- دیباچه 1
- پیش گفتار 3
- الف) ثنا و ستایش مخصوص خداست 6
- ثناگویی 6
- 1. مفهوم شناسی 6
- ب) بازگشت همه ستایش ها به خداست 7
- ج) کیفیت حمد و ستایش خداوند 8
- الف) مفهوم ثنا 10
- اشاره 10
- 2. واژه شناسی 10
- ب) مفاهیم مرتبط 10
- یک _ حمد 10
- سه _ تفاوت حمد و مدح 11
- دو_ مدح 11
- چهار_ شکر 12
- پنج _ تفاوت شکر و مدح 13
- ج) مفاهیم مخالف 14
- یک _ لَوْمْ 14
- اشاره 14
- دو_ استهزا 14
- سه _ هجو 14
- الف) ستایش غیر مقدسات 15
- چهار_ مذمت 15
- 3. انواع ستایش 15
- پنج _ سُخْریّه 15
- یک _ خودستایی 17
- ب) ستایش مقدسات 17
- اشاره 17
- دو _ ستایش دیگران 18
- سه _ اعتدال در ثناگویی 19
- ج) ستایش از انسان 20
- یک _ خودستایی 20
- دو _ ستایش از دیگران 20
- اشاره 20
- گلبانگ حدیث 22
- 1. ثناگویی نیکو (خداوند و ائمه اطهار علیهم السلام ) 22
- 2. ثناگویی به ناحق 23
- 3. نکوهش ثناگویی 23
- 4. نهی از خودستایی 24
- 5. پست ترین ثناگویی 24
- 6. پی آمدهای ثناگویی 25
- 7. راه نجات از پی آمدهای ثناگویی 25
- 2. رقابت دشمنان علی علیه السلام در ستایش ایشان 26
- نمونه های رفتاری 26
- 1. بالاترین سپاس 26
- 3. سخنان گوهر بار امام علی علیه السلام در نکوهش ثناگویی 27
- الف) کامل کننده دعا 29
- آموزه ها 29
- 1. برکات ستایش خداوند 29
- ج) توجه به صفات الهی و پرستش او 30
- ب) دوری انسان از هواهای نفسانی 30
- ب) غرور و تحقیر دیگران 31
- الف) فراموشی خدا 31
- 2. پی آمدهای ستایشگری و خودستایی 31
- ج) سقوط شخصیتی انسان 32
- د) تباهی اخلاص در عمل 33
- 3. شیوه برخورد با ثناگویان 34
- نتیجه گیری 35
- منابع دیگر 36
- 1. مفهوم شناسی 37
- ثروت اندوزی 37
- الف) واژه کنز 43
- 2. واژه شناسی ثروت اندوزی 43
- ج) واژه غنی 44
- ب) واژه مال 44
- د) واژه قِنْیِهْ 45
- ه_) واژه تکاثر 46
- و) واژه مُتْرَفْ 46
- 3. تفاوت ثروت اندوزی و ثروتمندی 47
- اشاره 47
- ج) ثروتمند بدون اخلاق ثروت اندوزی 50
- ب) ثروت اندوز ثروتمند 50
- الف) ثروت اندوز بی ثروت 50
- 4. دنیاطلبی و ثروت اندوزی 51
- 5. رزق و روزی و ثروت اندوزی 52
- 6. سعادت و ثروت اندوزی 53
- 1. ریشه ثروت اندوزی 54
- گلبانگ حدیث 54
- 2. ثروت مشروع 54
- 3. ثروت، وسیله آزمایش 55
- 5. آثار ثروت اندوزی 56
- 4. بی ارزشی دنیا و ثروت 56
- نمونه های رفتاری 58
- اشاره 58
- 1. ثروت اندوزی قارون 59
- 2. ثروت اندوزی، رباینده ایمان 61
- 3. از دست رفتن ثروت اندوخته به بهانه ای 63
- 4. دنیاپرستی 64
- آموزه ها 65
- 1. نصایح قرآن به ثروتمندان 65
- اشاره 66
- 2. پی آمدهای ثروت اندوزی 66
- الف) کبر و غرور 66
- ب) فخر و خودنمایی 67
- ج) طغیان 68
- د) کیفر و عقاب 69
- 4. ثروت اندوزی و بحران اجتماعی 70
- 3. نهی از منکر و ثروت اندوزی 70
- 5. ثروت اندوزی و رسالت صدا و سیما 72
- اشاره 72
- الف) مخاطبان 72
- ب) کیفیت و هنر ارائه 73
- ج) نقش هنرمندان 74
- د) متون و ادبیات 74
- منابع دیگر 76
