فرهنگ اخلاقی معصومین علیهم السلام حرف (آ) صفحه 179

متناسب با آن. این عمومیت در گیاهان و حیوانات خلاصه نمی شود، بلکه در مورد همه جنبه های انسان مطرح خواهد شد. همان گونه که در عالم گیاهان و حیوانات، آفت هایی وجود دارد، در زندگی آدمی نیز آفت های فراوان یافت می شود. آفت ها در زندگی آدمی گسترده تر و پیچیده ترند؛ زیرا انسان از آن جهت که با گیاهان و حیوانات، نقطه اشتراک دارد، می تواند همان آفت ها را داشته باشد.

البته انسان امتیازهایی نیز دارد. او روحی ویژه و زندگی اجتماعی مخصوص به خود را دارد. هم چنین او دارای روابط درخور زندگی خویش است. بنابراین، آفت ها در زندگی آدمی می تواند در ابعاد فردی، اجتماعی، اعتقادی و اقتصادی رخ نماید.

با توجه به گستردگی آفت ها در زندگی آدمی، آفت شناسی و عبرت گرفتن از آن و نیز مبارزه با آن و چاره اندیشی در برابر آفت ها، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. با توجه به اهمیت مسأله، قرآن کریم و معصومین علیهم السلام به روش های گوناگون درصدد برآمدند انسان را متوجه آفت هایی کنند که در کمینش نشسته اند. اکنون بحث آفت شناسی را به طور کامل پی می گیریم:

1. ضرورت آفت شناسی

اشاره

آفت شناسی در زندگی فردی و اجتماعی انسان از دو نظر اهمیت دارد:

الف _ پیش گیری

انسان وقتی به جسم خود توجه می کند، می بیند بدنش در معرض بیماری و آسیب های فراوانی قرار دارد. بنابراین، به فکر چاره می افتد و از دانش پزشکی و بهداشت بهره می گیرد. حال اگر همین انسان به جنبه های دیگر خود توجه کند، می بیند در آن زمینه نیز آفت های گوناگونی وجود دارد. آفت هایی، روح و