فرهنگ اخلاقی معصومین علیهم السلام حرف (آ) صفحه 98

دارد که در شأن مقام والای شخصی چون اوست. آن جا که می فرماید:

بارالها! من تو را اهل عبادت یافتم. بنابراین تو را پرستیدم. گروهی خدا را به امید بخشش پرستش کنند و گروهی از سر ترس. پرستش او همان پرستش بازرگانان است و پرستش دومی همانند پرستش بردگان. امّا گروهی خدا را از روی شکر و سپاس گزاری می پرستند و این بالاترین مقام است که پرستش آزادگان نامیده می شود. عباده الاحرار چنین است. (1)

به قول سعدی:

گر از دوست، چشمت به احسان اوست

تو در بند خویشی، نه در بند دوست

خلاف طریقت بود که اولیا

تمنا کنند از خدا جز خدا (2)

5. آزادگی و تقوا

ممکن است تصور شود تقوا رابطه ای با آزادگی ندارد، ولی از دیدگاه حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام ، تقوای الهی است که انسان را به آزادگی می رساند:

همانا تقوای الهی، کلید هر در بسته و ذخیره رستاخیز و عامل آزادگی از هرگونه بردگی و نجات از هرگونه هلاکت است. در پرتو پرهیزگاری، تلاشگران، پیروز می گردند، پروا کنندگان از گناه، رستگار می شوند و به هر آرزویی می توان رسید. (3)

شهید مطهری در این باره می فرماید:

تقوا، در درجه اول و به طور مستقیم، از ناحیه اخلاقی و معنوی، به انسان آزادی

1- نهج البلاغه، حکمت 237.
2- بوستان سعدی؛ نک: آشنایی با قرآن، ج 1 و 2، ص 91.
3- نهج البلاغه، خطبه 230.