- پیش گفتار 3
- بخش اوّل: کلیّات 5
- اشاره 5
- اشاره 6
- _ تعریف معلم 6
- فصل اوّل: سیمای معلّم در قرآن 6
- _ هُنر معلمی 7
- معلم اوّل و نخستین درس 9
- معلمی؛ هدف بعثت انبیا 10
- ارزش معلمی 12
- ویژگی های معلم در قرآن 13
- 1 _ دعوت به توحید؛ نخستین آموزه 13
- اشاره 13
- 2 _ مِهر و محبت؛ نخستین گام 14
- 3 _ گذشت 15
- 4 _ سعه صدر 16
- 5 _ فروتنی 17
- داستانی زیبا از رابطه شاگرد و معلم 19
- اشاره 20
- 3. بزرگداشت مقام علمی استاد 20
- 2. پذیرش شاگردی استاد بدون قید و شرط 20
- احترام و فروتنی شاگرد 20
- 1. اجازه گرفتن از استاد برای شاگردی: 20
- 4. بالا بردن منزلت استاد با سپردن وعده 21
- 1. حفظ کرامت شاگرد 22
- احترام و فروتنی استاد 22
- اشاره 22
- 2. مجبور نکردن شاگرد به پیروی 23
- اشاره 25
- فصل دوّم: معلم از دیدگاه معصومان علیهم السلام 25
- آثار معنوی معلمی 25
- 1. همراهی اهل بیت علیهم السلام 25
- اشاره 25
- 2. رهایی از عذاب الهی 26
- 3. ستایش موجودات جهان 26
- 5 . علم آموزی؛ نوعی صدقه 27
- 4. فزونی دانش 27
- نقش معلم 28
- 1. تلفیق علم و عمل 29
- اشاره 29
- _ عوامل تأثیرگذار در موفقیت معلّم 29
- 2. بیان شیوا و رسا 30
- 3. آگاه به زمان بودن 31
- 4. شناخت تفاوت های فردی 32
- 5. پرهیز از اجبار و تنبیه بدنی 33
- سیره عملی معصومان علیهم السلام 34
- بهره گیری از روش های عملی در آموزش 35
- گشاده رویی معلم 36
- شناخت استعداد شاگرد1 36
- پرهیز از جدال 37
- حقوق معلم1 37
- بزرگداشت شاگرد 38
- هماهنگی گفتار و رفتار 38
- حق شناسی از معلم 38
- ایجاد شور و علاقه به درس خواندن 39
- مدارا با معلم 39
- اشاره 41
- فصل سوّم: وظایف متقابل معلم با شاگردان و همکاران 41
- 1. آموزش و یادگیری برای خدا 42
- 2. خودداری از جدال 42
- وظیفه مشترک معلم و شاگرد 42
- اشاره 42
- 3. آمادگی قبلی برای درس 43
- 4. فروتنی 44
- اشاره 45
- وظایف شاگرد نسبت به معلم 45
- 1. نگرش مثبت و شناخت جایگاه معلم 45
- 2. پرهیز از پرسش های نابه جا و پیش دستی در پاسخ 46
- 3. احترام به معلم 46
- وظایف معلم نسبت به شاگرد 47
- وظایف معلم در رابطه با مدرسه و همکاران 49
- فصل چهارم: جایگاه معلم و نقش سازنده او در آموزش و پرورش 50
- اشاره 50
- اشاره 50
- جایگاه معلم 50
- 1. نقش آموزشی 51
- 2. نقش پرورشی 51
- 4. نقش دانش پژوهی 52
- 3. نقش الگویی 52
- 5. نقش مشاوره 53
- 7. نقش فرهنگی 54
- 6. اصلاح گری 54
- اشاره 56
- فصل پنجم: معلمان اُسوه 56
- اشاره 56
- مرتضی مطهری؛ شهید علم و عمل 56
- 3. تواضع و فروتنی 57
- 1. مطالعه پیش از تدریس1 57
- 2. مزاح با شاگرد1 57
- 4. مدارا با شاگرد 58
- 5. احترام به شاگرد 58
- جبار عسگرزاده (باغچه بان) بنیان گذار آموزش ناشنوایان در ایران 58
- اشاره 61
- محمدعلی رجایی؛ نخستین رییس جمهور معلم ایران 61
- 1. عیادت از دانش آموز خبرچین ساواکی 61
- 3. مدال معلم 62
- 2. درس بزرگواری 62
- 4. تدریس بدون دانش آموز 62
- قاسم علی فرهمند؛ معلم عاشق 63
- 5. نمره ارفاقی ممنوع 63
- سیدحسین نیّرزاده؛ مبتکر آموزش شاد الفبا1 64
- دکتر محمد خزائلی؛ معلم روشن دل، حافظ قرآن، مؤسس مدارس شبانه1 67
- اشاره 67
- خواستن، توانستن است 67
- حسن امیدزاده؛ معلم فداکار1 69
- اشاره 71
- یک. ژاپن 71
- فصل ششم: وضعیت معلمان در ایران و دیگر کشورهای جهان 71
- وضعیت آموزش معلمان حین خدمت1 71
- اشاره 71
- اشاره 72
- آموزش 72
- دو. استرالیا 72
- وضعیت کاری معلمان1 73
- اشاره 73
- سه. آمریکا 73
- تربیت معلم1 73
- وضعیت عمومی معلمان1 74
- اشاره 74
- چهار. کره شمالی 74
- پنج. آلمان 75
- وضعیت عمومی1 75
- اشاره 75
- تربیت معلم1 76
- شش. مالزی 76
- اشاره 76
- مقایسه وضعیت معلمان در کشورهای پیشرفته1 77
- 1 _ وضعیت معلمان ابتدایی 77
- اشاره 77
- 2 _ معلمان راهنمایی 79
- 3 _ دبیران دبیرستان ها 81
- تأمین و تربیت معلمان 84
