- جایگاه تزکیه و اخلاق 4
- ضعفهای اخلاقی و عملی 7
- مسؤولیت سنگین اخلاقی ما 8
- اشاره 11
- توجه به عظمت حج 11
- بخش اول: مقدمات سفر 11
- الف- تجرید قلب: 13
- تجرید قلب و خلوص نیت 13
- ب: خلوص نیت 14
- انقطاع و هجرت الی اللَّه 15
- اشاره 15
- در میعادگاه عشق 17
- اصناف حج گزاران 19
- آموزش احکام و مناسک 20
- اشاره 20
- گستردگی مسائل و اسرار حج 23
- وظایف امروز ما و زائران 23
- نماز و سایر احکام 24
- اشاره 25
- اصلاح مال و مسائل حقوقی 25
- مسائل حقوقی مردم 27
- مسائل اخلاقی 28
- تأمین هزینه زندگی 28
- وصیت 29
- تهذیب نفس و آمادگی روحی 30
- رهنمود امامان علیهم السلام 31
- انتخاب همسفر مناسب 33
- اشاره 35
- لوازم سفر و توشه حلال 35
- تذکر ضروری 36
- ره توشه تقوا 37
- تودیع و بدرقه مسافر 38
- غسل: 40
- بخش دوم: آداب و اخلاق در سفر 40
- آغاز سفر: 40
- صدقه 43
- اشاره 45
- مراقبت اخلاقی در جمع میهمانان خدا 45
- امنیت اخلاقی در حرم 47
- امنیت ناموسی 50
- توصیه به بانوان: 51
- بردباری در مشقتهای سفر 52
- اخلاق و آداب مصاحبت 54
- اشاره 54
- طرح دوستی افکندن 55
- حسن معاشرت 56
- حسن خلق 58
- اخلاق سفر در کلام لقمان 59
- تحمل ناسازگاریها 60
- آزار نرساندن به دیگران 62
- عفو و گذشت 64
- مروت و جوانمردی 65
- کمک به همسفران 66
- کار کردن در سفر 68
- پاداش خدمه و پرستاران 70
- توصیه و تذکر به خدمه 71
- همراهی با همسفران 72
- خضوع و تواضع 75
- پرهیز از عُجب و غرور 78
- اشاره 80
- آداب سخن و سکوت 80
- مراقبت زبان در معاشرت 83
- سخن گفتن با دیگران 84
- آداب مجلس و اخلاق مجالست 86
- اشاره 86
- مکان نشستن 86
- احترام به شخصیت دیگران 87
- مزاح و تبسم 89
- توسعه مجلس 91
- امانت مجلس 92
- فقه معیشت در سفر 93
- دو تذکر مهم: 96
- حفظ هزینه سفر 97
- همگون بودن معیشت 98
- غذا خوردن گروهی 99
- رعایت بهداشت 100
- اشاره 102
- بخش سوم: اخلاق و آداب در حرمین 102
- رفتار با دیگر زائران 102
- شیعه باید اسوه حسنه باشد 104
- پاسداری کرامت شیعه 110
- خط مشی اصولی شیعه 110
- اشاره 111
- آداب و وظایف در حرمین 111
- آداب مسجدالحرام 112
- وظایف زائر 115
- خالی کردن مطاف برای دیگران 117
- استلام حجر 118
- حضور جدی در نماز جماعت 119
- تفکیک نماز از زیارت 120
- نکاتی درباره نماز 121
- تذکراتی درباره مسجد النبی و مسجد الحرام 122
- تذکراتی در بقیع 124
- در بازار و خیابان 125
- عمره مفرده 127
- رعایت مقررات 127
- بخش چهارم: اغتنام فرصت، تودیع، ره آورد سفر 129
- اغتنام فرصتهای معنوی حج 129
- اشاره 133
- تمرین عطوفت و رأفت 133
- یک داستان آموزنده 135
- دعا و نیابت برای دیگران 137
- تودیع با حرمین: 138
- وداع با حرمین 138
- اشاره 138
- وداع با کعبه معظمه 138
- سوغات سفر 141
- اشاره 141
- هدیه حج: 142
- آداب زمزم 143
- حاجی! از مهمانی خدا چه آوردی؟ 143
- بازگشت به وطن 145
بسم اللَّه الرحمن الرحیم
«مراتب معنوی حج که سرمایه حیات جاودانه است و انسان را به افق توحید و تنزیه نزدیک مینماید، حاصل نخواهد شد مگر آنکه دستورات عبادی حج بطور صحیح و شایسته مو به مو عمل شود».
حضرت امام خمینی قدس سره
حجّ نمایشی پرشکوه، از اوج رهایی انسان موحّد از همه چیز جز او، و عرصه پیکاری فرا راه توسن نفس، و جلوه بیمانندی از عشق و ایثار، و آگاهی و مسؤولیت، در گستره حیات فردی و اجتماعی است. پس حجّ تبلور تمام عیار حقایق و ارزشهای مکتب اسلام است.
مؤمنان گرچه با این عبادت الهی، آشنایی دیرینه دارند، و هر سال با حضور شورانگیز از سراسر عالم، زنگار دل، با زلال زمزم توحید میزدایند، و با حضرت دوست تجدید میثاق میکنند، و گرچه میراث ادب و فرهنگ ما، مشحون از آموزههای حیاتبخش حجّ است، امّا هنوز ابعاد بیشماری از این فریضه مهمّ، ناشناخته و مهجور مانده است.