- دیباچه 1
- پیش گفتار 3
- ثناگویی 6
- الف) ثنا و ستایش مخصوص خداست 6
- 1. مفهوم شناسی 6
- ب) بازگشت همه ستایش ها به خداست 7
- ج) کیفیت حمد و ستایش خداوند 8
- یک _ حمد 10
- ب) مفاهیم مرتبط 10
- 2. واژه شناسی 10
- الف) مفهوم ثنا 10
- اشاره 10
- دو_ مدح 11
- سه _ تفاوت حمد و مدح 11
- چهار_ شکر 12
- پنج _ تفاوت شکر و مدح 13
- ج) مفاهیم مخالف 14
- یک _ لَوْمْ 14
- دو_ استهزا 14
- سه _ هجو 14
- اشاره 14
- چهار_ مذمت 15
- پنج _ سُخْریّه 15
- الف) ستایش غیر مقدسات 15
- 3. انواع ستایش 15
- ب) ستایش مقدسات 17
- یک _ خودستایی 17
- اشاره 17
- دو _ ستایش دیگران 18
- سه _ اعتدال در ثناگویی 19
- یک _ خودستایی 20
- دو _ ستایش از دیگران 20
- ج) ستایش از انسان 20
- اشاره 20
- گلبانگ حدیث 22
- 1. ثناگویی نیکو (خداوند و ائمه اطهار علیهم السلام ) 22
- 2. ثناگویی به ناحق 23
- 3. نکوهش ثناگویی 23
- 5. پست ترین ثناگویی 24
- 4. نهی از خودستایی 24
- 6. پی آمدهای ثناگویی 25
- 7. راه نجات از پی آمدهای ثناگویی 25
- 2. رقابت دشمنان علی علیه السلام در ستایش ایشان 26
- نمونه های رفتاری 26
- 1. بالاترین سپاس 26
- 3. سخنان گوهر بار امام علی علیه السلام در نکوهش ثناگویی 27
- آموزه ها 29
- 1. برکات ستایش خداوند 29
- الف) کامل کننده دعا 29
- ب) دوری انسان از هواهای نفسانی 30
- ج) توجه به صفات الهی و پرستش او 30
- الف) فراموشی خدا 31
- ب) غرور و تحقیر دیگران 31
- 2. پی آمدهای ستایشگری و خودستایی 31
- ج) سقوط شخصیتی انسان 32
- د) تباهی اخلاص در عمل 33
- 3. شیوه برخورد با ثناگویان 34
- نتیجه گیری 35
- منابع دیگر 36
- 1. مفهوم شناسی 37
- ثروت اندوزی 37
- 2. واژه شناسی ثروت اندوزی 43
- الف) واژه کنز 43
- ب) واژه مال 44
- ج) واژه غنی 44
- د) واژه قِنْیِهْ 45
- و) واژه مُتْرَفْ 46
- ه_) واژه تکاثر 46
- 3. تفاوت ثروت اندوزی و ثروتمندی 47
- اشاره 47
- ج) ثروتمند بدون اخلاق ثروت اندوزی 50
- ب) ثروت اندوز ثروتمند 50
- الف) ثروت اندوز بی ثروت 50
- 4. دنیاطلبی و ثروت اندوزی 51
- 5. رزق و روزی و ثروت اندوزی 52
- 6. سعادت و ثروت اندوزی 53
- 1. ریشه ثروت اندوزی 54
- گلبانگ حدیث 54
- 2. ثروت مشروع 54
- 3. ثروت، وسیله آزمایش 55
- 4. بی ارزشی دنیا و ثروت 56
- 5. آثار ثروت اندوزی 56
- نمونه های رفتاری 58
- اشاره 58
- 1. ثروت اندوزی قارون 59
- 2. ثروت اندوزی، رباینده ایمان 61
- 3. از دست رفتن ثروت اندوخته به بهانه ای 63
- 4. دنیاپرستی 64
- 1. نصایح قرآن به ثروتمندان 65
- آموزه ها 65
- الف) کبر و غرور 66
- اشاره 66
- 2. پی آمدهای ثروت اندوزی 66
- ب) فخر و خودنمایی 67
- ج) طغیان 68
- د) کیفر و عقاب 69
- 4. ثروت اندوزی و بحران اجتماعی 70
- 3. نهی از منکر و ثروت اندوزی 70
- الف) مخاطبان 72
- اشاره 72
- 5. ثروت اندوزی و رسالت صدا و سیما 72
- ب) کیفیت و هنر ارائه 73
- د) متون و ادبیات 74
- ج) نقش هنرمندان 74
- منابع دیگر 76
- جاذبه و دافعه 77
- مدخل 77
- 1. واژه شناسی 79
- 2. مفهوم جاذبه و دافعه 80
