- دیباچه 1
- پیش گفتار 4
- آشنایی با چند اصطلاح 8
- ادب 8
- اشاره 8
- اخلاق 8
- تربیت 9
- روش پژوهش 10
- سنت و سیره معصومین علیهم السلام 10
- آبرو 13
- اشاره 13
- واژه آبرو 15
- گلبانگ حدیث 15
- 1. آبرو؛ عزیزترین چیزها 16
- نمونه های رفتاری 16
- 2. آبرو بران؛ بدترین مردم 17
- 4. حضرت مریم علیهاالسلام، نگران آبرو 18
- 3. پاسداری از آبرو 18
- 5. حضرت یوسف علیه السلام از آبرو نمی گذرد. 19
- 6. داستان «إفک» 20
- آموزه ها 22
- منابع دیگر 27
- آخرت 28
- اشاره 28
- گلبانگ حدیث 30
- نمونه های رفتاری 33
- اشاره 33
- 1. نگرانی امام حسن مجتبی علیه السلام 33
- 2. موعظه ابوذر 34
- 3. پرسودترین سخن 35
- آموزه ها 36
- اشاره 36
- 1. رابطه دنیا و آخرت 37
- 2. منافات نداشتن نعمت های دنیا با آخرت 37
- 3. آخرت، قطار اُشتر دان عمو! 39
- 4. خردمند 40
- 5. ایمان و یاد آخرت 40
- 6. جاودانه زیستن 43
- 7. خبر بزرگ 44
- منابع دیگر 46
- 8. عوامل غفلت از آخرت و دروغ پنداشتن آن 46
- آراستگی 48
- اشاره 48
- جنبه های آراستگی 49
- اشاره 49
- آراستگی ظاهر 51
- آراستگی باطن 51
- گلبانگ حدیث 52
- نمونه های رفتاری 53
- آموزه ها 54
- منابع دیگر 57
- آرامش 58
- اشاره 58
- گلبانگ حدیث 61
- نمونه های رفتاری 62
- 1. امانت الهی 62
- 2. آرامش امام خمینی رحمه الله 63
- 1. عوامل آرامش 63
- آموزه ها 63
- 2. آثار آرامش 66
- منابع دیگر 68
- آرزو 69
- اشاره 69
- گلبانگ حدیث 72
- 1. مرگ؛ دشمن آرزو 74
- نمونه های رفتاری 74
- 2. آرزو پایان ندارد 75
- 1. ارزش امل و آرزو 76
- 3. بیهودگی آرزوی دراز 76
- آموزه ها 76
- 2. طول الامل یا آرزوهای نامعقول 78
- 4. نشانه آرزوهای دراز (ره آورد شوم آرزوهای دروغین) 79
- 3. سرچشمه آرزوهای دراز 79
- 5. راه درمان چیست؟ 80
- 6. آرزوهای خوب و زیبا 81
- منابع دیگر 83
- آزادگی 84
- اشاره 84
- گلبانگ حدیث 87
- نمونه های رفتاری 89
- 1. خواری یزید در برابر آزاده 89
- 2. ابن سینا و آزادگی 90
- 3. ابوذر و آزادگی 91
- 4. زنی آزاده در کربلا 92
- 1. آزاده در لغت 93
- آموزه ها 93
- 2. آزاده در روایات 95
- 4. آزادگی و عبادت 97
- 3. آزادگی و ساده زیستی 97
- 5. آزادگی و تقوا 98
- 6. آزادگی و زهد 99
- 7. آفت آزادگی 100
- منابع دیگر 101
- آزردن 103
- اشاره 103
- 1. آزارنده 104
- 2. آزرده 105
- اشاره 105
- الف _ طبیعت 105
- ب _ انسان ها 106
- 3. انواع آزار رسانی 107
- گلبانگ حدیث 109
- 1. بازاری و رهگذر 110
- نمونه های رفتاری 110
- 2. شکایت همسایه 112
- 3. همسایه نو 114
- 4. سلام یهود 115
- آموزه ها 117
- وظیفه مسلمانان 117
- اشاره 117
- وظیفه حکومت اسلامی 119
- منابع دیگر 120
- سنت الهی 121
- آزمایش 121
- اشاره 121
- آزمایش؛ سنت تغییرناپذیر الهی 121
- نتیجه 126
- فلسفه آزمایش الهی 127
- اشاره 127
- 1. آگاه شدن 128
- 2. اتمام حجت کردن 129
- 3. شکوفایی و تکامل 129
- گستره آزمایش الهی 131
- 2. حوادث اجتماعی 132
- مصادیق مهم آزمایش الهی 132
- 1. حکومت بر مردم 132
- 3. زن 133
- گلبانگ حدیث 134
- نمونه های رفتاری 136
- 1. فقر و یاد خدا؛ رفاه و غفلت از خدا 136
- 2. آزمون الهی در راه حج (شأن نزول آیه 94 سوره مائده) 138
- 3. شکیبایی در صحنه امتحان 139
- 5. داستان حضرت آدم علیه السلام و حوّا علیهاالسلام 140
- 4. بیماری حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام 140
- اشاره 140
- امانت الهی 143
- تاریخچه نخستین قربانی 144
- آموزه ها 145
- 1. جهان؛ آزمایشگاه الهی 145
- 3. مؤمن در دنیا سخت آزمایش می شود 146
- 2. آزمایش برای همه 146
- اشاره 147
- 4. برکت بلا و سختی ها 147
- الف _ بیدار شدن انسان از خواب غفلت 148
- ب _ وسیله پاک شدن گناهان 148
- 5. دیدگاه صحیح درباره آزمایش الهی 148
- ج _ وسیله تکامل انسان 148
