- دیباچه 1
- پیش گفتار 3
- ثناگویی 6
- الف) ثنا و ستایش مخصوص خداست 6
- 1. مفهوم شناسی 6
- ب) بازگشت همه ستایش ها به خداست 7
- ج) کیفیت حمد و ستایش خداوند 8
- یک _ حمد 10
- ب) مفاهیم مرتبط 10
- 2. واژه شناسی 10
- الف) مفهوم ثنا 10
- اشاره 10
- دو_ مدح 11
- سه _ تفاوت حمد و مدح 11
- چهار_ شکر 12
- پنج _ تفاوت شکر و مدح 13
- ج) مفاهیم مخالف 14
- یک _ لَوْمْ 14
- دو_ استهزا 14
- سه _ هجو 14
- اشاره 14
- چهار_ مذمت 15
- پنج _ سُخْریّه 15
- الف) ستایش غیر مقدسات 15
- 3. انواع ستایش 15
- ب) ستایش مقدسات 17
- یک _ خودستایی 17
- اشاره 17
- دو _ ستایش دیگران 18
- سه _ اعتدال در ثناگویی 19
- دو _ ستایش از دیگران 20
- یک _ خودستایی 20
- ج) ستایش از انسان 20
- اشاره 20
- 1. ثناگویی نیکو (خداوند و ائمه اطهار علیهم السلام ) 22
- گلبانگ حدیث 22
- 2. ثناگویی به ناحق 23
- 3. نکوهش ثناگویی 23
- 5. پست ترین ثناگویی 24
- 4. نهی از خودستایی 24
- 7. راه نجات از پی آمدهای ثناگویی 25
- 6. پی آمدهای ثناگویی 25
- 1. بالاترین سپاس 26
- نمونه های رفتاری 26
- 2. رقابت دشمنان علی علیه السلام در ستایش ایشان 26
- 3. سخنان گوهر بار امام علی علیه السلام در نکوهش ثناگویی 27
- الف) کامل کننده دعا 29
- 1. برکات ستایش خداوند 29
- آموزه ها 29
- ب) دوری انسان از هواهای نفسانی 30
- ج) توجه به صفات الهی و پرستش او 30
- الف) فراموشی خدا 31
- ب) غرور و تحقیر دیگران 31
- 2. پی آمدهای ستایشگری و خودستایی 31
- ج) سقوط شخصیتی انسان 32
- د) تباهی اخلاص در عمل 33
- 3. شیوه برخورد با ثناگویان 34
- نتیجه گیری 35
- منابع دیگر 36
- 1. مفهوم شناسی 37
- ثروت اندوزی 37
- 2. واژه شناسی ثروت اندوزی 43
- الف) واژه کنز 43
- ب) واژه مال 44
- ج) واژه غنی 44
- د) واژه قِنْیِهْ 45
- و) واژه مُتْرَفْ 46
- ه_) واژه تکاثر 46
- اشاره 47
- 3. تفاوت ثروت اندوزی و ثروتمندی 47
- ج) ثروتمند بدون اخلاق ثروت اندوزی 50
- ب) ثروت اندوز ثروتمند 50
- الف) ثروت اندوز بی ثروت 50
- 4. دنیاطلبی و ثروت اندوزی 51
- 5. رزق و روزی و ثروت اندوزی 52
- 6. سعادت و ثروت اندوزی 53
- 1. ریشه ثروت اندوزی 54
- گلبانگ حدیث 54
- 2. ثروت مشروع 54
- 3. ثروت، وسیله آزمایش 55
- 4. بی ارزشی دنیا و ثروت 56
- 5. آثار ثروت اندوزی 56
- نمونه های رفتاری 58
- اشاره 58
- 1. ثروت اندوزی قارون 59
- 2. ثروت اندوزی، رباینده ایمان 61
- 3. از دست رفتن ثروت اندوخته به بهانه ای 63
- 4. دنیاپرستی 64
- 1. نصایح قرآن به ثروتمندان 65
- آموزه ها 65
- الف) کبر و غرور 66
- 2. پی آمدهای ثروت اندوزی 66
- اشاره 66
- ب) فخر و خودنمایی 67
- ج) طغیان 68
- د) کیفر و عقاب 69
- 4. ثروت اندوزی و بحران اجتماعی 70
- 3. نهی از منکر و ثروت اندوزی 70
- الف) مخاطبان 72
- 5. ثروت اندوزی و رسالت صدا و سیما 72
- اشاره 72
- ب) کیفیت و هنر ارائه 73
- د) متون و ادبیات 74