- 3. چرایی جاذبه و دافعه 81
- 4. جاذبه و دافعه تاریخی (جاودانه) 83
- الف) دعوت به توحید و دفع شرک 83
- اشاره 83
- ب) توجه به فضیلت ها و دوری از رذیلت ها 88
- ج) عدالت محوری و ظلم ستیزی 91
- الف) وحدت مسلمانان 94
- 5. مصداق یابی جاذبه و دافعه اجتماعی 94
- ب) تعاون و همکاری مسلمانان 96
- ج) مدارا با مردم و پرهیز از خشونت 97
- د) دفع بدی ها با نیکی 99
- ه_) مبارزه با سنت های غلط و پای بندی به سنت های درست 100
- و) کشش نسبت به قناعت، نفرت از ثروت اندوزی و فخرفروشی 101
- 2. گزیده ای از عوامل و نمونه¬های جاذبه 104
- الف) تولی و تبری 104
- الف) عدالت 104
- گلبانگ حدیث 104
- ب) تسلیم در جهت اهداف الهی 104
- 1. جاذبه و دافعه معیار (شاخص) 104
- ج) هم نشینی 105
- ب) محبت 105
- د) گشاده رویی 106
- ه_) گذشت و ایثار 106
- دو _ حسد 107
- یک _ حرص 107
- ب) عوامل اجتماعی 107
- الف) عوامل فردی 107
- 3. گزیده ای از عوامل و نمونه های دافعه 107
- یک _ ستم کاری 107
- سه _ دوستی با کافر و منافق 108
- دو _ بدعت گذاری 108
- نمونه های رفتاری 109
- 1. دافعه یک زن 109
- 2. جان فشانی در مدار جاذبه 110
- 3. جاذبه مجرم 111
- 4. رستگاری در جاذبه و دافعه الهی 112
- 5. جاذبه و رؤیا 112
- 1. بصیرت نسبت به حق و باطل 114
- آموزه ها 114
- 2. پرهیز از شتاب زدگی 115
- 3. دفع عناصر آلوده 116
- 4. دوری از جاذبه و دافعه کاذب (گناهان) 117
- اشاره 118
- 5. دافعه نسبت به کافران، منافقان و مشرکان 118
- ب) مشرکان 119
- الف) کفار 119
- ج) منافقان 120
- اشاره 120
- 6. جاذبه و دافعه در رسانه 120
- ب) معرفی عناصر آلوده و الگوهای مثبت 121
- ج) پیشگیری از جاذبه و دافعه کاذب 121
- الف) ایجاد بصیرت و آگاهی 121
- د) جهت دهی انتخاب موضوعات 122
- منابع دیگر 123
- 1. مفهوم شناسی 124
- جاودانگی 124
- اشاره 124
- الف) میل فطری انسان به جاودانگی 126
- ب) ترس فطری انسان از مرگ و نیستی 127
- ج) مفاهیم مرتبط 130
- ب) خُلُدْ 130
- اشاره 130
- الف) جاودانگی 130
- 2. واژه شناسی 130
- یک _ عالم ذر 131
- دو_ دنیا 132
- سه _ آخرت یا معاد 133
- چهار_ موت (مرگ) 134
- پنج _ برزخ 136
- شش _ قیامت 139
- هفت _ جهنم 142
- هشت _ بهشت 142
- 3. دلایل جاودانگی و درک حقیقت معاد 144
- الف) هدفمندی خلقت نظام هستی (هدایت تکوینی) 144
- اشاره 144
- ج) سعادت ابدی و زندگی جاودانه 145
- ب) هدفمندی خلقت انسان (هدایت تشریعی) 145
- د) رستاخیز و دادگاه عدل الهی 145
- 4. حساب رسی و اسکان در سرای جاویدان 146
- اشاره 146
- ب) ابزار سنجش اعمال 147
- د) حقیقی بودن رابطه جزا و عمل 147
- ج) گواهان راستین 147
- الف) گستره امور مورد حسابرسی 147
- 5. جهنم، سرای جاودانه گنه کاران 148
- الف) اوصاف بهشت 149
- 6. بهشت، سرای جاودانه نیکان 149
- اشاره 149
- ب) حالت های بهشتیان 151
- اشاره 151
- دو _ تنازع ممدوح 152
- یک _ سلام و درود خدا و فرشتگان بر بندگان صالح 152
- پنج _ حمد و ثنای بهشتیان 153
- چهار_ حزن و خوف و رنج جایی ندارد 153
