توانایی خواندن 139
- سخنان مستشرقان منصف درباره امی بودن پیامبر 139
- اشاره 139
- اشاره 139
- توماس کارلایل 140
- جان دیون پورت 141
- ویل دورانت 141
- آرمسترانگ 141
- نتیجه 142
- درآمد 143
- دیدگاه مستشرقان درباره کیفیت آغاز وحی 143
- اشاره 145
- الف)تناقض آشکار روایات مورد استناد 145
- اشکالات دیدگاه مستشرقان 145
- اشاره 145
- ب)ضعف سند روایات 151
- ج)اشکالات محتوایی روایات 152
- 1-فشار تا سرحد مرگ 152
- 2-ترس پیامبر و نقش ورقه و خدیجه 153
- ریشه سخنان نادرست درباره آغاز وحی 156
- درآمد 160
- مستشرقان و افسانه غرانیق 161
- اشاره 163
- اشکالات مهم داستان غرانیق 163
- الف)ناسازگاری حکایت با قرآن 165
- ب)تناقضِ گزارش های داستان 168
- ج)فقدان سند معتبر 171
- اندیشمندان مسلمان و افسانه غرانیق 172
- واکاوی حقیقت 173
- نتیجه 174
- درآمد 175
- اشاره 179
- الف)تعارض با شخصیت و سیره پیامبر 179
- اشاره 179
- 1-زهد و بی رغبتی به دنیا 181
- 4-پایداری و تحمل مشکلات 186
- ب)تعارض با واقعیت های تاریخی 188
- ج)تعارض با تحلیل های عالمانه دیگر مستشرقان 194
- درآمد 202
- اشاره 202
- الف)علل عمومی 202
- ب)علل اختصاصی 206
- اشاره 206
- 2-جلب حمایت قبایل 209
- 3-ترمیم رابطه 211
- 5-جلب مشارکت سیاسی 212
- 4-پذیرش هدیه 212
- 6-باطل کردن عقاید جاهلی 213
- اشاره 214
- الف)ازدواج با زینب بنت جحش 214
- اشاره 214
- اشاره 215
- زمان ازدواج زینب با پیامبر 215
- 1-سند روایات 216
- 2-متن روایات 218
- ب)ازدواج با عایشه دختر ابوبکر 221
- اشاره 221
- محبوبیت عایشه 222
- اشاره 224
- زیبایی عایشه 224
- 1-چرا همسران پیامبر صلّی الله علیه و آله از ازدواج منع شدند؟ 225
- 2-چرا ازدواج با بیش از چهار زن برای پیامبر مجاز بود؟ 227
- اشاره 229
- مستشرقان و اهداف جنگ های پیامبر 229
- درآمد 229
- 2-اشباع روحیه جنگ طلبی تازه مسلمانان 233
- 3-اعمال خشونت بر غیرمسلمانان و گسترش اسلام 234
- 4-انتقام و تسویه حساب با مخالفان 235
- 5-دفاع از اسلام و مسلمانان 236
- جمع بندی دیدگاه مستشرقان 239
- قرآن و هدف جنگ های پیامبر 240
- اشاره 240
- الف)ناسازگاری با آیات قرآن کریم 240
- اشکال های دیدگاه مستشرقان 240
- اشاره 243
- دلایل دفاعی بودن جهاد در اسلام 243
- 2-ممنوعیت جنگ با غیرمتجاوزان 245
- اشاره 246
- 3-زندگی مسالمت آمیز با کفار غیرمعاند 246
- اشاره 247
- الف)هم زیستی با اهل کتاب 247
- 1-قبایل یهود مدینه 248
- 3-یهودیان خیبر 248
- 2-یهودیان خارج مدینه 248
- ب)هم زیستی با مشرکان معاهِد 250
- جنگ های مشروع از نظر قرآن 252
- اشاره 252
- 1-جنگ دفاعی: 252
- 2-جنگ با محاربان و معاندان مشرک و کافر: 253
- 3-جنگ با منافقان: 254
- 5-جنگ با اهل بغی: 255
- 4-جنگ با پیمان شکنان خیانت کننده: 255
- 6-جنگ برای نجات ستم دیدگان: 256
- 7-جنگ برای احقاق حق الله و حقوق انسان ها: 256
- تبیین جهاد ابتدایی 257
- نتیجه 259
- درآمد 262
