فرهنگ اخلاقی معصومین- حرف ث _ ج صفحه 97

دعوت به این حمایت کرده، نباید انتظار وضعی بهتر از این داشته باشیم». (1)

در روایات اسلامی بر همکاری مسلمانان در کارهای خیر، تأکیدهای فراوانی شده است؛ از جمله از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل شده است که فرمود:

هنگامی که روز قیامت برپا شود، منادی ندا می دهد کجا هستند ستم کاران و کجا هستند یاوران آنها و کسانی که خود را شبیه آنها ساخته اند؟ _ حتی کسانی که برای آنها قلمی تراشیده یا دواتی را لیقه کرده اند (2) _ همه آنها را در تابوتی از آهن قرار می دهند، سپس در میان جهنم پرتاب می شوند. (3)

ج) مدارا با مردم و پرهیز از خشونت

«مدارا یعنی نرمش رفتار و گفتار در معامله با دیگران و تحمّل بعضی ناملایمات. به این شرح که مدارا غالباً از انسانی صادر می شود که بر ترک مدارا یا اِعمال قدرت یا گاه خشونت هم قدرت دارد، اما به الزام اخلاق و قانون و عقل و مهر انسانی (و علل و انگیزه های مثبت دیگر) بر خود مهار می زند و مهربانی می ورزد یا مهرآمیز رفتار می کند.

خشم و خشونت در همه انسان ها کم یا بیش وجود دارد و اگر خویشتن داری و کفّ نفس نباشد، جهان انسانی به سطح حیوانی سقوط خواهد کرد. پس مدارا، هم الزام اخلاق است و هم مصلحت فردی و اجتماعی». (4)

«رفق و مدارا در اداره امور، کارسازترین اصل در مدیریت انسانی است و هیچ چیز مانند رفق و مدارا و ملایمت، دل مردمان را نرم نمی کند و آنان را همراه نمی سازد. خداوند متعال درباره فرستاده گرامی اش، حضرت ختمی مرتبت می فرماید:

1- تفسیر نمونه، ج 4، ص 255.
2- لیقه در لغت عرب، به پارچه یا پنبه ابریشمی می گویند که در دوات می گذارند تا مرکب را به خود جذب و از ریزش آن جلوگیری کند.
3- وسائل الشیعه، ج 12، ص 131.
4- بهاءالدین خرمشاهی، فرصت سبز حیات، ص 119.