- پیش گفتار 3
- بخش اوّل: کلیّات 5
- اشاره 5
- اشاره 6
- _ تعریف معلم 6
- فصل اوّل: سیمای معلّم در قرآن 6
- _ هُنر معلمی 7
- معلم اوّل و نخستین درس 9
- معلمی؛ هدف بعثت انبیا 10
- ارزش معلمی 12
- اشاره 13
- 1 _ دعوت به توحید؛ نخستین آموزه 13
- ویژگی های معلم در قرآن 13
- 2 _ مِهر و محبت؛ نخستین گام 14
- 3 _ گذشت 15
- 4 _ سعه صدر 16
- 5 _ فروتنی 17
- داستانی زیبا از رابطه شاگرد و معلم 19
- 3. بزرگداشت مقام علمی استاد 20
- 2. پذیرش شاگردی استاد بدون قید و شرط 20
- اشاره 20
- احترام و فروتنی شاگرد 20
- 1. اجازه گرفتن از استاد برای شاگردی: 20
- 4. بالا بردن منزلت استاد با سپردن وعده 21
- 1. حفظ کرامت شاگرد 22
- احترام و فروتنی استاد 22
- اشاره 22
- 2. مجبور نکردن شاگرد به پیروی 23
- آثار معنوی معلمی 25
- فصل دوّم: معلم از دیدگاه معصومان علیهم السلام 25
- 1. همراهی اهل بیت علیهم السلام 25
- اشاره 25
- اشاره 25
- 3. ستایش موجودات جهان 26
- 2. رهایی از عذاب الهی 26
- 5 . علم آموزی؛ نوعی صدقه 27
- 4. فزونی دانش 27
- نقش معلم 28
- اشاره 29
- 1. تلفیق علم و عمل 29
- _ عوامل تأثیرگذار در موفقیت معلّم 29
- 2. بیان شیوا و رسا 30
- 3. آگاه به زمان بودن 31
- 4. شناخت تفاوت های فردی 32
- 5. پرهیز از اجبار و تنبیه بدنی 33
- سیره عملی معصومان علیهم السلام 34
- بهره گیری از روش های عملی در آموزش 35
- گشاده رویی معلم 36
- شناخت استعداد شاگرد1 36
- پرهیز از جدال 37
- حقوق معلم1 37
- حق شناسی از معلم 38
- بزرگداشت شاگرد 38
- هماهنگی گفتار و رفتار 38
- مدارا با معلم 39
- ایجاد شور و علاقه به درس خواندن 39
- اشاره 41
- فصل سوّم: وظایف متقابل معلم با شاگردان و همکاران 41
- 2. خودداری از جدال 42
- وظیفه مشترک معلم و شاگرد 42
- اشاره 42
- 1. آموزش و یادگیری برای خدا 42
- 3. آمادگی قبلی برای درس 43
- 4. فروتنی 44
- اشاره 45
- وظایف شاگرد نسبت به معلم 45
- 1. نگرش مثبت و شناخت جایگاه معلم 45
- 3. احترام به معلم 46
- 2. پرهیز از پرسش های نابه جا و پیش دستی در پاسخ 46
- وظایف معلم نسبت به شاگرد 47
- وظایف معلم در رابطه با مدرسه و همکاران 49
- فصل چهارم: جایگاه معلم و نقش سازنده او در آموزش و پرورش 50
- اشاره 50
- جایگاه معلم 50
- اشاره 50
- 2. نقش پرورشی 51
- 1. نقش آموزشی 51
- 4. نقش دانش پژوهی 52
- 3. نقش الگویی 52
- 5. نقش مشاوره 53
- 7. نقش فرهنگی 54
- 6. اصلاح گری 54
- فصل پنجم: معلمان اُسوه 56
- اشاره 56
- مرتضی مطهری؛ شهید علم و عمل 56
- اشاره 56
- 3. تواضع و فروتنی 57
- 2. مزاح با شاگرد1 57
- 1. مطالعه پیش از تدریس1 57
- 4. مدارا با شاگرد 58
- 5. احترام به شاگرد 58
- جبار عسگرزاده (باغچه بان) بنیان گذار آموزش ناشنوایان در ایران 58
- محمدعلی رجایی؛ نخستین رییس جمهور معلم ایران 61
- اشاره 61
- 1. عیادت از دانش آموز خبرچین ساواکی 61
- 2. درس بزرگواری 62
- 4. تدریس بدون دانش آموز 62
- 3. مدال معلم 62
- 5. نمره ارفاقی ممنوع 63
- قاسم علی فرهمند؛ معلم عاشق 63
- سیدحسین نیّرزاده؛ مبتکر آموزش شاد الفبا1 64
- دکتر محمد خزائلی؛ معلم روشن دل، حافظ قرآن، مؤسس مدارس شبانه1 67
- اشاره 67
- خواستن، توانستن است 67
- حسن امیدزاده؛ معلم فداکار1 69
- وضعیت آموزش معلمان حین خدمت1 71
- یک. ژاپن 71
- اشاره 71
- فصل ششم: وضعیت معلمان در ایران و دیگر کشورهای جهان 71
- اشاره 71
- دو. استرالیا 72
- اشاره 72
- آموزش 72
- وضعیت کاری معلمان1 73
- سه. آمریکا 73
- اشاره 73
- تربیت معلم1 73
- اشاره 74
- وضعیت عمومی معلمان1 74
