آیین اخلاق در قرآن صفحه 9

مقدّمه به قلم استاد

دکتر سیّد محمّد بدوی

با این رساله دانشگاهی دو بار زیسته‌ام؛ یک‌بار در اثنای تألیف و یک‌بار در خلال ترجمه آن.

امّا راجع به تألیف آن؛ اوایل چله‌ها بود و جنگ جهانی دوم- پس از شکست فرانسه و ناامیدی متّحدین از جلوگیری طغیان آلمان نازی- به شدّت در اروپا گسترش می‌یافت. من با دیگر دانشجویان عرب در پاریس از محضر استاد بزرگوار می‌خواستیم که وظیفه ما را در وقت گرفتاری و شدّت تعیین کنند و استاد ما را در مناسبت‌های دینی و عربی در منزل خودش جمع می‌کرد، تا جای خالی کمبودهای فضای خانواده را که به خاطر دوری از وطن داشتیم، پر کند. و ما در خدمت ایشان از میهمان‌نوازی عربی برخوردار شده و از سخنان و مناقشات ایشان در ارتباط با دین و دانش و سیاست بهره‌مند می‌شدیم. و آن بزرگوار از نظرات مختلف ما هرگز دلتنگ نمی‌شد، بلکه با روحیه‌ای عالمانه و پرتوافکن جواب مناسب می‌داد و با بزرگواری و سعه صدر برخورد می‌نمود، و همچنان ادامه می‌داد تا ما را به مطلب مورد نظر خود که مستند بر برهان علمی و منطقی بود، قانع می‌کرد.

بعدها که به افتخار دامادی ایشان رسیدم و رابطه ما محکمتر شد و مجموعه تلاش‌های ایشان را از نزدیک لمس کردم و خطوطی را که از مدّت‌ها پیش برای انتشار پیام اسلام در جهان غرب ترسیم کرده بود، به خوبی شناختم و فهمیدم که ایشان از همان زمان دانشجویی‌اش در دانشگاه الأزهر، زبان فرانسه را به دقّت آموخته است، برای این‌که امروز آمادگی داشته باشد تا وظیفه علمی و دینی خود را انجام دهد. هنوز به خاک فرانسه قدم نگذاشته بود، که شروع به تحقّق بخشیدن آرمان‌های خود نمود؛ و هم‌چون دیگران آماده‌سازی رساله دکترای خود از