تاثیر تغذیه بر اخلاق صفحه 39

چندین ملاطفت امروز با پادشه که تو کردی خلاف عادت بود و دیگر ندیدیم، گفت نشنیده ای که گفته اند:

هر که را بر سماط(1)

بنشستی *** واجب آمد به خدمتش برخاست

گوش تواند که همه عمر وی *** نشنود آواز دف و چنگ و نی

دیده شکیبد ز تماشای باغ *** بی گل و نسرین به سر آرد دماغ

ور نبود بالش آکنده پَر *** خواب توان کرد خَزَف(2)

زیر سر

ور نبود دلبر همخوابه پیش *** دست توان کرد در آغوش خویش

وین شکم بی هنر پیچ پیچ *** صبر ندارد که بسازد به هیچ(3)

5. تغییرپذیری اخلاق

ابن سینا می نویسد:در علوم طبیعی ثابت است که اخلاق و عادات، تابع مزاج بدن است به طوری که اگر در بدن کسی بلغم مسلط شود، اهل وقار و آرامش و بردباری می شود و اگر صفرا مسلط شود، پیوسته خشمگین و غضب آلود خواهد بود کسی که گرفتار سودا باشد بداخلاق می شود.(4)

1- . سفره.
2- .سفال.
3- . سعدی، گلستان، باب سوم، قناعت.
4- . حسن زاده آملی، حسن، شرح العیون فی شرح العیون، ص 350، به نقل از اربع رسائل نفیسه، ص 197.