- دیباچه 1
- پیش گفتار 4
- آشنایی با چند اصطلاح 8
- اشاره 8
- اخلاق 8
- ادب 8
- تربیت 9
- روش پژوهش 10
- سنت و سیره معصومین علیهم السلام 10
- آبرو 13
- اشاره 13
- گلبانگ حدیث 15
- واژه آبرو 15
- نمونه های رفتاری 16
- 1. آبرو؛ عزیزترین چیزها 16
- 2. آبرو بران؛ بدترین مردم 17
- 4. حضرت مریم علیهاالسلام، نگران آبرو 18
- 3. پاسداری از آبرو 18
- 5. حضرت یوسف علیه السلام از آبرو نمی گذرد. 19
- 6. داستان «إفک» 20
- آموزه ها 22
- منابع دیگر 27
- آخرت 28
- اشاره 28
- گلبانگ حدیث 30
- نمونه های رفتاری 33
- اشاره 33
- 1. نگرانی امام حسن مجتبی علیه السلام 33
- 2. موعظه ابوذر 34
- 3. پرسودترین سخن 35
- آموزه ها 36
- اشاره 36
- 2. منافات نداشتن نعمت های دنیا با آخرت 37
- 1. رابطه دنیا و آخرت 37
- 3. آخرت، قطار اُشتر دان عمو! 39
- 5. ایمان و یاد آخرت 40
- 4. خردمند 40
- 6. جاودانه زیستن 43
- 7. خبر بزرگ 44
- منابع دیگر 46
- 8. عوامل غفلت از آخرت و دروغ پنداشتن آن 46
- اشاره 48
- آراستگی 48
- جنبه های آراستگی 49
- اشاره 49
- آراستگی باطن 51
- آراستگی ظاهر 51
- گلبانگ حدیث 52
- نمونه های رفتاری 53
- آموزه ها 54
- منابع دیگر 57
- اشاره 58
- آرامش 58
- گلبانگ حدیث 61
- نمونه های رفتاری 62
- 1. امانت الهی 62
- آموزه ها 63
- 2. آرامش امام خمینی رحمه الله 63
- 1. عوامل آرامش 63
- 2. آثار آرامش 66
- منابع دیگر 68
- آرزو 69
- اشاره 69
- گلبانگ حدیث 72
- 1. مرگ؛ دشمن آرزو 74
- نمونه های رفتاری 74
- 2. آرزو پایان ندارد 75
- 1. ارزش امل و آرزو 76
- آموزه ها 76
- 3. بیهودگی آرزوی دراز 76
- 2. طول الامل یا آرزوهای نامعقول 78
- 3. سرچشمه آرزوهای دراز 79
- 4. نشانه آرزوهای دراز (ره آورد شوم آرزوهای دروغین) 79
- 5. راه درمان چیست؟ 80
- 6. آرزوهای خوب و زیبا 81
- منابع دیگر 83
- آزادگی 84
- اشاره 84
- گلبانگ حدیث 87
- نمونه های رفتاری 89
- 1. خواری یزید در برابر آزاده 89
- 2. ابن سینا و آزادگی 90
- 3. ابوذر و آزادگی 91
- 4. زنی آزاده در کربلا 92
- آموزه ها 93
- 1. آزاده در لغت 93
- 2. آزاده در روایات 95
- 4. آزادگی و عبادت 97
- 3. آزادگی و ساده زیستی 97
- 5. آزادگی و تقوا 98
- 6. آزادگی و زهد 99
- 7. آفت آزادگی 100
- منابع دیگر 101
- اشاره 103
- آزردن 103
- 1. آزارنده 104
- الف _ طبیعت 105
- اشاره 105
- 2. آزرده 105
- ب _ انسان ها 106
- 3. انواع آزار رسانی 107
- گلبانگ حدیث 109
- 1. بازاری و رهگذر 110
- نمونه های رفتاری 110
- 2. شکایت همسایه 112
- 3. همسایه نو 114
- 4. سلام یهود 115
- وظیفه مسلمانان 117
- آموزه ها 117
- اشاره 117
- وظیفه حکومت اسلامی 119
- منابع دیگر 120
- آزمایش 121
- اشاره 121
- سنت الهی 121
- آزمایش؛ سنت تغییرناپذیر الهی 121
- نتیجه 126
- اشاره 127
- فلسفه آزمایش الهی 127
- 1. آگاه شدن 128
- 2. اتمام حجت کردن 129
- 3. شکوفایی و تکامل 129
- گستره آزمایش الهی 131
- مصادیق مهم آزمایش الهی 132
- 2. حوادث اجتماعی 132
- 1. حکومت بر مردم 132
- 3. زن 133
- گلبانگ حدیث 134
- نمونه های رفتاری 136
- 1. فقر و یاد خدا؛ رفاه و غفلت از خدا 136
- 2. آزمون الهی در راه حج (شأن نزول آیه 94 سوره مائده) 138
- 3. شکیبایی در صحنه امتحان 139
- 4. بیماری حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام 140
- 5. داستان حضرت آدم علیه السلام و حوّا علیهاالسلام 140
- اشاره 140
- امانت الهی 143
- تاریخچه نخستین قربانی 144
- 1. جهان؛ آزمایشگاه الهی 145
- آموزه ها 145
- 2. آزمایش برای همه 146
- 3. مؤمن در دنیا سخت آزمایش می شود 146
- اشاره 147
- 4. برکت بلا و سختی ها 147
- 5. دیدگاه صحیح درباره آزمایش الهی 148
