آداب طب و پزشکی در اسلام ترجمه آداب الطیبه فی الاسلام صفحه 105

و اخبار در این موضوع بسیار است و جایی برای بررسی کردن همه آن اخبار نیست ، پس هر کس که می خواهد باید مراجعه کند به کتابهایی که گمان می رود آن اخبار در آن باشد از کتابهای حدیثی ؛ مثل وسائل ، ج 2 و بحارالانوار و غیره .

طیّ طریق و عیادت بیمار

چه بسا ممکن است گفته شود که قول پیامبر (صلی الله علیه و آله ) به حضرت علی (علیه السلام ) که فرمودند : ((یک میل سیر کن و از مریض عیادت نما)) ، استفاده می شود که عیادت مریض بیشتر از یک میل ، مطلوب نیست . ولی به نظر ما از حدیث این طور استفاده نمی شود و ما موافق با این استفاده نیستیم و به نظر می رسد مراد از سیر به یک میل ، پیاده رفتن است . پس کنایه از مطلوبیت تحمل سختی در این راه است ، اگر چه انسان یک میل راه را سیر کند و در مقام حد و مسافت معینی نیست که عیادت مستحب باشد . و در جایی که مسافت زیاد است و وسایل برای عیادت مریض نیز موجود می باشد ، اگر چه انسان چند میل راه را با ماشین سیر کند مثلاً بی شک مطلوب و محبوب است ، بلکه محبوبیتش

بیشتر است اگر مشقت و سختی در این راه زیاد شود .

زنان و عیادت بیمار

اما خارج شدن زنان برای عیادت مریض ، مطلوب نیست و زنان به عیادت از مریض امر نشده اند . در روایتی وارد شده که بر زنان عیادت جایز نیست . (403) و شاید بازگشت این مطلب به این باشد که شارع دوست دارد کاهش دادن اختلاط مردان با زنان را ، بخاطر اینکه جامعه از بسیاری از رنجها و سختی هایی که منشأ اختلاط زنان و مردان است حفظ شود و از این جهت می بینیم که حضرت زهرا(سلام الله علیها) ترجیح می دهند برای زن ، اینکه مردی را نبیند و مردی هم او را نبیند چرا که اسلام برای جلوگیری از انحرافات ، پیشگیری را مناسب ترین روش می داند ، از این رو ، امر قطع دست دزد را نمی خواهد بلکه در نظر دارد زمینه ای فراهم سازد که حتی از خیال دزدی منجر به قطع هم جلوگیری کند .

عیادت ، هر سه روز یک مرتبه

ملاحظه کردیم که روایاتی وارد شده از ائمه معصومین : که اصرار ندارد بر زیاد بودن عیادت مریض . پس در هر روز برای مریض عیادت را قرار نمی دهد ، بلکه این روایات ، توصیه می کند که در هر سه روز یک مرتبه عیادت انجام شود ، بلکه از امام صادق (علیه السلام ) روایت شده که فرمودند : ((عیادت کمتر از سه روز درست نیست پس وقتی عیادت از مریض واجب شد یک روز به عیادت برو و یک روز نرو (یک روز در میان ) پس اگر بیماری ، مریضی اش طولانی شد ، مریض را با خانواده اش رها کنید)) . (404)

و در

روایت دیگری از پیامبر (صلی الله علیه و آله ) وارد شده که فرمودند : ((از مریض یک روز در میان عیادت کنید از روز چهارم بیماری ، مگر اینکه بیماریش سخت باشد)) . (405)