- پیش گفتار 3
- اشاره 5
- بخش اوّل: کلیّات 5
- اشاره 6
- _ تعریف معلم 6
- فصل اوّل: سیمای معلّم در قرآن 6
- _ هُنر معلمی 7
- معلم اوّل و نخستین درس 9
- معلمی؛ هدف بعثت انبیا 10
- ارزش معلمی 12
- 1 _ دعوت به توحید؛ نخستین آموزه 13
- اشاره 13
- ویژگی های معلم در قرآن 13
- 2 _ مِهر و محبت؛ نخستین گام 14
- 3 _ گذشت 15
- 4 _ سعه صدر 16
- 5 _ فروتنی 17
- داستانی زیبا از رابطه شاگرد و معلم 19
- 3. بزرگداشت مقام علمی استاد 20
- اشاره 20
- احترام و فروتنی شاگرد 20
- 1. اجازه گرفتن از استاد برای شاگردی: 20
- 2. پذیرش شاگردی استاد بدون قید و شرط 20
- 4. بالا بردن منزلت استاد با سپردن وعده 21
- احترام و فروتنی استاد 22
- 1. حفظ کرامت شاگرد 22
- اشاره 22
- 2. مجبور نکردن شاگرد به پیروی 23
- اشاره 25
- 1. همراهی اهل بیت علیهم السلام 25
- فصل دوّم: معلم از دیدگاه معصومان علیهم السلام 25
- آثار معنوی معلمی 25
- اشاره 25
- 3. ستایش موجودات جهان 26
- 2. رهایی از عذاب الهی 26
- 5 . علم آموزی؛ نوعی صدقه 27
- 4. فزونی دانش 27
- نقش معلم 28
- _ عوامل تأثیرگذار در موفقیت معلّم 29
- 1. تلفیق علم و عمل 29
- اشاره 29
- 2. بیان شیوا و رسا 30
- 3. آگاه به زمان بودن 31
- 4. شناخت تفاوت های فردی 32
- 5. پرهیز از اجبار و تنبیه بدنی 33
- سیره عملی معصومان علیهم السلام 34
- بهره گیری از روش های عملی در آموزش 35
- شناخت استعداد شاگرد1 36
- گشاده رویی معلم 36
- پرهیز از جدال 37
- حقوق معلم1 37
- بزرگداشت شاگرد 38
- حق شناسی از معلم 38
- هماهنگی گفتار و رفتار 38
- ایجاد شور و علاقه به درس خواندن 39
- مدارا با معلم 39
- فصل سوّم: وظایف متقابل معلم با شاگردان و همکاران 41
- اشاره 41
- 2. خودداری از جدال 42
- وظیفه مشترک معلم و شاگرد 42
- اشاره 42
- 1. آموزش و یادگیری برای خدا 42
- 3. آمادگی قبلی برای درس 43
- 4. فروتنی 44
- 1. نگرش مثبت و شناخت جایگاه معلم 45
- وظایف شاگرد نسبت به معلم 45
- اشاره 45
- 3. احترام به معلم 46
- 2. پرهیز از پرسش های نابه جا و پیش دستی در پاسخ 46
- وظایف معلم نسبت به شاگرد 47
- وظایف معلم در رابطه با مدرسه و همکاران 49
- اشاره 50
- اشاره 50
- فصل چهارم: جایگاه معلم و نقش سازنده او در آموزش و پرورش 50
- جایگاه معلم 50
- 2. نقش پرورشی 51
- 1. نقش آموزشی 51
- 4. نقش دانش پژوهی 52
- 3. نقش الگویی 52
- 5. نقش مشاوره 53
- 7. نقش فرهنگی 54
- 6. اصلاح گری 54
- اشاره 56
- فصل پنجم: معلمان اُسوه 56
- مرتضی مطهری؛ شهید علم و عمل 56
- اشاره 56
- 2. مزاح با شاگرد1 57
- 3. تواضع و فروتنی 57
- 1. مطالعه پیش از تدریس1 57
- جبار عسگرزاده (باغچه بان) بنیان گذار آموزش ناشنوایان در ایران 58
- 5. احترام به شاگرد 58
- 4. مدارا با شاگرد 58
- محمدعلی رجایی؛ نخستین رییس جمهور معلم ایران 61
- 1. عیادت از دانش آموز خبرچین ساواکی 61
- اشاره 61
- 3. مدال معلم 62
- 4. تدریس بدون دانش آموز 62
- 2. درس بزرگواری 62
- 5. نمره ارفاقی ممنوع 63
- قاسم علی فرهمند؛ معلم عاشق 63
- سیدحسین نیّرزاده؛ مبتکر آموزش شاد الفبا1 64
- دکتر محمد خزائلی؛ معلم روشن دل، حافظ قرآن، مؤسس مدارس شبانه1 67
- خواستن، توانستن است 67
