رساله حلال و حرام صفحه 89

مفلّس وورشکسته کیست؟

حقّاً مفلّس وورشکسته و بیچاره کسی است که به مردم بدهکار باشد و یا مظالمی بین او و مردم باشد و در قیامت اعمال خوب او به جای بدهکاری ها تحویل طلبکارها شود و اعمال بد وگناهان طلبکاران را به دوش او قرار بدهند و راهی جهنّم شود، و مهم تر این که در قیامت از ذرّهالمثقال نیز سؤال می شود و احدی در آن روز به کسی گذشت نمی کند، حتی پدر و مادر نسبت به فرزندان و فرزندان نسبت به پدر و مادر خود ترحّم نمی کنند ،از این رو عاقلانه نیست که انسان بی مبالاتی بکند و خود را مدیون مردم قرار بدهد و سال ها در قیامت گرفتار طلبکارها باشد و راه چاره ای نداشته باشد.

و در برخی از روایات آمده که بیچاره کسی است که در دنیا از مال خود چیزی را در راه خدا نداده باشد تا در قیامت سرمایه و وسیله نجات او باشد، چرا که خداوند صدقه مؤمن را تربیت می کند و او در قیامت صدقه خود را مانند کوهی می بیند، وچه خوب است که مؤمن از گناه ومظالم ،پرهیز نماید تا گرفتار ورشکستگی وعذاب نشود ، ولاحول ولا قوّه الاّ بالله العلیّ العظیم.

روزی رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلّم) به اصحاب خود فرمود : آیا می دانید که مفلّس و ورشکسته و بیچاره کیست؟ گفته شد : او کسی است که مال و درهم و دیناری ندارد . رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلّم) فرمود : مفلّس از امّت من کسی است که روز قیامت با نماز و روزه و زکات و.... می آید و لکن به کسی دشنام داده، و دیگری را نسبت زنا داده، و مال دیگری را خورده، و خون کسی را ریخته و ضربه ای بر کسی وارد کرده ، و در آن روز از حسنات و اعمال نیک او گرفته می شود و به طلبکارها داده می شود، و اگر حسنات او تمام شود گناهان طلبکاران را به دوش او می گذارند و او را در آتش می افکنند(1).

1- ... أمیر المؤمنین علیه السلام: الفقر والغنی بعد العرض علی الله والمعنی أنهما یظهر ان بعد الحساب وهو ما أشار إلیه رسول الله صلی الله علیه وآله بقوله: أتدرون ما المفلس؟ فقیل: المفلس فینا من لا درهم له ولا متاع له، فقال: المفلس من أمتی من یأتی یوم القیامه بصلاه وصیام وزکاه ویأتی قد شتم وقذف هذا وأکل مال هذا وسفک دم هذا وضرب هذا فیعطی هذا من حسناته، وهذا من حسناته، فان فنیت حسناته قبل أن یقضی ما علیه أخذ من خطایاهم فطرحت علیه ثم طرح فی النار، بل قد یقال: إن المفلس حقیقه هو هذا. (بحارالانوار، ج69/5و6)