- مدخل 77
- جاذبه و دافعه 77
- 1. واژه شناسی 79
- 2. مفهوم جاذبه و دافعه 80
- 3. چرایی جاذبه و دافعه 81
- 4. جاذبه و دافعه تاریخی (جاودانه) 83
- الف) دعوت به توحید و دفع شرک 83
- اشاره 83
- ب) توجه به فضیلت ها و دوری از رذیلت ها 88
- ج) عدالت محوری و ظلم ستیزی 91
- 5. مصداق یابی جاذبه و دافعه اجتماعی 94
- الف) وحدت مسلمانان 94
- ب) تعاون و همکاری مسلمانان 96
- ج) مدارا با مردم و پرهیز از خشونت 97
- د) دفع بدی ها با نیکی 99
- ه_) مبارزه با سنت های غلط و پای بندی به سنت های درست 100
- و) کشش نسبت به قناعت، نفرت از ثروت اندوزی و فخرفروشی 101
- 2. گزیده ای از عوامل و نمونه¬های جاذبه 104
- گلبانگ حدیث 104
- 1. جاذبه و دافعه معیار (شاخص) 104
- ب) تسلیم در جهت اهداف الهی 104
- الف) عدالت 104
- الف) تولی و تبری 104
- ب) محبت 105
- ج) هم نشینی 105
- ه_) گذشت و ایثار 106
- د) گشاده رویی 106
- ب) عوامل اجتماعی 107
- یک _ ستم کاری 107
- یک _ حرص 107
- 3. گزیده ای از عوامل و نمونه های دافعه 107
- دو _ حسد 107
- الف) عوامل فردی 107
- دو _ بدعت گذاری 108
- سه _ دوستی با کافر و منافق 108
- 1. دافعه یک زن 109
- نمونه های رفتاری 109
- 2. جان فشانی در مدار جاذبه 110
- 3. جاذبه مجرم 111
- 4. رستگاری در جاذبه و دافعه الهی 112
- 5. جاذبه و رؤیا 112
- 1. بصیرت نسبت به حق و باطل 114
- آموزه ها 114
- 2. پرهیز از شتاب زدگی 115
- 3. دفع عناصر آلوده 116
- 4. دوری از جاذبه و دافعه کاذب (گناهان) 117
- 5. دافعه نسبت به کافران، منافقان و مشرکان 118
- اشاره 118
- ب) مشرکان 119
- الف) کفار 119
- اشاره 120
- ج) منافقان 120
- 6. جاذبه و دافعه در رسانه 120
- الف) ایجاد بصیرت و آگاهی 121
- ج) پیشگیری از جاذبه و دافعه کاذب 121
- ب) معرفی عناصر آلوده و الگوهای مثبت 121
- د) جهت دهی انتخاب موضوعات 122
- منابع دیگر 123
- اشاره 124
- 1. مفهوم شناسی 124
- جاودانگی 124
- الف) میل فطری انسان به جاودانگی 126
- ب) ترس فطری انسان از مرگ و نیستی 127
- ج) مفاهیم مرتبط 130
- ب) خُلُدْ 130
- الف) جاودانگی 130
- 2. واژه شناسی 130
- اشاره 130
- یک _ عالم ذر 131
- دو_ دنیا 132
- سه _ آخرت یا معاد 133
- چهار_ موت (مرگ) 134
- پنج _ برزخ 136
- شش _ قیامت 139
- هشت _ بهشت 142
- هفت _ جهنم 142
- اشاره 144
- الف) هدفمندی خلقت نظام هستی (هدایت تکوینی) 144
- 3. دلایل جاودانگی و درک حقیقت معاد 144
- ج) سعادت ابدی و زندگی جاودانه 145
- ب) هدفمندی خلقت انسان (هدایت تشریعی) 145
- د) رستاخیز و دادگاه عدل الهی 145
- 4. حساب رسی و اسکان در سرای جاویدان 146
- اشاره 146
- الف) گستره امور مورد حسابرسی 147
- ج) گواهان راستین 147
- د) حقیقی بودن رابطه جزا و عمل 147
- ب) ابزار سنجش اعمال 147
- 5. جهنم، سرای جاودانه گنه کاران 148
- 6. بهشت، سرای جاودانه نیکان 149
- الف) اوصاف بهشت 149
- اشاره 149
- اشاره 151
- ب) حالت های بهشتیان 151
