مستشرقان و پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله صفحه 49

متنفذ پیروان او ناچار شدند به شیوه مرسوم در میان قبایل عرب رهبری را انتخاب کنند.

این مطلب صرفاً بر اساس برخی اخبار ضعیف و معدودی از منابع تاریخی اظهار شده است؛درحالی که اغلب منابع و روایات فراوانی بیان گر این است که پیامبر خاتم صلّی الله علیه و آله در روز هجدهم ذی حجه سال دهم هجرت،علی بن ابی طالب علیه السّلام را جانشین خود معرفی کرد. (1)

3-عدم ارزیابی محتوای روایات

از راهکارهای رسیدن به حقایق تاریخ زندگی و سیره پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و گرفتارنشدن در گرداب گزارش های دروغ،عرضه اخبار بر قرآن کریم و روایات معتبری است که از نظر سند و دلالت،حجیت آنها به اثبات رسیده است.

پیامبراکرم صلّی الله علیه و آله فرمود:

إنّ علی کل حق حقیقه و علی کل صواب نوراً فما وافق القرآن فخذوه،و الّا فدعوه؛ (2)همانا برای هر حقی حقیقتی است و برای هر امر درستی نوری است؛پس به آن چه موافق«قرآن»بود عمل کنید و در غیر این صورت آن را وانهید.

این مهم در تاریخ نگاری دائره المعارف اسلام کم تر مورد توجه قرار گرفته است.در این جا دو نمونه را متذکر می شویم:

درباره خشم پیامبر از همراه نشدن عده ای با مسلمانان در جنگ تبوک می نویسد:

ظاهراً محمد در این هنگام،با مخالفت بسیاری در مدینه روبه رو بوده است؛به گونه ای که مجبور شد به روش های پیشین خود برای تهدید و ارعاب متوسل شود و سخنانش به شکل قابل ملاحظه ای یادآور دوران خشم و غضب مکه است. (3)

1- (1) .الغدیر فی الکتاب و السنه والادب،عبدالحسین امینی،ج1 و2.
2- (2) .اصول الکافی،محمد بن یعقوب الکینی،ج1،ص69.
3- (3) .تصویر حضرت محمد صلّی الله علیه و آله و حضرت زهرا علیها السّلام در دائره المعارف اسلام،ص71.