- چهار. کره شمالی 74
- اشاره 75
- پنج. آلمان 75
- وضعیت عمومی1 75
- شش. مالزی 76
- اشاره 76
- تربیت معلم1 76
- 1 _ وضعیت معلمان ابتدایی 77
- مقایسه وضعیت معلمان در کشورهای پیشرفته1 77
- اشاره 77
- 2 _ معلمان راهنمایی 79
- 3 _ دبیران دبیرستان ها 81
- وضعیت عمومی معلمان در ایران 84
- نتیجه 84
- تأمین و تربیت معلمان 84
- ساعت های کاری1 85
- درجه های تحصیلی معلمان1 85
- حقوق و مزایای معلمان1 86
- 1 _ بی انگیزگی 88
- فصل هفتم: آسیب شناسی حرفه معلمی 88
- اشاره 88
- 2 _ نداشتن تخصص 89
- 3 _ عدم شناخت جایگاه و منزلت خود 90
- 4 _ توقع احترام بی جا 91
- 5 _ گسست میان معلم و شاگرد1 92
- 6 _ پذیرش نیروهای آزاد 93
- 7 _ مشکلات معیشتی 93
- 8 _ بازتاب نامناسب مشکلات معلمان از طریق رسانه ها 94
- 10 _ فرار مغزها 96
- 9 _ بزرگداشت های ظاهری 96
- فصل هشتم: راه کارهای ارتقای منزلت اجتماعی معلمان 98
- 1 _ جذب بهترین ها 98
- اشاره 98
- 3 _ بهره گیری از الگوهای موفق جهانی 99
- 2 _ بازنگری در اهداف و تقویت مراکز تربیت معلم 99
- 4 _ همگامی با پیشرفت های روز 100
- 5 _ بهره گیری از دیدگاه های برنامه ریزان و کارشناسان دلسوز و با تجربه1 100
- 6 _ ارتقای سطح علمی 101
- 7 _ فراهم کردن زمینه انتشار دیدگاه ها و آثار فکری و علمی 101
- 8 _ تخصصی کردن حرفه معلمی 102
- اشاره 103
- بخش دوّم: برگزیده ادب فارسی 103
- اشعار 104
- سرمشق آب1 104
- اشاره 104
- صدای پای خورشید1 104
- دست توانای معلّم1 105
- مقام معلم1 105
- سرور معلّم1 106
- اشک شوق1 107
- کُن اشارات1 108
- مقام معلم1 108
- متون ادبی 110
- آرام تر از دریا1 110
- اشاره 110
- یک شاخه گُل دعا1 110
- مقام معلم 111
- آهنگ قدم هایت1 112
- قطره دریاست اگر با دریاست1 112
- اشاره 113
- حکایات خواندنی 113
- برتری حق معلم بر پدر1 113
- طبایع مختلف1 113
- حقوق معلم1 114
- نقش معلّم در شکوفایی شاگرد1 115
- فروتنی معلم1 115
- اشاره 116
- معلمی در کلام امام خمینی رحمه الله 116
- عیادت شاگرد1 116
- اشک حسرت معلم1 116
- سخنان بزرگان 116
- معلم در سخنان مقام معظم رهبری 118
- معلم در کلام شهید رجایی1 119
- معلّم در کلام استاد مطهری1 119
- بخش سوّم: همراه با برنامه سازان 120
- اشاره 120
- 1 _ ایجاد انگیزه 121
- پیشنهادهای کلی 121
- اشاره 121
- 3 _ اطلاع رسانی در مورد شیوه های جدید آموزشی 122
- 4 _ ترغیب خانواده ها برای همکاری و هم فکری بیشتر با معلمان 122
- 2 _ رابط میان معلمان، مردم و مسوولان 122
- پیشنهادهای برنامه ای 123
- پرسش های مسابقه ای 125
- پرسش های مردمی 126
- پرسش های کارشناسی 127
- پیام های مجری 127
- معرفی کتاب 131
- کتاب نامه 132
سراپا، جوششم، شوقم، سوالم
ببر با خود به دنیای جوابم
بتاب امروز در من نور ایمان
که فردا من به تاریکان بتابم
شهین محمدی
مقام معلم1
مقام معلم(1)
هر شاخه که در باغی، بار و ثمری دارد
در نشو و نمای آن، دستی اثری دارد
هر گُل که شکوفا شد، در صحن چمن خندان
بر او نظری از مِهر، صاحب نظری دارد
بی راهنما ره را آسان نتوان پیمود
زیرا که به هر سویی این ره خطری دارد
از تربیت فرزند، باید نشود غافل
آن کس که در این عالم، نور بَصری دارد
رنج پدر و مادر افزون ز مربّی نیست
او نیز به سهم خود خون جگری دارد
هر چند پدر خوانند اُستاد گرامی را
در دیده من «استاد» قدر دگری دارد.
ابراهیم صهبا
دست توانای معلّم1
دست توانای معلّم(2)
مست از می عشقیم ز صهبای معلّم
مَحوِ رخ یاریم ز سیمای معلّم
چون درس معلّم بود از طلعت دلدار
1- پدر و معلم، ص 302.
2- پدر و معلم، ص 293.