- ج) نقش هنرمندان 74
- منابع دیگر 76
- جاذبه و دافعه 77
- مدخل 77
- 1. واژه شناسی 79
- 2. مفهوم جاذبه و دافعه 80
- 3. چرایی جاذبه و دافعه 81
- 4. جاذبه و دافعه تاریخی (جاودانه) 83
- الف) دعوت به توحید و دفع شرک 83
- اشاره 83
- ب) توجه به فضیلت ها و دوری از رذیلت ها 88
- ج) عدالت محوری و ظلم ستیزی 91
- الف) وحدت مسلمانان 94
- 5. مصداق یابی جاذبه و دافعه اجتماعی 94
- ب) تعاون و همکاری مسلمانان 96
- ج) مدارا با مردم و پرهیز از خشونت 97
- د) دفع بدی ها با نیکی 99
- ه_) مبارزه با سنت های غلط و پای بندی به سنت های درست 100
- و) کشش نسبت به قناعت، نفرت از ثروت اندوزی و فخرفروشی 101
- 2. گزیده ای از عوامل و نمونه¬های جاذبه 104
- گلبانگ حدیث 104
- الف) تولی و تبری 104
- الف) عدالت 104
- ب) تسلیم در جهت اهداف الهی 104
- 1. جاذبه و دافعه معیار (شاخص) 104
- ج) هم نشینی 105
- ب) محبت 105
- د) گشاده رویی 106
- ه_) گذشت و ایثار 106
- دو _ حسد 107
- یک _ ستم کاری 107
- یک _ حرص 107
- ب) عوامل اجتماعی 107
- الف) عوامل فردی 107
- 3. گزیده ای از عوامل و نمونه های دافعه 107
- دو _ بدعت گذاری 108
- سه _ دوستی با کافر و منافق 108
- 1. دافعه یک زن 109
- نمونه های رفتاری 109
- 2. جان فشانی در مدار جاذبه 110
- 3. جاذبه مجرم 111
- 4. رستگاری در جاذبه و دافعه الهی 112
- 5. جاذبه و رؤیا 112
- 1. بصیرت نسبت به حق و باطل 114
- آموزه ها 114
- 2. پرهیز از شتاب زدگی 115
- 3. دفع عناصر آلوده 116
- 4. دوری از جاذبه و دافعه کاذب (گناهان) 117
- اشاره 118
- 5. دافعه نسبت به کافران، منافقان و مشرکان 118
- ب) مشرکان 119
- الف) کفار 119
- ج) منافقان 120
- اشاره 120
- 6. جاذبه و دافعه در رسانه 120
- ب) معرفی عناصر آلوده و الگوهای مثبت 121
- ج) پیشگیری از جاذبه و دافعه کاذب 121
- الف) ایجاد بصیرت و آگاهی 121
- د) جهت دهی انتخاب موضوعات 122
- منابع دیگر 123
- 1. مفهوم شناسی 124
- جاودانگی 124
- اشاره 124
- الف) میل فطری انسان به جاودانگی 126
- ب) ترس فطری انسان از مرگ و نیستی 127
- ج) مفاهیم مرتبط 130
- ب) خُلُدْ 130
- اشاره 130
- الف) جاودانگی 130
- 2. واژه شناسی 130
- یک _ عالم ذر 131
- دو_ دنیا 132
- سه _ آخرت یا معاد 133
- چهار_ موت (مرگ) 134
- پنج _ برزخ 136
- شش _ قیامت 139
- هشت _ بهشت 142
- هفت _ جهنم 142
- 3. دلایل جاودانگی و درک حقیقت معاد 144
- الف) هدفمندی خلقت نظام هستی (هدایت تکوینی) 144
- اشاره 144
- ج) سعادت ابدی و زندگی جاودانه 145
- ب) هدفمندی خلقت انسان (هدایت تشریعی) 145
- د) رستاخیز و دادگاه عدل الهی 145
- 4. حساب رسی و اسکان در سرای جاویدان 146
- اشاره 146
- ب) ابزار سنجش اعمال 147
- د) حقیقی بودن رابطه جزا و عمل 147
- ج) گواهان راستین 147
- الف) گستره امور مورد حسابرسی 147
- 5. جهنم، سرای جاودانه گنه کاران 148
- الف) اوصاف بهشت 149
- 6. بهشت، سرای جاودانه نیکان 149