- ج _ وسیله تکامل انسان 148
- ب _ وسیله پاک شدن گناهان 148
- الف _ بیدار شدن انسان از خواب غفلت 148
- منابع دیگر 149
- آزمندی 151
- اشاره 151
- معنای آز 153
- 1. حرص و آز پسندیده 154
- انواع حرص و آز 154
- اشاره 154
- 2. حرص و آز ناپسند 156
- گلبانگ حدیث 158
- الف _ دوری از حرص و آز 158
- اشاره 158
- ج _ ره آورد حرص و آز 159
- ب _ تصویر آزمند و حریص 159
- نمونه های رفتاری 161
- 1. نصیحت شیطان 161
- آموزه ها 162
- 2. ابوریحان بیرونی و حرص 162
- منابع دیگر 164
- اشاره 165
- آسایش 165
- 1. سعادت و آسایش از دیدگاه فلسفی 165
- 2. آسایش و راحتی از دیدگاه قرآن و سنت 166
- 3. رابطه سختی و آسایش از دیدگاه قرآن کریم 169
- 4. آسایش فرد و جامعه 170
- گلبانگ حدیث 171
- 1. چیزی که آفریده نشده است، طلب مکن. 172
- نمونه های رفتاری 172
- 2. کشکول درویش 173
- آموزه ها 174
- منابع دیگر 177
- آفت ها 178
- اشاره 178
- 1. ضرورت آفت شناسی 179
- اشاره 179
- الف _ پیش گیری 179
- ب _ درمان 180
- 2. آفت چیست و چگونه عمل می کند؟ 181
- 3. چیزی که مورد هجوم آفت قرار می گیرد 183
- گلبانگ حدیث 183
- آموزه ها 184
- منابع دیگر 192
- اشاره 193
- آمرزش خواهی 193
- الف _ آمرزش خواهی در لغت 194
- 1. معنای آمرزش خواهی 194
- ب _ حقیقت استغفار 195
- 2. فرق استغفار و توبه 196
- 3. اصل اساسی در استغفار 197
- الف _ استغفار بهترین عبادت 198
- گلبانگ حدیث 198
- ب _ افزایش روزی با استغفار 199
- نمونه های رفتاری 200
- 1. سی سال آمرزش خواهی به خاطر یک «الحمدلله» 200
- 2. جابر و آمرزش خواهی پیامبر صلی الله علیه و آله 201
- 3. فرار از بستر 202
- آموزه ها 203
- اشاره 203
- الف _ جایگاه آمرزش خواهی در روایات 203
- ب _ آثار آمرزش خواهی 204
- منابع دیگر 206
- اشاره 207
- آینده نگری 207
- معنای آینده نگری 208
- گلبانگ حدیث 211
- 1. یک اندرز 213
- نمونه های رفتاری 213
- 2. آینده نگری در وصیت امام صادق علیه السلام 214
- آموزه ها 215
- منابع دیگر 220
- کتاب نامه 221
نمی برد. ایشان چنین می فرماید:
در رساندن حیوانات، آن را به دست چوپانی بسپار که خیرخواه و مهربان، امین و حافظ باشد که نه سخت گیر و نه ستم کار است، نه تند براند و نه حیوانات را خسته کند... هر گاه حیوانات را به دست فردی امین سپردی، به او سفارش کن تا میان شتر و نوزادش جدایی نیافکند و شیر آن را ندوشد تا به بچه اش زیانی وارد نشود. در سوار شدن بر شتران، عدالت را رعایت کند و مراعات حال شتر خسته یا زخمی را که سواری دادن بر او سخت است، بکند. آن ها را در سر راه به درون آب ببرد و از جاده هایی که دو طرف آن علفزار است، به جاده بی علف نکشاند و هر چند گاه شتران را مهلت دهد تا استراحت کنند. هرگاه به آب و علفزار رسید، فرصت دهد تاعلف بخورند و آب بنوشند. (1)
بنابراین، وقتی می گوییم یک مسلمان واقعی اهل آزار و اذیت نیست، این شامل گیاهان و حیوانات هم می شود، چه رسد به انسان.
ب _ انسان ها
آشکار است اسلام وقتی حق اذیت و آزار به گیاه و حیوان را به هیچ کس نمی دهد، هیچ گونه آزار و اذیتی نسبت به انسان را جایز نخواهد شمرد؛ چه آن فرد مسلمان باشد و چه غیر مسلمان. در دیدگاه اسلام، انسان ها از دو دسته خارج نیستند: یا مسلمان و برادر دینی هستند یا انسانی همانند دیگر انسان هایند. برای روشن تر شدن مطلب، به نامه مشهور حضرت علی علیه السلام خطاب به مالک اشتر اشاره می کنیم که می فرماید:
مهربانی با مردم را پوشش دل خویش قرار ده و با همه دوست و مهربان باش. مبادا هرگز چون حیوان شکاری باشی که خوردن آن را غنیمت دانی؛ زیرا مردم دو دسته اند: دسته ای برادر دینی تو هستند و دسته دیگر همانند تو در آفرینش.
1- نهج البلاغه، نامه 25، ص 507.