- دیباچه 1
- پیش گفتار 4
- اشاره 8
- اخلاق 8
- آشنایی با چند اصطلاح 8
- ادب 8
- تربیت 9
- روش پژوهش 10
- سنت و سیره معصومین علیهم السلام 10
- آبرو 13
- اشاره 13
- گلبانگ حدیث 15
- واژه آبرو 15
- 1. آبرو؛ عزیزترین چیزها 16
- نمونه های رفتاری 16
- 2. آبرو بران؛ بدترین مردم 17
- 3. پاسداری از آبرو 18
- 4. حضرت مریم علیهاالسلام، نگران آبرو 18
- 5. حضرت یوسف علیه السلام از آبرو نمی گذرد. 19
- 6. داستان «إفک» 20
- آموزه ها 22
- منابع دیگر 27
- اشاره 28
- آخرت 28
- گلبانگ حدیث 30
- نمونه های رفتاری 33
- 1. نگرانی امام حسن مجتبی علیه السلام 33
- اشاره 33
- 2. موعظه ابوذر 34
- 3. پرسودترین سخن 35
- اشاره 36
- آموزه ها 36
- 2. منافات نداشتن نعمت های دنیا با آخرت 37
- 1. رابطه دنیا و آخرت 37
- 3. آخرت، قطار اُشتر دان عمو! 39
- 5. ایمان و یاد آخرت 40
- 4. خردمند 40
- 6. جاودانه زیستن 43
- 7. خبر بزرگ 44
- 8. عوامل غفلت از آخرت و دروغ پنداشتن آن 46
- منابع دیگر 46
- آراستگی 48
- اشاره 48
- جنبه های آراستگی 49
- اشاره 49
- آراستگی باطن 51
- آراستگی ظاهر 51
- گلبانگ حدیث 52
- نمونه های رفتاری 53
- آموزه ها 54
- منابع دیگر 57
- آرامش 58
- اشاره 58
- گلبانگ حدیث 61
- نمونه های رفتاری 62
- 1. امانت الهی 62
- 2. آرامش امام خمینی رحمه الله 63
- آموزه ها 63
- 1. عوامل آرامش 63
- 2. آثار آرامش 66
- منابع دیگر 68
- آرزو 69
- اشاره 69
- گلبانگ حدیث 72
- 1. مرگ؛ دشمن آرزو 74
- نمونه های رفتاری 74
- 2. آرزو پایان ندارد 75
- آموزه ها 76
- 3. بیهودگی آرزوی دراز 76
- 1. ارزش امل و آرزو 76
- 2. طول الامل یا آرزوهای نامعقول 78
- 3. سرچشمه آرزوهای دراز 79
- 4. نشانه آرزوهای دراز (ره آورد شوم آرزوهای دروغین) 79
- 5. راه درمان چیست؟ 80
- 6. آرزوهای خوب و زیبا 81
- منابع دیگر 83
- اشاره 84
- آزادگی 84
- گلبانگ حدیث 87
- نمونه های رفتاری 89
- 1. خواری یزید در برابر آزاده 89
- 2. ابن سینا و آزادگی 90
- 3. ابوذر و آزادگی 91
- 4. زنی آزاده در کربلا 92
- 1. آزاده در لغت 93
- آموزه ها 93
- 2. آزاده در روایات 95
- 4. آزادگی و عبادت 97
- 3. آزادگی و ساده زیستی 97
- 5. آزادگی و تقوا 98
- 6. آزادگی و زهد 99
- 7. آفت آزادگی 100
- منابع دیگر 101
- اشاره 103
- آزردن 103
- 1. آزارنده 104
- الف _ طبیعت 105
- اشاره 105
- 2. آزرده 105
- ب _ انسان ها 106
- 3. انواع آزار رسانی 107
- گلبانگ حدیث 109
- 1. بازاری و رهگذر 110
- نمونه های رفتاری 110
- 2. شکایت همسایه 112
- 3. همسایه نو 114
- 4. سلام یهود 115
- اشاره 117
- وظیفه مسلمانان 117
- آموزه ها 117
- وظیفه حکومت اسلامی 119
- منابع دیگر 120
- آزمایش 121
- اشاره 121
- سنت الهی 121
- آزمایش؛ سنت تغییرناپذیر الهی 121
- نتیجه 126
- فلسفه آزمایش الهی 127
- اشاره 127
- 1. آگاه شدن 128
- 2. اتمام حجت کردن 129
- 3. شکوفایی و تکامل 129
- گستره آزمایش الهی 131
- 1. حکومت بر مردم 132
- مصادیق مهم آزمایش الهی 132
- 2. حوادث اجتماعی 132
- 3. زن 133
- گلبانگ حدیث 134
- نمونه های رفتاری 136
- 1. فقر و یاد خدا؛ رفاه و غفلت از خدا 136
- 2. آزمون الهی در راه حج (شأن نزول آیه 94 سوره مائده) 138
- 3. شکیبایی در صحنه امتحان 139
- 5. داستان حضرت آدم علیه السلام و حوّا علیهاالسلام 140
- 4. بیماری حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام 140
- اشاره 140
- امانت الهی 143
- تاریخچه نخستین قربانی 144
- 1. جهان؛ آزمایشگاه الهی 145
- آموزه ها 145
- 2. آزمایش برای همه 146
- 3. مؤمن در دنیا سخت آزمایش می شود 146
- اشاره 147
- 4. برکت بلا و سختی ها 147
- ج _ وسیله تکامل انسان 148
- الف _ بیدار شدن انسان از خواب غفلت 148
- 5. دیدگاه صحیح درباره آزمایش الهی 148
- ب _ وسیله پاک شدن گناهان 148
