- درآمد 1
- پیشگفتار 3
- اشاره 9
- بخش اول: مروارید نبوت در یک نگاه 9
- روزشمار زندگی پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 10
- سال اول هجری 15
- سال دوم هجری 16
- سال سوم هجری 17
- سال چهارم هجری 18
- سال ششم هجری 19
- سال پنجم هجری 19
- سال هفتم هجری 20
- سال هشتم هجری 21
- سال دهم هجری 22
- سال نهم هجری 22
- سال یازدهم هجری 23
- بخش دوم: 114 جلوه رفتاری و گفتاری پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 24
- اشاره 24
- درآمد 25
- فصل اول: اخلاق فردی 25
- اشاره 28
- آینه نبی صلی الله علیه و آله 28
- 1 لباس و پوشش 29
- 2 خوردن و آشامیدن 31
- 3 بهداشت 35
- 4 آراستگی 38
- 5 خواب و استراحت 40
- 6 توکل 42
- 7 خداترسی و ذکر مدام 44
- 8 قرآن خواندن 47
- 9 عبادت رسول اللَّه صلی الله علیه و آله 49
- 10 نیایش 52
- 11 نمازگزاری 55
- 12 روزه 58
- 13 همرنگی و دوری از تکلّف 61
- 14 انجام کارهای شخصی 64
- 15 حفظ زبان 66
- 16 شوخ طبعی 67
- 17 استقامت و پایداری 73
- 18 نظم و انضباط 77
- 19 قناعت و ساده زیستی 82
- 20 دلسوزی 85
- 21 محکم کاری 87
- 22 خوش رویی 88
- 23 خویشتنداری 91
- 24 محبت نبوی 93
- 25 حیای رسول اللَّه صلی الله علیه و آله 95
- 26 شرح صدر و گذشت 97
- 27 صلابت و قاطعیت رسول اللَّه صلی الله علیه و آله 101
- 28 زهد پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 104
- 29 خشوع 111
- 30 فروتنی 112
- 31 صبر و تحمل 114
- 32 وقتشناسی 117
- 33 عزت نفس 119
- 34 توبه و استغفار 122
- 35 سخاوت رسول اعظم صلی الله علیه و آله 126
- 36 شجاعت 127
- 37 تکبر گریزی 130
- 38 علم پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 132
- 39 گناه گریزی 134
- 40 انس با خدا 136
- 41 تکریم دیگران 139
- 42 مدارا 141
- 43 خاموشی 144
- 44 دوراندیشی 146
- 45 فصاحت و بلاغت 149
- 46 علاقه به زادگاه 150
- 47 بزرگواری و چشم پوشی 152
- 48 امانتداری 155
- 49 راستگویی 157
- 50 یکساننگری 158
- 51 احسان و نیکی به سائل 160
- 52 غیبت گریزی 162
- 53 وفای به عهد 164
- 54 گریستن بر فراق خویشاوندان 167
- 55 بخل گریزی 170
- 56 مسافرت 172
- 57 شبانی 175
- 58 تجارت 177
- 59 رأفت به حیوانات 180
- فصل دوم: اخلاق خانوادگی 182
- 60 کودکی پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 182
- 61 پاسداشت مقام مادر 184
- 62 همسر گزینی 187
- 63 مهریه (مادی و معنوی) 192
- 64 ازدواجهای پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 194
- 65 پذیرش شفاعت همسر 196
- 66 همسر داری 197
- 67 کار در خانه 201
- 68 احترام به زنان 202
- 69 فرزند داری 204
- 70 رعایت عدالت میان فرزندان 208
- فصل سوم: اخلاق اجتماعی 210
- 71 احترام به دیگران 210
- 72 همسایهداری 212
- 73 رفتار با کودکان 215
- 74 درک جوانان 217
- 75 پاسداشت کهن سالان 221
- 76 یتیم نوازی 223
