تاثیر تغذیه بر اخلاق صفحه 47

هر انسانی مرگ را می چشد، سپس شما را به سوی ما بازمی گردانند».(1)

2. تغییر پذیری در جهت تنزل که «إِنَّ الْمُنافِقینَ فِی الدَّرْکِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ وَ لَنْ تَجِدَ لَهُمْ نَصیرا؛

منافقان در پایین ترین درکات دوزخ قرار دارند؛ و هرگز یاوری برای آن ها نخواهی یافت! »(2) که این ها به جای «تدرّج»، «تدرّک» دارند! یعنی به جای این که درجاتی را طی کنند درکاتی را می پیمایند.

3. تغییر پذیری در مسیر کمال که انسان ها در این گونه تغییر، «درجات» دارند؛ به این معنا که در اوایل امر با استناد به آیه «لَهُمْ دَرَجاتٌ عِنْدَ رَبِّهِم؛ برای آنان درجاتی (مهم) نزد پروردگارشان است؛ »(3) دارای درجه هستند ولی در اواخر بر اساس آیه«هُمْ دَرَجاتٌ عِنْدَ اللَّه؛ هر یک از آنان، درجه و مقامی در پیشگاه خدا دارند»(4)، خودشان عین ملکات نفسانی و متن «درجه» کمال می شوند.(5)

6. تأثیر و تأثر (اثرگذاری و اثرپذیری)

جوادی آملی چنین می نویسد:

تأثیر و تأثر را به چهار قسم تقسیم کرده اند:

1- . آل عمران/185.
2- . نساء/145.
3- . أنفال/4.
4- . آل عمران/163.
5- . جوادی آملی، عبدالله، اخلاق در قرآن، ص 87.