- سه _ از دروغ، یاوه و گناه خبری نیست 153
- شش _ دوستان بهشتی 154
- 1. دنیا، محل عبور (فانی) و آخرت، سرای جاودانه 155
- گلبانگ حدیث 155
- 3. مرگ 156
- 2. دنیا، مزرعه آخرت 156
- 4. برزخ (عالم قبر) 157
- 5. قیامت و روز حساب 158
- 6. جهنم (دوزخ) 159
- 7. بهشت 159
- نمونه های رفتاری 161
- 1. داستان اصحاب کهف 161
- 2. عزیز یا ارمیای پیامبر 163
- 4. عذاب قبر 165
- 3. مرگ و قیامت 165
- 5. نامه عمل 166
- 6. زاد و توشه آخرت 167
- آموزه ها 168
- اشاره 168
- 1. جاودانگی و شکسته شدن بت دنیا 168
- 2. جاودانگی و الهی شدن معیار ارزش ها و ضد ارزش ها 170
- اشاره 170
- الف) بندگی خدا 170
- ج) اخلاص 171
- ب) شوق به لقای الهی 171
- 3. جاودانگی و کشمکش درونی مبارک 172
- د) تسلیم حق بودن 172
- اشاره 173
- 4. جاودانگی و استفاده از فرصت ها 173
- الف) زمان و وقت 174
- ب) زاد و توشه 174
- ج) آزمایش 175
- 5. جاودانگی و رسالت صدا و سیما 177
- منابع دیگر 180
- مدخل 181
- جاه طلبی 181
- الف) جاه طلبی در لغت 182
- 1. واژه شناسی 182
- ج) معنای جاه طلبی در قرآن 183
- ب) جاه طلبی در اصطلاح 183
- اشاره 184
- 2. انگیزه های جاه طلبی 184
- الف) سلطه بر دل ها 185
- ب) حقارت و خودکم بینی 186
- ج) جاه طلبی و توهم کمال 187
- 3. نشانه های جاه طلبی 189
- اشاره 189
- ج) علاقه به کارهای پرآوازه 190
- د) انتظار مدح و ستایش 190
- الف) قرب نزد مردم 190
- ب) شهرت طلبی 190
- و) توهم زایی 191
- ز) نفاق و دورویی 191
- ه_) میل و نفرت بر مدار خودخواهی 191
- 1. جاه و ریاست ممدوح (ریاست حقیقی) 192
- گلبانگ حدیث 192
- الف) جاه طلبی و ضرررسانی 193
- 2. جاه و ریاست نکوهیده 193
- ب) جاه طلبی و هلاکت 193
- ج) جاه طلبی، آفت ریاست 193
- 1. جاه طلبی و حفظ آن با نقشه ای شوم 194
- نمونه های رفتاری 194
- 2. هوس حکومت ری 196
- 4. پیمان شکنی به خاطر ریاست طلبی 197
- 3. عبادت برای خدا یا بنده 197
- 5. نصیحتی در باب جاه و مقام 198
- 6. گریز از شهرت 199
- الف) دشمنی با پیامبران و اوصیا 200
- آموزه ها 200
- 1. نمونه هایی از آسیب ها و پی آمدهای جاه طلبی 200
- ب) ایجاد اختلاف و تفرقه در جامعه 202
- ج) تباهی جاه طلبان و پیروان آنان 203
- د) ریا و خودنمایی 204
- ه_) تکبر 205
- اشاره 206
- 2. راهکارهای پیشگیری و درمان جاه طلبی 206
- الف) برخی شیوه های شناخت درمانی 207
- اشاره 207
- یک _ ریاست، مختص ذات خداست 207
- دو _ ریاست، بقا ندارد 207
- سه _ سلب آرامش فکری و روحی در دوران ریاست 208
- ب) برخی از شیوه های رفتاردرمانی 209
- اشاره 209
- یک _ انس گرفتن با گم نامی 209
- دو _ قناعت پیشگی 210
- سه _ یاد مرگ 211
- 3. جاه طلبی در رسانه 212
- منابع دیگر 214
- 1. مفهوم شناسی 215
- جهاد اصغر 215
- 2. واژه شناسی 216
- ب) دفاع 216
- الف) جهاد اصغر 216
- سه _ اُسرا 217
- دو_ غنایم 217
- ج) مفاهیم مرتبط 217
- یک _ غزوه و سریّه 217
- چهار_ بسیج 218
- پنج _ شهادت و شهید 218
- 3. ماهیت جهاد در اسلام 219
- اشاره 220
- اشاره 220