- غزوات و سرایای دفاعی 262
- غزوات و سرایای تهاجمی 263
- 1-جبران خسارت 265
- اشاره 265
- 2-تضعیف نظامی قریش 266
- 3-جلوگیری از حملات قریش 267
- غزوات و سرایای پیش گیرانه(دفاع در قالب تهاجم) 271
- پاسخ به پیمان شکنی و خیانت 273
- اشاره 273
- غزوه بنی قینقاع 274
- غزوه بنی نضیر 275
- غزوه بنی قریظه 276
- غزوه خیبر 278
- غزوه بنی لحیان 279
- جنگ برای دفاع از حق الله و حقوق انسان ها 280
- اشاره 280
- سرایای غیرنظامی 281
- نتیجه 282
- سریه تاکتیکی 282
- درآمد 283
- دیدگاه مستشرقان درباره نقش جهاد درگسترش اسلام 284
- اشکالات دیدگاه مستشرقان 287
- اشاره 287
- الف)ناسازگاری دیدگاه مستشرقان با مبانی نظری اسلام 288
- چگونگی گسترش اسلام در مکه 291
- ب)ناسازگاری دیدگاه مستشرقان با واقعیت های تاریخی 291
- چگونگی گسترش اسلام در مدینه 293
- ارسال نامه به امپراتوران 294
- اشاره 297
- 1-سخنان پیامبر با رؤسای قبایل 297
- شواهد آزادی عقیده در عصر پیامبر 297
- 3-نامه صلح به منذر بن ساوی 298
- 4-دعوت عامر بن مالک 299
- 6-عدم الزام یهودیان به پذیرش اسلام 300
- 5-دعوت قیس بن حطیم 300
- 7-برخورد پیامبر با قبیله شیبان بن ثعلبه 301
- 8-آزادگذاشتن ابوحرب بن خُوَیلد در پذیرش اسلام 302
- مستشرقان منصف و عوامل گسترش اسلام 303
- پاسخ به یک پرسش 306
- فلسفه جزیه در اسلام 306
- نتیجه 310
- فهرست منابع 311
اجتناب ناپذیر است.ازاین رو محققان مسلمان ضوابطی را برای دست یابی به حقایق تاریخی وگرفتار نشدن در دام احادیث جعلی و اخبار دروغ اندیشیده اند که به این معیارها در نگارش مقاله مذکور توجه نشده است.در این جا به داوری این ضوابط درباره تاریخ نگاری دائره المعارف اسلام می پردازیم:
1-عدم ارائه سند تاریخی
از اصول مسلم تاریخ نگاری ارائه سند تاریخی برای نکات گفته شده درباره حوادث و جریان های گذشته است.این اصل مهم،در تاریخ نگاری مقاله محمد پیامبر اسلام رعایت نشده است.نویسندگان این بخش از دانش نامه در موارد بسیاری بدون ارائه سند،درباره زندگی پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله و سیره آن حضرت اظهار نظر کرده اند.به ویژه در مواردی مسلمات تاریخی را بدون ارائه کم ترین سند زیر سؤال برده اند.در این جا دو نمونه از آنها را نقل می کنیم:
1.درباره ولادت پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله بر خلاف اسناد تاریخی می نویسند:
امّا این فرض که طبق عقاید سنتی،او در عام الفیل به دنیا آمده،پذیرفتنی نیست؛زیرا حمله ابرهه به مکه می بایست مدت ها پیش ازسال 570 میلادی رخ داده باشد.دلیل بهتری در دست داریم که تولد وی را در اواخر دهه 570 بدانیم.
از آن جا که اخبار سنتی بسیار گوناگون و نیز حاوی عناصری اند که به وضوح بر داستان های دوره های بعد مبتنی اند،بهترین راه این است که باب بحث در زمینه تولد محمد را باز بگذاریم. (1)
1- (1) .تصویرحضرت محمد صلّی الله علیه و آله و حضرت زهرا علیها السّلام در دائره المعارف اسلام،ص20.