- منابع دیگر 149
- آزمندی 151
- اشاره 151
- معنای آز 153
- انواع حرص و آز 154
- 1. حرص و آز پسندیده 154
- اشاره 154
- 2. حرص و آز ناپسند 156
- الف _ دوری از حرص و آز 158
- اشاره 158
- گلبانگ حدیث 158
- ب _ تصویر آزمند و حریص 159
- ج _ ره آورد حرص و آز 159
- نمونه های رفتاری 161
- 1. نصیحت شیطان 161
- 2. ابوریحان بیرونی و حرص 162
- آموزه ها 162
- منابع دیگر 164
- 1. سعادت و آسایش از دیدگاه فلسفی 165
- آسایش 165
- اشاره 165
- 2. آسایش و راحتی از دیدگاه قرآن و سنت 166
- 3. رابطه سختی و آسایش از دیدگاه قرآن کریم 169
- 4. آسایش فرد و جامعه 170
- گلبانگ حدیث 171
- 1. چیزی که آفریده نشده است، طلب مکن. 172
- نمونه های رفتاری 172
- 2. کشکول درویش 173
- آموزه ها 174
- منابع دیگر 177
- آفت ها 178
- اشاره 178
- 1. ضرورت آفت شناسی 179
- اشاره 179
- الف _ پیش گیری 179
- ب _ درمان 180
- 2. آفت چیست و چگونه عمل می کند؟ 181
- گلبانگ حدیث 183
- 3. چیزی که مورد هجوم آفت قرار می گیرد 183
- آموزه ها 184
- منابع دیگر 192
- اشاره 193
- آمرزش خواهی 193
- 1. معنای آمرزش خواهی 194
- الف _ آمرزش خواهی در لغت 194
- ب _ حقیقت استغفار 195
- 2. فرق استغفار و توبه 196
- 3. اصل اساسی در استغفار 197
- گلبانگ حدیث 198
- الف _ استغفار بهترین عبادت 198
- ب _ افزایش روزی با استغفار 199
- 1. سی سال آمرزش خواهی به خاطر یک «الحمدلله» 200
- نمونه های رفتاری 200
- 2. جابر و آمرزش خواهی پیامبر صلی الله علیه و آله 201
- 3. فرار از بستر 202
- الف _ جایگاه آمرزش خواهی در روایات 203
- اشاره 203
- آموزه ها 203
- ب _ آثار آمرزش خواهی 204
- منابع دیگر 206
- آینده نگری 207
- اشاره 207
- معنای آینده نگری 208
- گلبانگ حدیث 211
- 1. یک اندرز 213
- نمونه های رفتاری 213
- 2. آینده نگری در وصیت امام صادق علیه السلام 214
- آموزه ها 215
- منابع دیگر 220
- کتاب نامه 221
بودن آن است.
2. طول الامل یا آرزوهای نامعقول
«طول الامل» چیست؟ شهید مطهری در این باره می فرماید:
قرآن کریم خطاب به رسول اکرم صلی الله علیه و آله می فرماید: بگو من نیز همانند شما بشر هستم. مثل شما به خواب و خوراک نیاز دارم. مثل شما میل و فکر و آرزو دارم. آن چه نوع بشر باید داشته باشد، من دارم با این فرق که به من وحی می رسد که خدای شما و معبود شما یگانه است. بنابراین، هر کس که امید دیدار پروردگار خود را دارد، لازم است عمل نیک انجام دهد و هیچ کس را با خدا شریک نسازد. (1)
دین و ایمان افزون بر این که به امید و رجا، قوت و وسعت می بخشد، از گسترش و رشد آرزوها پیش گیری می کند. آرزو در ذات خود، منطق و قاعده ای ندارد؛ یعنی تابع منطق و قاعده عمل و قوانین عقل و فکر نیست. به همین دلیل باید اصلاح شود و به نظم و قاعده در آید. آرزوهای بی نظم و قاعده همان است که در زبان دین، آمال شیطانی نامیده می شود. این آرزوها، آدمی را می فریبد و نیروی خیال و فکر او را تباه می سازد. (2)
شهید مطهری در جایی دیگر، از طول الامل به «آرزوهای نامعقول» تعبیر می کند. (3) به نظر می رسد برای روشن شدن مطلب، باید به پرسش های زیر پاسخ داد: چرا آدمی، آرزوهای دراز را در دل می پروراند؟ طول الامل (آرزوهای نامعقول) چه نشانه ها و آثاری دارد؟ راه علاج این حالت روانی انسان چیست؟ آرزوهای خوب و زیبا کدامند؟
1- این سخن به آیه آخر سوره مبارکه کهف اشاره دارد: «بگو: من تنها بشری هستم مثل شما. امتیازم این است که به من وحی می شود که تنها معبودتان، معبود یگانه است. پس هر که به دیدار پروردگارش امید دارد، باید کاری شایسته انجام دهد و هیچ کس را در عبادت پروردگارش شریک نکند».
2- مرتضی مطهری، حکمت ها و اندرزها، انتشارات صدرا، 1373، چ 3، ص 177.
3- مرتضی مطهری، حکمت ها و اندرزها، انتشارات صدرا، 1373، چ 3، ص 181.