- اشاره 149
- ب) حالت های بهشتیان 151
- اشاره 151
- دو _ تنازع ممدوح 152
- یک _ سلام و درود خدا و فرشتگان بر بندگان صالح 152
- پنج _ حمد و ثنای بهشتیان 153
- چهار_ حزن و خوف و رنج جایی ندارد 153
- سه _ از دروغ، یاوه و گناه خبری نیست 153
- شش _ دوستان بهشتی 154
- گلبانگ حدیث 155
- 1. دنیا، محل عبور (فانی) و آخرت، سرای جاودانه 155
- 3. مرگ 156
- 2. دنیا، مزرعه آخرت 156
- 4. برزخ (عالم قبر) 157
- 5. قیامت و روز حساب 158
- 6. جهنم (دوزخ) 159
- 7. بهشت 159
- نمونه های رفتاری 161
- 1. داستان اصحاب کهف 161
- 2. عزیز یا ارمیای پیامبر 163
- 4. عذاب قبر 165
- 3. مرگ و قیامت 165
- 5. نامه عمل 166
- 6. زاد و توشه آخرت 167
- آموزه ها 168
- اشاره 168
- 1. جاودانگی و شکسته شدن بت دنیا 168
- 2. جاودانگی و الهی شدن معیار ارزش ها و ضد ارزش ها 170
- اشاره 170
- الف) بندگی خدا 170
- ب) شوق به لقای الهی 171
- ج) اخلاص 171
- د) تسلیم حق بودن 172
- 3. جاودانگی و کشمکش درونی مبارک 172
- اشاره 173
- 4. جاودانگی و استفاده از فرصت ها 173
- الف) زمان و وقت 174
- ب) زاد و توشه 174
- ج) آزمایش 175
- 5. جاودانگی و رسالت صدا و سیما 177
- منابع دیگر 180
- مدخل 181
- جاه طلبی 181
- الف) جاه طلبی در لغت 182
- 1. واژه شناسی 182
- ج) معنای جاه طلبی در قرآن 183
- ب) جاه طلبی در اصطلاح 183
- 2. انگیزه های جاه طلبی 184
- اشاره 184
- الف) سلطه بر دل ها 185
- ب) حقارت و خودکم بینی 186
- ج) جاه طلبی و توهم کمال 187
- 3. نشانه های جاه طلبی 189
- اشاره 189
- ب) شهرت طلبی 190
- الف) قرب نزد مردم 190
- ج) علاقه به کارهای پرآوازه 190
- د) انتظار مدح و ستایش 190
- ز) نفاق و دورویی 191
- و) توهم زایی 191
- ه_) میل و نفرت بر مدار خودخواهی 191
- 1. جاه و ریاست ممدوح (ریاست حقیقی) 192
- گلبانگ حدیث 192
- الف) جاه طلبی و ضرررسانی 193
- 2. جاه و ریاست نکوهیده 193
- ب) جاه طلبی و هلاکت 193
- ج) جاه طلبی، آفت ریاست 193
- 1. جاه طلبی و حفظ آن با نقشه ای شوم 194
- نمونه های رفتاری 194
- 2. هوس حکومت ری 196
- 4. پیمان شکنی به خاطر ریاست طلبی 197
- 3. عبادت برای خدا یا بنده 197
- 5. نصیحتی در باب جاه و مقام 198
- 6. گریز از شهرت 199
- الف) دشمنی با پیامبران و اوصیا 200
- آموزه ها 200
- 1. نمونه هایی از آسیب ها و پی آمدهای جاه طلبی 200
- ب) ایجاد اختلاف و تفرقه در جامعه 202
- ج) تباهی جاه طلبان و پیروان آنان 203
- د) ریا و خودنمایی 204
- ه_) تکبر 205
- اشاره 206
- 2. راهکارهای پیشگیری و درمان جاه طلبی 206
- الف) برخی شیوه های شناخت درمانی 207
- اشاره 207
- یک _ ریاست، مختص ذات خداست 207
- دو _ ریاست، بقا ندارد 207
- سه _ سلب آرامش فکری و روحی در دوران ریاست 208
- ب) برخی از شیوه های رفتاردرمانی 209
- اشاره 209
- یک _ انس گرفتن با گم نامی 209
- دو _ قناعت پیشگی 210
- سه _ یاد مرگ 211
