آیین اخلاق در قرآن صفحه 456

- درحالی‌که نکوهش می‌شوند: «جَعَلْنا لَهُ جَهَنَّمَ یَصْلاها مَذْمُوماً مَدْحُوراً.» «1».

- و سرزنش‌شدگانند: «وَ لا تَجْعَلْ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ فَتُلْقی فِی جَهَنَّمَ مَلُوماً مَدْحُوراً.» «2».

- و مورد خشم خدا هستند: «إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا یُنادَوْنَ لَمَقْتُ اللَّهِ أَکْبَرُ مِنْ مَقْتِکُمْ أَنْفُسَکُمْ إِذْ تُدْعَوْنَ إِلَی الْإِیمانِ فَتَکْفُرُونَ.» «3».

- ننگ و عار سراسر آنها را فرامی‌گیرد: «سَیُصِیبُ الَّذِینَ أَجْرَمُوا صَغارٌ عِنْدَ اللَّهِ.» «4».

- و در پیشگاه خدا نگه داشته می‌شوند و ناظران آنها را می‌بینند و با حقارت به آنها اشاره می‌کنند: «وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَری عَلَی اللَّهِ کَذِباً أُولئِکَ یُعْرَضُونَ عَلی رَبِّهِمْ وَ یَقُولُ الْأَشْهادُ هؤُلاءِ الَّذِینَ کَذَبُوا عَلی رَبِّهِمْ.» «5».

- وقتی از حساب خودشان مطّلع می‌شوند، آرزو می‌کنند که کاش مطّلع نمی‌شدند، و کاش مرگ آنها نابودی آنها می‌بود: «وَ أَمَّا مَنْ أُوتِیَ کِتابَهُ بِشِمالِهِ فَیَقُولُ یا لَیْتَنِی لَمْ أُوتَ کِتابِیَهْ وَ لَمْ أَدْرِ ما حِسابِیَهْ یا لَیْتَها کانَتِ الْقاضِیَةَ.» «6».

- و سرانجام عذاب دردناک را می‌بینند که به آنها نزدیک می‌شود: «وَ أَسَرُّوا النَّدامَةَ لَمَّا رَأَوُا الْعَذابَ.»* «7».

__________________________________________________
(1)- اسراء (17) آیه‌های 18، 22 (- 2 الف): جهنّم را برای او قرار خواهیم داد که در آتش سوزان می‌سوزد، درحالی‌که مورد سرزنش و دوری از رحمت خداست.
(2)- اسراء (17) آیه 39 (- یک الف): و هرگز (برای خداوند یگانه شریکی قائل مباش و) معبود دیگری را در کنار (اللّه) قرار مده، که در جهنم افکنده می‌شوی، سرزنش شده و رانده (درگاه خدا) خواهی بود.
(3)- غافر (40) آیه 10 (- یک الف): کسانی که کافر شدند، روز قیامت صدا می‌زنند که عداوت و خشم پروردگار نسبت به شما بیشتر است، چرا که شما دعوت به سوی ایمان می‌شدید، ولی راه کفر را پیش می‌گرفتید.
(4)- انعام (6) آیه 124، یونس/ 27، نحل/ 27، حج/ 18، فرقان/ 69، ص/ 18، غافر/ 60 (- 6 الف و یک ب): به زودی این گنهکاران را به خاطر مکر و فریبی که برای گمراه ساختن مردم به کار زدند، گرفتار حقارت و عذاب شدید خواهند شد.
(5)- هود (11) آیه 18 (- یک آ): چه کسی ستمکارتر است از آن‌کس که بر خدا دروغ می‌بندد، آنها در آن روز به پیشگاه پروردگار (با تمامی اعمال و کردارشان) عرضه می‌شوند و در دادگاه عدل او حضور می‌یابند، در این هنگام شاهدان اعمال (گواهی می‌دهند و) می‌گویند: این‌ها همان کسانی هستند که بر پروردگار بزرگ و مهربان دروغ بستند.
(6)- الحاقه (69) آیه 25، 26، 27، نبأ/ 40: اما کسی که نامه عملش را به دست چپش بدهند، می‌گوید: ای کاش! هرگز نامه عملم را به من نمی‌دادند و نمی‌دانستم حساب من چیست؟! ای کاش! مرگم فرامی‌رسید!
(7)- یونس (10) آیه 54، انبیاء/ 97، سباء/ 33 (- 3 الف): آنها هنگامی که عذاب را ببینند (پشیمان می‌شوند، امّا) پشیمانی خود را-