- دو _ تنازع ممدوح 152
- یک _ سلام و درود خدا و فرشتگان بر بندگان صالح 152
- چهار_ حزن و خوف و رنج جایی ندارد 153
- پنج _ حمد و ثنای بهشتیان 153
- سه _ از دروغ، یاوه و گناه خبری نیست 153
- شش _ دوستان بهشتی 154
- 1. دنیا، محل عبور (فانی) و آخرت، سرای جاودانه 155
- گلبانگ حدیث 155
- 2. دنیا، مزرعه آخرت 156
- 3. مرگ 156
- 4. برزخ (عالم قبر) 157
- 5. قیامت و روز حساب 158
- 7. بهشت 159
- 6. جهنم (دوزخ) 159
- 1. داستان اصحاب کهف 161
- نمونه های رفتاری 161
- 2. عزیز یا ارمیای پیامبر 163
- 3. مرگ و قیامت 165
- 4. عذاب قبر 165
- 5. نامه عمل 166
- 6. زاد و توشه آخرت 167
- اشاره 168
- 1. جاودانگی و شکسته شدن بت دنیا 168
- آموزه ها 168
- اشاره 170
- الف) بندگی خدا 170
- 2. جاودانگی و الهی شدن معیار ارزش ها و ضد ارزش ها 170
- ج) اخلاص 171
- ب) شوق به لقای الهی 171
- د) تسلیم حق بودن 172
- 3. جاودانگی و کشمکش درونی مبارک 172
- 4. جاودانگی و استفاده از فرصت ها 173
- اشاره 173
- ب) زاد و توشه 174
- الف) زمان و وقت 174
- ج) آزمایش 175
- 5. جاودانگی و رسالت صدا و سیما 177
- منابع دیگر 180
- جاه طلبی 181
- مدخل 181
- الف) جاه طلبی در لغت 182
- 1. واژه شناسی 182
- ب) جاه طلبی در اصطلاح 183
- ج) معنای جاه طلبی در قرآن 183
- اشاره 184
- 2. انگیزه های جاه طلبی 184
- الف) سلطه بر دل ها 185
- ب) حقارت و خودکم بینی 186
- ج) جاه طلبی و توهم کمال 187
- اشاره 189
- 3. نشانه های جاه طلبی 189
- د) انتظار مدح و ستایش 190
- الف) قرب نزد مردم 190
- ج) علاقه به کارهای پرآوازه 190
- ب) شهرت طلبی 190
- ز) نفاق و دورویی 191
- و) توهم زایی 191
- ه_) میل و نفرت بر مدار خودخواهی 191
- 1. جاه و ریاست ممدوح (ریاست حقیقی) 192
- گلبانگ حدیث 192
- 2. جاه و ریاست نکوهیده 193
- الف) جاه طلبی و ضرررسانی 193
- ج) جاه طلبی، آفت ریاست 193
- ب) جاه طلبی و هلاکت 193
- نمونه های رفتاری 194
- 1. جاه طلبی و حفظ آن با نقشه ای شوم 194
- 2. هوس حکومت ری 196
- 3. عبادت برای خدا یا بنده 197
- 4. پیمان شکنی به خاطر ریاست طلبی 197
- 5. نصیحتی در باب جاه و مقام 198
- 6. گریز از شهرت 199
- آموزه ها 200
- الف) دشمنی با پیامبران و اوصیا 200
- 1. نمونه هایی از آسیب ها و پی آمدهای جاه طلبی 200
- ب) ایجاد اختلاف و تفرقه در جامعه 202
- ج) تباهی جاه طلبان و پیروان آنان 203
- د) ریا و خودنمایی 204
- ه_) تکبر 205
- 2. راهکارهای پیشگیری و درمان جاه طلبی 206
- اشاره 206
- الف) برخی شیوه های شناخت درمانی 207
- دو _ ریاست، بقا ندارد 207
- یک _ ریاست، مختص ذات خداست 207
- اشاره 207
- سه _ سلب آرامش فکری و روحی در دوران ریاست 208
- یک _ انس گرفتن با گم نامی 209
- ب) برخی از شیوه های رفتاردرمانی 209
- اشاره 209
- دو _ قناعت پیشگی 210
- سه _ یاد مرگ 211
- 3. جاه طلبی در رسانه 212
- منابع دیگر 214
- جهاد اصغر 215
- 1. مفهوم شناسی 215
