- دیباچه 1
- اشاره 4
- طَیّب 4
- اشاره 4
- حلال 6
- خَبیث 7
- طعام 8
- اشاره 16
- فوائد تغذیه و اخلاق 18
- اهمیت تغذیه و اخلاق 20
- رابطه اخلاق و طب 22
- اشاره 25
- 1. ترکیب انسان از روح و بدن 25
- 2. اصالت روح 26
- 3. تأثیرگذاری روح و بدن بر یکدیگر 27
- 4. اعتدال ( میانه روی) 31
- 5. تغییرپذیری اخلاق 39
- 6. تأثیر و تأثر (اثرگذاری و اثرپذیری) 47
- اشاره 58
- 1. فرزند و نسل 65
- 2. تأثیر غذای زن باردار در جنین 68
- 5. میوه «به»، شجاعت و اندوه 72
- 7. انگور و اندوه 74
- 8. گوشت و بداخلاقی 75
- 9. گوشت دُرّاج و خشم 76
- 11. گلابی جلا دهنده قلب 77
- 13. کدو و شادی 78
- 14. عسل جلا دهند قلب و شادی آور 79
- 15. سِدر، اندوه و وسوسه شیطان 80
- 16. عدس و رقت قلب 81
- 17.مویز و اندوه 82
- 19. تَلبینه و غم 84
- 20. تُرنج و دل نورانی 84
- 22. روغن زیتون و اخلاق نیکو 85
- 24. پُرخوری، قساوت قلب و خوابیدن فکر 86
- 26. غذای حرام و عدم درک حقایق 88
- 25. خوراک کم و اندیشه پاک 88
- 27. غذای پاک و دعای مستجاب 89
- 29. درد بی درمان 90
- تأثیر صفات اخلاقی بر بدن 91
- اشاره 91
- 4. عجله 94
می باشد که یقیناً اهتمام انسان به دقّت نظر در اجرای هرچه صحیح تر این دستورات سعادت مادی را با تندرستی و سعادت معنوی را با عاقبت به خیری در دنیا و آخرت رقم خواهد زد.
توصیه قرآن به استفاده از غذای طیّب و حلال تأثیرات مفیدی در بهداشت جسم و روان انسان دارد و این جامع نگری، از خدمات بزرگ قرآن و اسلام به جامعه بشری است. بسیار مُبرهن است که یک جامعه برای رشد و تعالی خود نیاز به انسان هایی سالم از بُعد جسمی و روحی دارد که نقش تغذیه در تحقّق بخشی این امر مهم، بسیار حیاتی و زیر بنایی است. چرا که بین سلامتی و سعادت بشریت در حوزه فردی و اجتماعی، با شیوه ی بهره وری از نعمت ها و کم و کیف تغذیه ای آن ها ارتباط مستقیم و متقابلی وجود دارد.(1)
ارتباط اخلاق با ساختمان روح و جسم انسان قابل انکار نیست، ولی این ارتباط به اصطلاح در حدّ «مقتضی» است نه «علّت تامّه»، یعنی می تواند زمینه ساز باشد نه این که الزاماً و اجباراً تأثیر قطعی بگذارد.(2)
در این نوشتار به مرور تأثیر تغذیه بر اخلاق و نیز در ضمن آن تاثیر اخلاق بر تغذیه پرداخته ایم. و سعی بر آن داشتیم تا مبانی، واژه ها و موارد تاثیر را بیان کنیم. به امید آنکه سرنخ هایی برای تحقیق و پژوهش قرار گیرد و نیز مورد استفاده
1- . نقش غذای حلال در سلامت روح، سید علی اکبر، ربیع نتاج، عادله، عدالتی، دومین همایش ملی قرآن و علوم زیستی، با محوریت غذای سالم، اصفهان، 1395.
2- . مکارم شیرازی، ناصر، اخلاق در قرآن، ج 1، ص 32.