- 77 میهمان دوستی 225
- 78 صله رحم 227
- 79 مسکین نوازی 230
- 80 پاداش نیکیها 232
- 81 مردم داری 235
- 82 رعایت حقوق دیگران 237
- 83 وفاق و همگرایی 240
- 84 ارزش مداری 241
- 85 تعاون و همیاری 243
- 86 حفظ حریمها در معاشرت 245
- 87 خطاپوشی 248
- 88 ادای حقوق دوستان 249
- 89 رعایت حال نمازگزاران 250
- 90 عیادت و پرستاری از بیمار 252
- 91 دانش پروری 257
- 92 موعظه و پند دهی 259
- 93 مشورت و نظر سنجی 261
- 94 عدالت ورزی 264
- 95 مسئولیت پذیری 266
- 96 میانهروی در زندگی 268
- 97 کار و تلاش 270
- 98 ورزش و پرورش جسم 273
- 99 قانون گرایی 275
- 100 پیشگیری از تبعیض 277
- 101 برخورد با حیف و میل بیتالمال 278
- 102 ستم ناپذیری 280
- 103 سازش ناپذیری 282
- 104 مبارزه با تبعیض نژادی 284
- 105 رفتار با اسیران 288
- 106 داوری خردمندانه 292
- 107 نفی قومگرایی 293
- 108 پیمان برادری 295
- 109 بت زدایی 296
- 110 خرافه زدایی 298
- 111 امان دادن به دشمن 299
- 112 تألیف قلوب 303
- 113 مهربانی با اقلیتهای مذهبی 304
- 114 مشکل گشایی 306
- رفتار رسول اعظم صلی الله علیه و آله به توصیف امام حسن و امام حسین علیه السلام 309
- واپسین کلام 309
- رفتار رسول اعظم صلی الله علیه و آله به توصیف امام خمینی رحمه الله 312
- تزکیه نفس 312
- مکارم اخلاق و تقوا 312
- نشان دادن راه، از ظلمت به نور 313
- انسان سازی 313
- پیامبر صلی الله علیه و آله از نگاه چند تن از اندیشمندان غربی 314
- کتابنامه 317
26 شرح صدر و گذشت
در فضایل پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله آمده است:
انَّ رَسُولَ اللّهِ صلی الله علیه و آله لَمْ یَنْتَقِمْ لِنَفْسِهِ مِنْ احَدٍ قَطُّ بَلْ کانَ یَعْفُو وَ یَصْفَحُ. (1) 289
رسول خدا صلی الله علیه و آله برای خود از کسی انتقام نگرفت، بلکه ازآنان که آزارش میدادند، گذشت میکرد.
پیامبر گرامی اسلام افزون بر اینکه خود اهل عفو و گذشت بود، دیگران را نیز متوجه این ارزش والای الهی و انسانی میکرد و میفرمود:
عَلَیْکُمْ بِالْعَفْوِ فَانَّ الْعَفْوَ لا یَزِیدُ الْعَبْدَ الّا عِزّاً فَتَعافَوْا یُعِزَّکُمُ اللَّهَ. (2) 290
عفو و گذشت را پیشه کنید؛ زیرا گذشت جز بر عزّت انسان نمیافزاید.
پس گذشت داشته باشید تا خدا شما را عزیز سازد.
همچنین ایشان در کلام ارزشمند دیگری میفرماید:
الا اخْبِرُکُم بِخَیْرِ خَلائِقِ الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ الْعَفْوُ عَمَّنْ ظَلَمَکَ وَ تَصِلْ مَنْ قَطَعَکَ وَ الْاحْسانُ الَی مَنْ اساءَ الَیْکَ وَ اعْطاءُ مِنْ حَرُمَکَ. (3) 291
آیا شما را آگاه نکنم از بهترین خصلتهایی که برای دنیا و آخرت نافع باشد: گذشت کردن از کسی که به تو ستم کرده؛ پیوستن به کسی که از تو
1- . مستدرک الوسائل، ج 2، ص 87.
2- . محمدباقر مجلسی، مرآة العقول، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ج 8، ص 194.
3- . همان، ص 192.