- وضعیت عمومی معلمان در ایران 84
- نتیجه 84
- درجه های تحصیلی معلمان1 85
- ساعت های کاری1 85
- حقوق و مزایای معلمان1 86
- فصل هفتم: آسیب شناسی حرفه معلمی 88
- اشاره 88
- 1 _ بی انگیزگی 88
- 2 _ نداشتن تخصص 89
- 3 _ عدم شناخت جایگاه و منزلت خود 90
- 4 _ توقع احترام بی جا 91
- 5 _ گسست میان معلم و شاگرد1 92
- 6 _ پذیرش نیروهای آزاد 93
- 7 _ مشکلات معیشتی 93
- 8 _ بازتاب نامناسب مشکلات معلمان از طریق رسانه ها 94
- 9 _ بزرگداشت های ظاهری 96
- 10 _ فرار مغزها 96
- فصل هشتم: راه کارهای ارتقای منزلت اجتماعی معلمان 98
- اشاره 98
- 1 _ جذب بهترین ها 98
- 3 _ بهره گیری از الگوهای موفق جهانی 99
- 2 _ بازنگری در اهداف و تقویت مراکز تربیت معلم 99
- 4 _ همگامی با پیشرفت های روز 100
- 5 _ بهره گیری از دیدگاه های برنامه ریزان و کارشناسان دلسوز و با تجربه1 100
- 6 _ ارتقای سطح علمی 101
- 7 _ فراهم کردن زمینه انتشار دیدگاه ها و آثار فکری و علمی 101
- 8 _ تخصصی کردن حرفه معلمی 102
- بخش دوّم: برگزیده ادب فارسی 103
- اشاره 103
- اشعار 104
- اشاره 104
- صدای پای خورشید1 104
- سرمشق آب1 104
- مقام معلم1 105
- دست توانای معلّم1 105
- سرور معلّم1 106
- اشک شوق1 107
- کُن اشارات1 108
- مقام معلم1 108
- آرام تر از دریا1 110
- اشاره 110
- یک شاخه گُل دعا1 110
- متون ادبی 110
- مقام معلم 111
- آهنگ قدم هایت1 112
- قطره دریاست اگر با دریاست1 112
- حکایات خواندنی 113
- اشاره 113
- برتری حق معلم بر پدر1 113
- طبایع مختلف1 113
- حقوق معلم1 114
- نقش معلّم در شکوفایی شاگرد1 115
- فروتنی معلم1 115
- سخنان بزرگان 116
- معلمی در کلام امام خمینی رحمه الله 116
- اشاره 116
- اشک حسرت معلم1 116
- عیادت شاگرد1 116
- معلم در سخنان مقام معظم رهبری 118
- معلّم در کلام استاد مطهری1 119
- معلم در کلام شهید رجایی1 119
- اشاره 120
- بخش سوّم: همراه با برنامه سازان 120
- پیشنهادهای کلی 121
- 1 _ ایجاد انگیزه 121
- اشاره 121
- 3 _ اطلاع رسانی در مورد شیوه های جدید آموزشی 122
- 2 _ رابط میان معلمان، مردم و مسوولان 122
- 4 _ ترغیب خانواده ها برای همکاری و هم فکری بیشتر با معلمان 122
- پیشنهادهای برنامه ای 123
- پرسش های مسابقه ای 125
- پرسش های مردمی 126
- پرسش های کارشناسی 127
- پیام های مجری 127
- معرفی کتاب 131
- کتاب نامه 132
انسان هایی که به جز شراب و شمشیر و شهوت هیچ نمی دانستند، انسان هایی باشعور، شهادت طلب و وارسته ساخت.
بنابراین، یک معلم خوب باید مهر و محبّت را چاشنی کار خود کند و پیش از این که به فضای ذهنی دانش آموز راه یابد، باید با زمزمه های محبت و بیان دل نشین به حریم قلب او راه یابد. در این راستا از هر آن چه که باعث نفرت و انزجار می شود، باید بپرهیزد تا دانش آموز او را همچون خویشاوندی دل سوز در کنار خود دیده و رازهای درونی خود را که به صورت عقده در آمده است بازگو نماید و چاره جویی کند.
3 _ گذشت
3 _ گذشت
افزون بر دیگر ویژگی های کمال، معلم باید گذشت و بخشش نیز داشته باشد. در مواردی بخشیدن دیگران، از جمله دانش آموزان، بهترین روش اصلاح آنان است. این ویژگی از صفات بارز پیامبران الهی بوده است. چنان که بر اساس نقل قرآن، حضرت یوسف علیه السلام برای اصلاح برادرانش از خطای آنان در گذشت:
قالَ لا تَثْریبَ عَلَیکُمْ الْیَومَ یَغْفِرُاللّه َ لَکُمْ و هُوَ اَرْحَمُ الرّاحمین (یوسف: 92)
گفت: امروز هیچ گونه خجل و ناراحت نباشید و خداوند [نیز] گناهان شما را می بخشد که او مهربان ترین مهربانان است.
معلم مانند پزشک روح است نباید با دیدن کوچک ترین رفتار ناشایست، فورا واکنش نشان دهد و با خشم و پرخاش جویی با دانش آموز خاطی برخورد کند، بلکه باید همانند پزشکی مهربان برای معالجه بیمار بعضی از شکوه ها و ناله های بیمار و در مواردی تندی او را تحمل نماید و از آن چشم پوشی کند. چه بسا علّت بعضی از رفتارهای زشت یا سخنان زننده