فرهنگ اخلاقی معصومین علیهم السلام حرف (آ) صفحه 128

سه مقصود صورت بگیرد:

1. آگاه شدن

آزماینده ممکن است برای رفع ابهام خویش، دست به آزمایش بزند؛ یعنی ممکن است نسبت به چیزی علم نداشته باشد و برای رسیدن به آگاهی و فهمیدن مطلب ناچار شود از آزمایش کمک بگیرد. برای نمونه، آموزگاری که نمی داند دانش آموز درس خوانده و مطالب را فراگرفته است یا نه، از وی آزمون می گیرد یا از او درس می پرسد.

آیا در مورد حضرت حق که عالم غیب و شهود است (1) و کلید همه خزانه های غیب نزد اوست؛ بر آن چه در خشکی و دریا می گذرد، آگاه است و هیچ برگی فرونمی افتد مگر آن که در ضبط و عنایت علم اوست، (2) چنین آزمونی معنا دارد؟ پاسخ آشکار است. چنین چیزی در مورد خداوند معنا ندارد؛ زیرا او خدایی است که:

یَعْلَم ما یُسِرُّونَ وَ ما یُعْلِنون (بقره: 77)

[خداوند] آن چه را پوشیده می دارند و آن چه را آشکار می کنند، می داند.

و:

یَعْلَمُ ما بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَ ما خَلْفَهُم (بقره: 255)

آن چه را پیش روی آنان و پشت سرشان است، می داند.

او خدایی است که بر همه چیز حتی یک نگاه آلوده و آن چه بر قلب های انسان ها می گذرد، آگاه است. بنابراین، این نوع آزمایش در آن ساحت مقدس راه ندارد و چنین فرضی در مورد هدف و غایت آزمایش الهی، باطل است.