- 3. جاه طلبی در رسانه 212
- منابع دیگر 214
- 1. مفهوم شناسی 215
- جهاد اصغر 215
- 2. واژه شناسی 216
- ب) دفاع 216
- الف) جهاد اصغر 216
- سه _ اُسرا 217
- دو_ غنایم 217
- ج) مفاهیم مرتبط 217
- یک _ غزوه و سریّه 217
- چهار_ بسیج 218
- پنج _ شهادت و شهید 218
- 3. ماهیت جهاد در اسلام 219
- اشاره 220
- 4. انواع جنگ های الهی (فی سبیل الله) 220
- اشاره 220
- یک _ جنگ دفاعی و انواع آن 220
- اول _ دفاع شخصی و اقسام آن 221
- 1. دفاع از جان 221
- اشاره 221
- 2. دفاع از مال 222
- 3. دفاع از حریم 222
- اشاره 223
- دوم _ دفاع از کیان اسلام و حوزه های اسلامی 223
- 1. دفاع نظامی 223
- 3. دفاع سیاسی 224
- 2. دفاع غیر نظامی 224
- 5. دفاع اقتصادی 225
- 4. دفاع فرهنگی، علمی و اجتماعی 225
- سوم _ شکست متجاوزان و پیروزی شایستگان 226
- دو_ جنگ ابتدایی و علل آن 228
- اشاره 228
- الف) نجات ستم دیدگان 228
- ب) جهاد برای دفع موانع دعوت 228
- د) مبارزه با مفسدان 229
- ج) جلوگیری از منکر 229
- سه _ تفاوت های جنگ ابتدایی و جنگ دفاعی 230
- 2. دستور اسلام درباره جهاد 232
- گلبانگ حدیث 232
- 1. ضرورت و اهمیت جهاد 232
- 3. ارزش عمل مجاهدان 233
- 4. مقام شهید 234
- 5. عواقب فرار از جنگ 234
- 6. پاداش ساخت اسلحه 235
- نمونه های رفتاری 236
- 2. شیفته شهادت 236
- 1. مرگ در میدان نبرد، شیرین تر از عسل 236
- 3. منتظران جهاد و شهادت 237
- 4. دعایی برای وصال و آرزوی شهادت 238
- 1. لزوم آمادگی روحی برای جنگ 240
- اشاره 240
- الف) معنای آمادگی روحی 240
- آموزه ها 240
- اشاره 240
- ب) عوامل آمادگی روحی 241
- سوم _ باور داشتن شکست ناپذیری 241
- دوم _ ایمان و آرامش 241
- اول _ آگاهی 241
- 2. لزوم تهیه تجهیزات نظامی و آمادگی دفاعی 242
- ج) آثار آمادگی روحی 242
- 3. لزوم استقامت ورزی و سستی نداشتن در حین جنگ 243
- 4. شش دستور قرآن برای زمان جنگ 244
- 6. امید به امدادهای غیبی 246
- 5. ممنوعیت فرار از جنگ و جهاد 246
- 7. رعایت حال اسیران جنگی 248
- 8. توزیع عادلانه غنایم جنگی 250
- یک _ بیان مقام و اوصاف مجاهدان و شهیدان در احادیث 251
- اشاره 251
- 9. مقام بی نظیر مجاهدان و شهیدان 251
- دو_ اوصاف شهیدان در قرآن 253
- 10. جهاد، وسیله ای برای آزمون 254
- سه _ صدا و سیما و احیای ارزش های جهادی پس از وقوع آن 255
- دو_ صدا و سیما و پشتیبانی رسانه ای از جهاد 255
- یک _ صدا و سیما و تدارک تبلیغاتی پیش از جهاد 255
- اشاره 255
- 11. صدا و سیما و جهاد اصغر 255
- منابع دیگر 257
- 1. مفهوم شناسی 258
- جهاد اکبر 258
- الف) جهاد اکبر 260
- 2. واژه شناسی 260
- اشاره 261
- ب) مفاهیم مرتبط 261
- یک _ نفس 261
- سه _ تزکیه 263
- دو_ خودشناسی 263
- چهار_ تقوا 264
- شش _ توبه 265
- پنج _ هوا 265
- 3. قوای چهارگانه نفس 266
- الف) شناخت نفس 268
- 4. اهمیت و ضرورت جهاد با نفس 268
- اشاره 268
