ملکوت اخلاق: گلگشتی در جلوه‌های رفتاری و گفتاری پیامبر اعظم صلی‌الله علیه و آله صفحه 249

رفتار کن. عمر بن خطاب از گستاخی او برآشفت و گفت: اجازه بدهید او را مجازات کنم. فرمود: نه او را به حال خودش بگذار. پس رو به سوی او کرد و با خونسردی فرمود: اگر من به عدالت رفتار نکنم، پس چه کسی رفتار خواهد کرد!؟ (1) 719 در صلح حدیبیه، عمر بن خطاب از معاهده آن حضرت با قریش انتقاد می‌کرد که چرا با شرایط نابرابر پیمان می‌بندد. رسول اکرم صلی الله علیه و آله با منطق و دلیل، نه با خشونت و تندی، او را قانع کرد. (2) 720

88 ادای حقوق دوستان

حضرت محمد صلی الله علیه و آله در پاسخ دوستان و غیر دوستان و هرکس که صدایش می‌کرد، می‌گفت: لبیک. (3) 721 بیشتر از هر کس دیگری به دوستانش لبخند می‌زد و از آنچه نقل می‌کردند، اظهار شگفتی می‌کرد. جابر می‌گوید: «رسول خدا صلی الله علیه و آله را دیدم. به او سلام کردم. پس از پاسخ سلام، با من دست داد و دستم را فشرد و فرمود:

وقتی مردی دست دوستش را می‌فشارد، گویا بر او بوسه می‌زند». (4) 722 می‌فرمود:

سه چیز است که دوستی آدمی را با برادر مسلمانش زلال و محکم می‌کند:

هنگام دیدار، با چهره‌ای گشاده با دوستش روبه‌رو شود؛ زمان نشستن در مجلس، برایش جا باز کند و او را با محبوب‌ترین نامش بخواند. چون با دوستانش برخورد می‌کرد، دستانشان را می‌گرفت و می‌فشرد. (5) 723 برای احترام و دل‌جویی از دوستانش، آنان را به کنیه‌شان صدا می‌زد. (6) 724 حتی نگاه‌هایش

1- . صحیح بخاری، ج 4، ص 200.
2- . امتاع الاسماع، ج 1، ص 296.
3- . سنن النبی، ص 123.
4- . بحارالانوار، ج 73، ص 23.
5- . فیض القدیر، ج 5، ص 204.
6- . سنن النبی، ص 123.