- ب) دفاع 216
- الف) جهاد اصغر 216
- 2. واژه شناسی 216
- سه _ اُسرا 217
- ج) مفاهیم مرتبط 217
- دو_ غنایم 217
- یک _ غزوه و سریّه 217
- چهار_ بسیج 218
- پنج _ شهادت و شهید 218
- 3. ماهیت جهاد در اسلام 219
- اشاره 220
- 4. انواع جنگ های الهی (فی سبیل الله) 220
- اشاره 220
- یک _ جنگ دفاعی و انواع آن 220
- 1. دفاع از جان 221
- اشاره 221
- اول _ دفاع شخصی و اقسام آن 221
- 3. دفاع از حریم 222
- 2. دفاع از مال 222
- اشاره 223
- 1. دفاع نظامی 223
- دوم _ دفاع از کیان اسلام و حوزه های اسلامی 223
- 2. دفاع غیر نظامی 224
- 3. دفاع سیاسی 224
- 5. دفاع اقتصادی 225
- 4. دفاع فرهنگی، علمی و اجتماعی 225
- سوم _ شکست متجاوزان و پیروزی شایستگان 226
- دو_ جنگ ابتدایی و علل آن 228
- ب) جهاد برای دفع موانع دعوت 228
- اشاره 228
- الف) نجات ستم دیدگان 228
- ج) جلوگیری از منکر 229
- د) مبارزه با مفسدان 229
- سه _ تفاوت های جنگ ابتدایی و جنگ دفاعی 230
- 2. دستور اسلام درباره جهاد 232
- گلبانگ حدیث 232
- 1. ضرورت و اهمیت جهاد 232
- 3. ارزش عمل مجاهدان 233
- 4. مقام شهید 234
- 5. عواقب فرار از جنگ 234
- 6. پاداش ساخت اسلحه 235
- نمونه های رفتاری 236
- 2. شیفته شهادت 236
- 1. مرگ در میدان نبرد، شیرین تر از عسل 236
- 3. منتظران جهاد و شهادت 237
- 4. دعایی برای وصال و آرزوی شهادت 238
- آموزه ها 240
- اشاره 240
- الف) معنای آمادگی روحی 240
- اشاره 240
- 1. لزوم آمادگی روحی برای جنگ 240
- سوم _ باور داشتن شکست ناپذیری 241
- دوم _ ایمان و آرامش 241
- ب) عوامل آمادگی روحی 241
- اول _ آگاهی 241
- ج) آثار آمادگی روحی 242
- 2. لزوم تهیه تجهیزات نظامی و آمادگی دفاعی 242
- 3. لزوم استقامت ورزی و سستی نداشتن در حین جنگ 243
- 4. شش دستور قرآن برای زمان جنگ 244
- 5. ممنوعیت فرار از جنگ و جهاد 246
- 6. امید به امدادهای غیبی 246
- 7. رعایت حال اسیران جنگی 248
- 8. توزیع عادلانه غنایم جنگی 250
- یک _ بیان مقام و اوصاف مجاهدان و شهیدان در احادیث 251
- اشاره 251
- 9. مقام بی نظیر مجاهدان و شهیدان 251
- دو_ اوصاف شهیدان در قرآن 253
- 10. جهاد، وسیله ای برای آزمون 254
- یک _ صدا و سیما و تدارک تبلیغاتی پیش از جهاد 255
- 11. صدا و سیما و جهاد اصغر 255
- سه _ صدا و سیما و احیای ارزش های جهادی پس از وقوع آن 255
- اشاره 255
- دو_ صدا و سیما و پشتیبانی رسانه ای از جهاد 255
- منابع دیگر 257
- 1. مفهوم شناسی 258
- جهاد اکبر 258
- 2. واژه شناسی 260
- الف) جهاد اکبر 260
- ب) مفاهیم مرتبط 261
- یک _ نفس 261
- اشاره 261
- دو_ خودشناسی 263
- سه _ تزکیه 263
- چهار_ تقوا 264
- پنج _ هوا 265
- شش _ توبه 265
- 3. قوای چهارگانه نفس 266
- اشاره 268
- 4. اهمیت و ضرورت جهاد با نفس 268
- الف) شناخت نفس 268
- ب) ضرورت مجاهده با نفس 270
- 5. جهاد با نفس و انسان سازی 271
- ب) نفس اماره و خطرات آن 273
- الف) اهمیت خودشناسی 273
