رساله حلال و حرام صفحه 135

هجرت های حرام

قال الله سبحانه: «إِنَّ الَّذِینَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلائِکَهُ ظالِمِی أَنْفُسِهِمْ قالُوا فِیمَ کُنْتُمْ قالُوا کُنَّا مُسْتَضْعَفِینَ فِی الْأَرْضِ قالُوا أَ لَمْ تَکُنْ أَرْضُ اللَّهِ واسِعَهً فَتُهاجِرُوا فِیها فَأُولئِکَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ ساءَتْ مَصِیراً * إِلاَّ الْمُسْتَضْعَفِینَ مِنَ الرِّجالِ وَ النِّساءِ وَ الْوِلْدانِ لا یَسْتَطِیعُونَ حِیلَهً وَ لا یَهْتَدُونَ سَبِیلاً * فَأُولئِکَ عَسَی اللَّهُ أَنْ یَعْفُوَ عَنْهُمْ وَ کانَ اللَّهُ عَفُوًّا غَفُوراً * وَ مَنْ یُهاجِرْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ یَجِدْ فِی الْأَرْضِ مُراغَماً کَثِیراً وَ سَعَهً وَ مَنْ یَخْرُجْ مِنْ بَیْتِهِ مُهاجِراً إِلَی اللَّهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ یُدْرِکْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَی اللَّهِ وَ کانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِیماً»(1)

از آیات فوق استفاده می شود که هجرت از سرزمین کفر و شرک ، که مسلمان نمی تواند شعائر اسلامی خود را در آن سرزمین اظهار کند، واجب و لازم است، و اگر هجرت نکند به خود ظلم کرده و هنگام مرگ به او گفته می شود: مگر زمین خدا وسیع نبود، که تو از سرزمین کفر به مناطق دیگر هجرت نمائی، و به دستورات دین خود عمل کنی؟ و در نهایت او را به دوزخ می برند، و اهل آتش خواهد بود، جز کسانی که راه فرار و مهاجرت برای آنان نبوده ، و یا از آن آگاهی نداشته اند و برای این گونه افراد امید عفو و نجات وجود دارد، و کسی که به خاطر خداوند و دستیابی به معارف دین از مکان و محل زندگی خود مهاجرت کند خداوند برای او گشایش و وسعت قرار می دهد و کار او به سامان می رسد، و اگر در این راه مرگ او را فرا برسد پاداش او بر خداوند خواهد بود وخداوند بخشنده و مهربان است.

و مهاجرتی که گفته شد مورد اجماع و تصریح قرآن و روایات است و تردیدی در آن نیست چنان که خداوند بر رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلّم) و مؤمنین واجب نمود که از مکه که سرزمین کفر و شرک بود به مدینه مهاجرت کنند و کسانی که مهاجرت نکردند از دیانت ساقط شدند و چیزی از آنان پذیرفته نشد تا بعضاً مهاجرت کردند، و این وظیفه اختصاص به آن زمان نداشته و در همه زمان ها جاری و ساری است، و معنای «لا هجره بعد الفتح» این است که بعد از فتح مکه کسی وظیفه هجرت از مکه را ندارد ، چرا که مشرکین قدرت آزار به مسلمانان را نداشته اند.