- 4. انواع جنگ های الهی (فی سبیل الله) 220
- یک _ جنگ دفاعی و انواع آن 220
- اول _ دفاع شخصی و اقسام آن 221
- 1. دفاع از جان 221
- اشاره 221
- 3. دفاع از حریم 222
- 2. دفاع از مال 222
- اشاره 223
- دوم _ دفاع از کیان اسلام و حوزه های اسلامی 223
- 1. دفاع نظامی 223
- 3. دفاع سیاسی 224
- 2. دفاع غیر نظامی 224
- 5. دفاع اقتصادی 225
- 4. دفاع فرهنگی، علمی و اجتماعی 225
- سوم _ شکست متجاوزان و پیروزی شایستگان 226
- دو_ جنگ ابتدایی و علل آن 228
- اشاره 228
- ب) جهاد برای دفع موانع دعوت 228
- الف) نجات ستم دیدگان 228
- د) مبارزه با مفسدان 229
- ج) جلوگیری از منکر 229
- سه _ تفاوت های جنگ ابتدایی و جنگ دفاعی 230
- 2. دستور اسلام درباره جهاد 232
- 1. ضرورت و اهمیت جهاد 232
- گلبانگ حدیث 232
- 3. ارزش عمل مجاهدان 233
- 4. مقام شهید 234
- 5. عواقب فرار از جنگ 234
- 6. پاداش ساخت اسلحه 235
- نمونه های رفتاری 236
- 2. شیفته شهادت 236
- 1. مرگ در میدان نبرد، شیرین تر از عسل 236
- 3. منتظران جهاد و شهادت 237
- 4. دعایی برای وصال و آرزوی شهادت 238
- اشاره 240
- 1. لزوم آمادگی روحی برای جنگ 240
- الف) معنای آمادگی روحی 240
- آموزه ها 240
- اشاره 240
- ب) عوامل آمادگی روحی 241
- سوم _ باور داشتن شکست ناپذیری 241
- دوم _ ایمان و آرامش 241
- اول _ آگاهی 241
- ج) آثار آمادگی روحی 242
- 2. لزوم تهیه تجهیزات نظامی و آمادگی دفاعی 242
- 3. لزوم استقامت ورزی و سستی نداشتن در حین جنگ 243
- 4. شش دستور قرآن برای زمان جنگ 244
- 6. امید به امدادهای غیبی 246
- 5. ممنوعیت فرار از جنگ و جهاد 246
- 7. رعایت حال اسیران جنگی 248
- 8. توزیع عادلانه غنایم جنگی 250
- یک _ بیان مقام و اوصاف مجاهدان و شهیدان در احادیث 251
- 9. مقام بی نظیر مجاهدان و شهیدان 251
- اشاره 251
- دو_ اوصاف شهیدان در قرآن 253
- 10. جهاد، وسیله ای برای آزمون 254
- یک _ صدا و سیما و تدارک تبلیغاتی پیش از جهاد 255
- اشاره 255
- 11. صدا و سیما و جهاد اصغر 255
- سه _ صدا و سیما و احیای ارزش های جهادی پس از وقوع آن 255
- دو_ صدا و سیما و پشتیبانی رسانه ای از جهاد 255
- منابع دیگر 257
- 1. مفهوم شناسی 258
- جهاد اکبر 258
- الف) جهاد اکبر 260
- 2. واژه شناسی 260
- اشاره 261
- ب) مفاهیم مرتبط 261
- یک _ نفس 261
- سه _ تزکیه 263
- دو_ خودشناسی 263
- چهار_ تقوا 264
- شش _ توبه 265
- پنج _ هوا 265
- 3. قوای چهارگانه نفس 266
- الف) شناخت نفس 268
- 4. اهمیت و ضرورت جهاد با نفس 268
- اشاره 268
- ب) ضرورت مجاهده با نفس 270
- 5. جهاد با نفس و انسان سازی 271
- ب) نفس اماره و خطرات آن 273
- 1. شناخت نفس 273
- گلبانگ حدیث 273
- الف) اهمیت خودشناسی 273
- ج) نفس لوامه یا وجدان بیدار 274
- د) نفس مطمئنه (جان آرام یافته) 275
- الف) جهاد با نفس 275
- 2. عوامل مبارزه با نفس 275
- ب) محاسبه نفس 276
- ج) تهذیب نفس 277
- ه_) ریاضت نفس 278
- د) تقوا 278
- و) توبه 278
- ز) یاری از خدا 279
- 3. آثار جهاد با نفس 280