- ب) ضرورت مجاهده با نفس 270
- 5. جهاد با نفس و انسان سازی 271
- ب) نفس اماره و خطرات آن 273
- 1. شناخت نفس 273
- گلبانگ حدیث 273
- الف) اهمیت خودشناسی 273
- ج) نفس لوامه یا وجدان بیدار 274
- الف) جهاد با نفس 275
- د) نفس مطمئنه (جان آرام یافته) 275
- 2. عوامل مبارزه با نفس 275
- ب) محاسبه نفس 276
- ج) تهذیب نفس 277
- ه_) ریاضت نفس 278
- د) تقوا 278
- و) توبه 278
- ز) یاری از خدا 279
- ح) کنترل نفس 280
- 3. آثار جهاد با نفس 280
- ب) نیرومندی انسان 280
- الف) رشد و صلاح نفس 280
- ج) کرامت نفس 281
- د) رضایت و خشنودی خدا 281
- نمونه های رفتاری 282
- 1. مبارزه ایمان و ثروت 282
- 2. مبارزه علی علیه السلام با راحت طلبی 283
- 4. مبارزه با خشم و درمان آن با صبر 284
- 3. خودبینی، عامل هلاکت 284
- 5. مبارزه با حسد 285
- اشاره 286
- 1. پی آمدهای رها کردن نفس 286
- آموزه ها 286
- الف) حسد 287
- ب) تکبر 289
- ج) ریا 291
- د) غیبت 292
- ه_) قطع صله رحم 293
- اشاره 293
- قسمت دوم: صله به چه معناست؟ 294
- اشاره 294
- 2. روش مبارزه با نفس 294
- قسمت اول: رحم به چه معناست؟ 294
- ب) تفکر 295
- الف) یقظه 295
- ج) عزم 296
- د) مشارطه 297
- ز) تذکر 298
- ه_) مراقبه 298
- و) محاسبه 298
- اشاره 299
- 3. آثار مجاهده با نفس 299
- الف) فرد و شکوفایی استعدادهای درونی 300
- ب) استحکام ساختار خانواده 302
- یک _ ازدواج و ارزش های اخلاقی 302
- دو_ تربیت فرزند 303
- سه _ تأثیر خودسازی بر روابط خانواده 303
- ج) هم بستگی اجتماعی بر محوریت دین 303
- 4. جهاد اکبر و رسالت صدا و سیما 305
- منابع دیگر 306
و او ما را بس است و بهترین حمایتگر است.
ح) کنترل نفس
امام علی علیه السلام
q «مَنْ ساسَ نَفْسَهُ اَدْرَکَ السَّیاسَهَ؛ کسی که سیاست کند نفس خود را (و زمام تربیت آن را در اختیار گیرد) سیاست حقیقی را دریافته است». (1)
q «سِیاسَهَ النَّفْسِ اَفْضَلُ سِیاسهٍ وَ ریاسهُ الْعِلْمِ اَشْرَفُ رِیاسَهٍ؛ ریاست کردن نفس برترین سیاست هاست و ریاست دانش شریف ترین ریاست هاست». (2)
3. آثار جهاد با نفس
الف) رشد و صلاح نفس
امام علی علیه السلام
q «فی خِلافِ النَّفْسِ رُشْدُها؛ رشد و صلاح نفس در مخالفت با آن است». (3)
q «فی مُجاهَدَهِ النَّفْسِ کَمالُ الصَّلاحِ؛ کمال صلاح [انسانی] در پیکار با نفس است». (4)
ب) نیرومندی انسان
امام علی علیه السلام
q «اَقْوی النّاسِ مَنْ قَوِی عَلی نَفْسِهِ؛ نیرومندترین مردم کسی است که بر نفس خود نیرو و قدرت داشته باشد». (5)
q «مَنْ قَوِی عَلی نَفْسِهِ تَناهی فِی الْقُوَّهِ؛ کسی که بر نفس خویش نیرو و قوت داشته باشد، به نهایت قوت و قدرت رسیده است». (6)
1- غررالحکم و دررالکلم، ج 2، ص 490.
2- غررالحکم و دررالکلم، ج 2، ص 491.
3- غررالحکم و دررالکلم، ج 2، ص 492.
4- غررالحکم و دررالکلم، ج 2، ص 509.
5- غررالحکم و دررالکلم، ج 2، ص 488.
6- غررالحکم و دررالکلم، ج 2، ص 490.