- منابع دیگر 149
- آزمندی 151
- اشاره 151
- معنای آز 153
- 1. حرص و آز پسندیده 154
- اشاره 154
- انواع حرص و آز 154
- 2. حرص و آز ناپسند 156
- گلبانگ حدیث 158
- الف _ دوری از حرص و آز 158
- اشاره 158
- ج _ ره آورد حرص و آز 159
- ب _ تصویر آزمند و حریص 159
- 1. نصیحت شیطان 161
- نمونه های رفتاری 161
- آموزه ها 162
- 2. ابوریحان بیرونی و حرص 162
- منابع دیگر 164
- 1. سعادت و آسایش از دیدگاه فلسفی 165
- آسایش 165
- اشاره 165
- 2. آسایش و راحتی از دیدگاه قرآن و سنت 166
- 3. رابطه سختی و آسایش از دیدگاه قرآن کریم 169
- 4. آسایش فرد و جامعه 170
- گلبانگ حدیث 171
- نمونه های رفتاری 172
- 1. چیزی که آفریده نشده است، طلب مکن. 172
- 2. کشکول درویش 173
- آموزه ها 174
- منابع دیگر 177
- اشاره 178
- آفت ها 178
- اشاره 179
- الف _ پیش گیری 179
- 1. ضرورت آفت شناسی 179
- ب _ درمان 180
- 2. آفت چیست و چگونه عمل می کند؟ 181
- 3. چیزی که مورد هجوم آفت قرار می گیرد 183
- گلبانگ حدیث 183
- آموزه ها 184
- منابع دیگر 192
- آمرزش خواهی 193
- اشاره 193
- 1. معنای آمرزش خواهی 194
- الف _ آمرزش خواهی در لغت 194
- ب _ حقیقت استغفار 195
- 2. فرق استغفار و توبه 196
- 3. اصل اساسی در استغفار 197
- الف _ استغفار بهترین عبادت 198
- گلبانگ حدیث 198
- ب _ افزایش روزی با استغفار 199
- 1. سی سال آمرزش خواهی به خاطر یک «الحمدلله» 200
- نمونه های رفتاری 200
- 2. جابر و آمرزش خواهی پیامبر صلی الله علیه و آله 201
- 3. فرار از بستر 202
- اشاره 203
- الف _ جایگاه آمرزش خواهی در روایات 203
- آموزه ها 203
- ب _ آثار آمرزش خواهی 204
- منابع دیگر 206
- اشاره 207
- آینده نگری 207
- معنای آینده نگری 208
- گلبانگ حدیث 211
- 1. یک اندرز 213
- نمونه های رفتاری 213
- 2. آینده نگری در وصیت امام صادق علیه السلام 214
- آموزه ها 215
- منابع دیگر 220
- کتاب نامه 221
بودن آن است.
2. طول الامل یا آرزوهای نامعقول
«طول الامل» چیست؟ شهید مطهری در این باره می فرماید:
قرآن کریم خطاب به رسول اکرم صلی الله علیه و آله می فرماید: بگو من نیز همانند شما بشر هستم. مثل شما به خواب و خوراک نیاز دارم. مثل شما میل و فکر و آرزو دارم. آن چه نوع بشر باید داشته باشد، من دارم با این فرق که به من وحی می رسد که خدای شما و معبود شما یگانه است. بنابراین، هر کس که امید دیدار پروردگار خود را دارد، لازم است عمل نیک انجام دهد و هیچ کس را با خدا شریک نسازد. (1)
دین و ایمان افزون بر این که به امید و رجا، قوت و وسعت می بخشد، از گسترش و رشد آرزوها پیش گیری می کند. آرزو در ذات خود، منطق و قاعده ای ندارد؛ یعنی تابع منطق و قاعده عمل و قوانین عقل و فکر نیست. به همین دلیل باید اصلاح شود و به نظم و قاعده در آید. آرزوهای بی نظم و قاعده همان است که در زبان دین، آمال شیطانی نامیده می شود. این آرزوها، آدمی را می فریبد و نیروی خیال و فکر او را تباه می سازد. (2)
شهید مطهری در جایی دیگر، از طول الامل به «آرزوهای نامعقول» تعبیر می کند. (3) به نظر می رسد برای روشن شدن مطلب، باید به پرسش های زیر پاسخ داد: چرا آدمی، آرزوهای دراز را در دل می پروراند؟ طول الامل (آرزوهای نامعقول) چه نشانه ها و آثاری دارد؟ راه علاج این حالت روانی انسان چیست؟ آرزوهای خوب و زیبا کدامند؟
1- این سخن به آیه آخر سوره مبارکه کهف اشاره دارد: «بگو: من تنها بشری هستم مثل شما. امتیازم این است که به من وحی می شود که تنها معبودتان، معبود یگانه است. پس هر که به دیدار پروردگارش امید دارد، باید کاری شایسته انجام دهد و هیچ کس را در عبادت پروردگارش شریک نکند».
2- مرتضی مطهری، حکمت ها و اندرزها، انتشارات صدرا، 1373، چ 3، ص 177.
3- مرتضی مطهری، حکمت ها و اندرزها، انتشارات صدرا، 1373، چ 3، ص 181.