- ب) نیرومندی انسان 280
- ح) کنترل نفس 280
- الف) رشد و صلاح نفس 280
- ج) کرامت نفس 281
- د) رضایت و خشنودی خدا 281
- نمونه های رفتاری 282
- 1. مبارزه ایمان و ثروت 282
- 2. مبارزه علی علیه السلام با راحت طلبی 283
- 4. مبارزه با خشم و درمان آن با صبر 284
- 3. خودبینی، عامل هلاکت 284
- 5. مبارزه با حسد 285
- اشاره 286
- آموزه ها 286
- 1. پی آمدهای رها کردن نفس 286
- الف) حسد 287
- ب) تکبر 289
- ج) ریا 291
- د) غیبت 292
- ه_) قطع صله رحم 293
- اشاره 293
- قسمت دوم: صله به چه معناست؟ 294
- قسمت اول: رحم به چه معناست؟ 294
- اشاره 294
- 2. روش مبارزه با نفس 294
- ب) تفکر 295
- الف) یقظه 295
- ج) عزم 296
- د) مشارطه 297
- ز) تذکر 298
- ه_) مراقبه 298
- و) محاسبه 298
- اشاره 299
- 3. آثار مجاهده با نفس 299
- الف) فرد و شکوفایی استعدادهای درونی 300
- ب) استحکام ساختار خانواده 302
- یک _ ازدواج و ارزش های اخلاقی 302
- دو_ تربیت فرزند 303
- سه _ تأثیر خودسازی بر روابط خانواده 303
- ج) هم بستگی اجتماعی بر محوریت دین 303
- 4. جهاد اکبر و رسالت صدا و سیما 305
- منابع دیگر 306
هرگز یهود و نصارا از تو راضی نخواهند شد تا [تسلیم کامل خواسته های آنان شوی و] از آیین [تحریف یافته] آنان پیروی کنی. بگو هدایت تنها هدایت الهی است و اگر از هوا و هوس های آنها پیروی کنی، بعد از آنکه آگاه شده ای، هیچ سرپرست و یاوری از جانب خدا برای تو نخواهد بود.
مؤمنان نسبت به مخالفان و دشمنان اسلام باید دافعه داشته باشند و نباید با مهربانی با آنها برخورد کنند. «با منافقان و مشرکان و کافران نباید روی ترحم نشان داد؛ چرا که آنان با سوءاختیار خود، زمینه فیض پذیری و زمینه هدایت را از دست داده اند و ازاین رو، تمام نیروهای ادراکی و تحریکی خود را تباه کرده اند و دیگر قدرت ادراکی و کار درست را نخواهند داشت». (1)
الف) کفار
«کفار، کسانی هستند که منکر مبادی عالیه دین و ضروریات آیین الهی می باشند که طبعاً چهره و جبهه گیری و کارشکنی آنها علیه آیین الهی و نظام حاکم، شناخته شده و محرز است که اسلام برای جلوگیری از این کارشکنی ها مبارزه علیه آنها را جزو تکلیف بیان کرده است». (2) (آیه 73 سوره توبه به این مطالب اشاره دارد)
ب) مشرکان
«و اما مشرکان؛ فطرت توحیدی خود را دفن کرده اند و بر بالای گور فطرت، قصر شهوت و غضب بنا نهاده و در آن قصر، خود را فریب داده اند. (وَقَدْ خَابَ مَنْ دَسَّاهَا) (شمس: 10)
کسی که اصل فطرت توحیدی را دفن نکرد، گرچه گناه کرده باشد، می تواند به وسیله باران رحمت و شفاعت و استغفار شکوفا شود. (قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَکَّاهَا) (شمس: 9)
بنابراین، مشرکان چون فطرت خویش را از بین بردند، دیگر قابل ترحم نیستند. (ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ کَفَرُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ). (توبه: 80) آنان چون به توحید و وحی و رسالت کفر
1- حکمت عبادات، صص 82 و 83.
2- زین العابدین قربانی لاهیجی، تفسیر جامع آیات الاحکام، ج 6، ص 199.