- گلبانگ حدیث 273
- 1. شناخت نفس 273
- ج) نفس لوامه یا وجدان بیدار 274
- الف) جهاد با نفس 275
- د) نفس مطمئنه (جان آرام یافته) 275
- 2. عوامل مبارزه با نفس 275
- ب) محاسبه نفس 276
- ج) تهذیب نفس 277
- ه_) ریاضت نفس 278
- و) توبه 278
- د) تقوا 278
- ز) یاری از خدا 279
- ب) نیرومندی انسان 280
- الف) رشد و صلاح نفس 280
- 3. آثار جهاد با نفس 280
- ح) کنترل نفس 280
- ج) کرامت نفس 281
- د) رضایت و خشنودی خدا 281
- نمونه های رفتاری 282
- 1. مبارزه ایمان و ثروت 282
- 2. مبارزه علی علیه السلام با راحت طلبی 283
- 3. خودبینی، عامل هلاکت 284
- 4. مبارزه با خشم و درمان آن با صبر 284
- 5. مبارزه با حسد 285
- 1. پی آمدهای رها کردن نفس 286
- اشاره 286
- آموزه ها 286
- الف) حسد 287
- ب) تکبر 289
- ج) ریا 291
- د) غیبت 292
- ه_) قطع صله رحم 293
- اشاره 293
- قسمت اول: رحم به چه معناست؟ 294
- 2. روش مبارزه با نفس 294
- قسمت دوم: صله به چه معناست؟ 294
- اشاره 294
- الف) یقظه 295
- ب) تفکر 295
- ج) عزم 296
- د) مشارطه 297
- ز) تذکر 298
- ه_) مراقبه 298
- و) محاسبه 298
- اشاره 299
- 3. آثار مجاهده با نفس 299
- الف) فرد و شکوفایی استعدادهای درونی 300
- یک _ ازدواج و ارزش های اخلاقی 302
- ب) استحکام ساختار خانواده 302
- دو_ تربیت فرزند 303
- سه _ تأثیر خودسازی بر روابط خانواده 303
- ج) هم بستگی اجتماعی بر محوریت دین 303
- 4. جهاد اکبر و رسالت صدا و سیما 305
- منابع دیگر 306
دیباچه
آفریدگار جهان، آفریده خود را بر اساس عقل و فطرت آفریده و سراپای وجود او را با محبت سرشته و شریف ترین مظهر خود را نماینده خویش در روی زمین قرار داده است.
دو یادگار پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله ؛ یعنی قرآن و سنت، آموزه های شیرینی را در بردارند که دریچه رستگاری را به روی همگان می گشایند و آنان را به کمال مطلوب می رسانند.
در سراسر متون ارزشمند دینی، برای تربیت این آفریده، برنامه هایی ارائه شده است تا بدان جا که پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله غایت بعثت خود را به کمال رساندن انسان معرفی فرمود: «اِنَّما بُعِثْتُ لِاُتَمِّمَ مَکارِمَ الْاَخْلاقِ».
پس سپاس خدایی را سزاست که فراخنای گیتی را چشم انداز انسان ساخت و وی را به زیور خرد آراست و هر آنچه را در زمین و آسمان است، رام او کرد تا وی به کاوش در این حقایق بپردازد و با دو بال عقل و دین، بر فراز جهان، به جان جهان بنگرد و از بزرگ آموزگاران دین، عالی ترین سطح دانش و بینش را فرا گیرد.
این مجموعه، برگ سبزی است پیش کش به بوستان دانش و ادب تا دانش پژوهان با صرفه جویی در زمان، به دانستنی های دین دست یازند و از دریای بی کران قرآن و حدیث و کردار بزرگان دین، گوهرها بیابند.
نگارنده محترم، سرکار خانم سیده معصومه اسماعیل پور این مجموعه الفایی فرهنگ اخلاقی معصومین علیهم السلام را با نظارت و ارزیابی جناب حجت الاسلام و