- درآمد 1
- پیشگفتار 3
- اشاره 9
- بخش اول: مروارید نبوت در یک نگاه 9
- روزشمار زندگی پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 10
- سال اول هجری 15
- سال دوم هجری 16
- سال سوم هجری 17
- سال چهارم هجری 18
- سال پنجم هجری 19
- سال ششم هجری 19
- سال هفتم هجری 20
- سال هشتم هجری 21
- سال دهم هجری 22
- سال نهم هجری 22
- سال یازدهم هجری 23
- بخش دوم: 114 جلوه رفتاری و گفتاری پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 24
- اشاره 24
- درآمد 25
- فصل اول: اخلاق فردی 25
- اشاره 28
- آینه نبی صلی الله علیه و آله 28
- 1 لباس و پوشش 29
- 2 خوردن و آشامیدن 31
- 3 بهداشت 35
- 4 آراستگی 38
- 5 خواب و استراحت 40
- 6 توکل 42
- 7 خداترسی و ذکر مدام 44
- 8 قرآن خواندن 47
- 9 عبادت رسول اللَّه صلی الله علیه و آله 49
- 10 نیایش 52
- 11 نمازگزاری 55
- 12 روزه 58
- 13 همرنگی و دوری از تکلّف 61
- 14 انجام کارهای شخصی 64
- 15 حفظ زبان 66
- 16 شوخ طبعی 67
- 17 استقامت و پایداری 73
- 18 نظم و انضباط 77
- 19 قناعت و ساده زیستی 82
- 20 دلسوزی 85
- 21 محکم کاری 87
- 22 خوش رویی 88
- 23 خویشتنداری 91
- 24 محبت نبوی 93
- 25 حیای رسول اللَّه صلی الله علیه و آله 95
- 26 شرح صدر و گذشت 97
- 27 صلابت و قاطعیت رسول اللَّه صلی الله علیه و آله 101
- 28 زهد پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 104
- 29 خشوع 111
- 30 فروتنی 112
- 31 صبر و تحمل 114
- 32 وقتشناسی 117
- 33 عزت نفس 119
- 34 توبه و استغفار 122
- 35 سخاوت رسول اعظم صلی الله علیه و آله 126
- 36 شجاعت 127
- 37 تکبر گریزی 130
- 38 علم پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 132
- 39 گناه گریزی 134
- 40 انس با خدا 136
- 41 تکریم دیگران 139
- 42 مدارا 141
- 43 خاموشی 144
- 44 دوراندیشی 146
- 45 فصاحت و بلاغت 149
- 46 علاقه به زادگاه 150
- 47 بزرگواری و چشم پوشی 152
- 48 امانتداری 155
- 49 راستگویی 157
- 50 یکساننگری 158
- 51 احسان و نیکی به سائل 160
- 52 غیبت گریزی 162
- 53 وفای به عهد 164
- 54 گریستن بر فراق خویشاوندان 167
- 55 بخل گریزی 170
- 56 مسافرت 172
- 57 شبانی 175
- 58 تجارت 177
- 59 رأفت به حیوانات 180
- 60 کودکی پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 182
- فصل دوم: اخلاق خانوادگی 182
- 61 پاسداشت مقام مادر 184
- 62 همسر گزینی 187
- 63 مهریه (مادی و معنوی) 192
- 64 ازدواجهای پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 194
- 65 پذیرش شفاعت همسر 196
- 66 همسر داری 197
- 67 کار در خانه 201
- 68 احترام به زنان 202
- 69 فرزند داری 204
- 70 رعایت عدالت میان فرزندان 208
- 71 احترام به دیگران 210
- فصل سوم: اخلاق اجتماعی 210
- 72 همسایهداری 212
- 73 رفتار با کودکان 215
- 74 درک جوانان 217
- 75 پاسداشت کهن سالان 221
- 76 یتیم نوازی 223
- 77 میهمان دوستی 225
- 78 صله رحم 227
- 79 مسکین نوازی 230
- 80 پاداش نیکیها 232
- 81 مردم داری 235
- 82 رعایت حقوق دیگران 237
- 83 وفاق و همگرایی 240
- 84 ارزش مداری 241
- 85 تعاون و همیاری 243
- 86 حفظ حریمها در معاشرت 245
- 87 خطاپوشی 248
- 88 ادای حقوق دوستان 249
- 89 رعایت حال نمازگزاران 250
- 90 عیادت و پرستاری از بیمار 252
- 91 دانش پروری 257
- 92 موعظه و پند دهی 259
- 93 مشورت و نظر سنجی 261
- 94 عدالت ورزی 264
- 95 مسئولیت پذیری 266
- 96 میانهروی در زندگی 268
- 97 کار و تلاش 270
- 98 ورزش و پرورش جسم 273
- 99 قانون گرایی 275
- 100 پیشگیری از تبعیض 277
- 101 برخورد با حیف و میل بیتالمال 278
- 102 ستم ناپذیری 280
- 103 سازش ناپذیری 282
- 104 مبارزه با تبعیض نژادی 284
- 105 رفتار با اسیران 288
- 106 داوری خردمندانه 292
- 107 نفی قومگرایی 293
- 108 پیمان برادری 295
- 109 بت زدایی 296
- 110 خرافه زدایی 298
- 111 امان دادن به دشمن 299
- 112 تألیف قلوب 303
- 113 مهربانی با اقلیتهای مذهبی 304
- 114 مشکل گشایی 306
- واپسین کلام 309
- رفتار رسول اعظم صلی الله علیه و آله به توصیف امام حسن و امام حسین علیه السلام 309
- رفتار رسول اعظم صلی الله علیه و آله به توصیف امام خمینی رحمه الله 312
- مکارم اخلاق و تقوا 312
- تزکیه نفس 312
- نشان دادن راه، از ظلمت به نور 313
- انسان سازی 313
- پیامبر صلی الله علیه و آله از نگاه چند تن از اندیشمندان غربی 314
- کتابنامه 317
«مَنِ اتَّخَذَ ثَوْباً فَلْیُنَظِّفْهُ.» (1) 75 رسول خدا صلی الله علیه و آله هر گاه لباس تازه میپوشید، خدا را شکر و سپاس میگفت: «کانَ مِنْ فِعْلِهِ اذَا لَبِسَ الثَّوْبَ الْجَدِیدَ حَمِدَ اللَّهُ.» (2) 76 در روایت دیگری آمده است ایشان وقتی جامه نو بر تن میکرد، چنین دعا میفرمود:
خدایی را سپاس که بر تن من چیز پوشاند تا پوشش من باشد و میان مردم آراسته باشم. (3) 77
از نشانههای وارستگی آن حضرت در پوشیدن جامه آن بود که ایشان فخر خویش را به جامه و نوع آن نمیدانست. این است که نقل شده هر نوع لباسی که فراهم میشد، میپوشید؛ از لنگ و پیراهن یا جُبّه یا هر چیز دیگر. (4) 78 ایشان هر چه که فراهم بود، میپوشید؛ چه قطیفهای باشد که به بر کند یا برد عالی که بپوشد، چه جبه پشمین: «ما وَجَدَ مِنَ الْمُباحِ لَبِسَ؛ هر چه از حلال مییافت، میپوشید». (5) 79 پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به ابوذر غفاری فرمود:
ای ابوذر! من لباس خشن و سخت میپوشم، روی زمین مینشینم؛ انگشتانم را پس از غذا میلیسم؛ بر چهار پای بیزین سوار میشوم و کسی را همراه خود سوار میکنم. اینها از سنتهای من است. هر کس از سنتهای من روی گردان شود، از من نیست. (6) 80
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در بیشتر موارد، عمامه بر سر مینهاد. هنگام نماز و خطبه و جهاد به تناسب شرایط، سر را با چیزی میپوشاند و گاهی هم سر برهنه بود.
به روایت امام صادق علیه السلام، پیامبر اسلام عرقچین و کلاه سفید و راه راه میپوشید و هنگام جنگ، عرقچین بر سر میگذاشت. (7) 81 در روایت دیگری است که آن حضرت دستمال و حولهای داشت که پس از وضو، چهره خود را با آن خشک میکرد و اگر حوله و دستمالی همراه نداشت، با گوشه لباس خود، صورت را خشک میکرد. (8) 82
1- مکارم الاخلاق، ص 103.
2- بحارالانوار، ج 16، ص 251.
3- محجة البیضاء، ج 4، ص 145.
4- سنن النبی، ص 125.
5- محجة البیضاء، ج 4، ص 125.
6- سنن النبی، ص 131.
7- مکارم الاخلاق، ص 120.
8- مکارم الاخلاق، ص 36.