- اشاره 67
- حسن امیدزاده؛ معلم فداکار1 69
- اشاره 71
- فصل ششم: وضعیت معلمان در ایران و دیگر کشورهای جهان 71
- یک. ژاپن 71
- اشاره 71
- وضعیت آموزش معلمان حین خدمت1 71
- دو. استرالیا 72
- اشاره 72
- آموزش 72
- تربیت معلم1 73
- سه. آمریکا 73
- اشاره 73
- وضعیت کاری معلمان1 73
- وضعیت عمومی معلمان1 74
- چهار. کره شمالی 74
- اشاره 74
- پنج. آلمان 75
- وضعیت عمومی1 75
- اشاره 75
- اشاره 76
- شش. مالزی 76
- تربیت معلم1 76
- 1 _ وضعیت معلمان ابتدایی 77
- اشاره 77
- مقایسه وضعیت معلمان در کشورهای پیشرفته1 77
- 2 _ معلمان راهنمایی 79
- 3 _ دبیران دبیرستان ها 81
- تأمین و تربیت معلمان 84
- وضعیت عمومی معلمان در ایران 84
- نتیجه 84
- ساعت های کاری1 85
- درجه های تحصیلی معلمان1 85
- حقوق و مزایای معلمان1 86
- اشاره 88
- 1 _ بی انگیزگی 88
- فصل هفتم: آسیب شناسی حرفه معلمی 88
- 2 _ نداشتن تخصص 89
- 3 _ عدم شناخت جایگاه و منزلت خود 90
- 4 _ توقع احترام بی جا 91
- 5 _ گسست میان معلم و شاگرد1 92
- 7 _ مشکلات معیشتی 93
- 6 _ پذیرش نیروهای آزاد 93
- 8 _ بازتاب نامناسب مشکلات معلمان از طریق رسانه ها 94
- 9 _ بزرگداشت های ظاهری 96
- 10 _ فرار مغزها 96
- اشاره 98
- 1 _ جذب بهترین ها 98
- فصل هشتم: راه کارهای ارتقای منزلت اجتماعی معلمان 98
- 3 _ بهره گیری از الگوهای موفق جهانی 99
- 2 _ بازنگری در اهداف و تقویت مراکز تربیت معلم 99
- 5 _ بهره گیری از دیدگاه های برنامه ریزان و کارشناسان دلسوز و با تجربه1 100
- 4 _ همگامی با پیشرفت های روز 100
- 7 _ فراهم کردن زمینه انتشار دیدگاه ها و آثار فکری و علمی 101
- 6 _ ارتقای سطح علمی 101
- 8 _ تخصصی کردن حرفه معلمی 102
- اشاره 103
- بخش دوّم: برگزیده ادب فارسی 103
- صدای پای خورشید1 104
- سرمشق آب1 104
- اشعار 104
- اشاره 104
- مقام معلم1 105
- دست توانای معلّم1 105
- سرور معلّم1 106
- اشک شوق1 107
- مقام معلم1 108
- کُن اشارات1 108
- آرام تر از دریا1 110
- اشاره 110
- یک شاخه گُل دعا1 110
- متون ادبی 110
- مقام معلم 111
- قطره دریاست اگر با دریاست1 112
- آهنگ قدم هایت1 112
- طبایع مختلف1 113
- حکایات خواندنی 113
- برتری حق معلم بر پدر1 113
- اشاره 113
- حقوق معلم1 114
- فروتنی معلم1 115
- نقش معلّم در شکوفایی شاگرد1 115
- معلمی در کلام امام خمینی رحمه الله 116
- سخنان بزرگان 116
- عیادت شاگرد1 116
- اشک حسرت معلم1 116
- اشاره 116
- معلم در سخنان مقام معظم رهبری 118
- معلّم در کلام استاد مطهری1 119
- معلم در کلام شهید رجایی1 119
- اشاره 120
- بخش سوّم: همراه با برنامه سازان 120
- پیشنهادهای کلی 121
- اشاره 121
- 1 _ ایجاد انگیزه 121
- 2 _ رابط میان معلمان، مردم و مسوولان 122
- 4 _ ترغیب خانواده ها برای همکاری و هم فکری بیشتر با معلمان 122
- 3 _ اطلاع رسانی در مورد شیوه های جدید آموزشی 122
- پیشنهادهای برنامه ای 123
- پرسش های مسابقه ای 125
- پرسش های مردمی 126
- پیام های مجری 127
- پرسش های کارشناسی 127
- معرفی کتاب 131
- کتاب نامه 132
جهان فرو بست.(1)
محمدعلی رجایی؛ نخستین رییس جمهور معلم ایران
اشاره
محمدعلی رجایی؛ نخستین رییس جمهور معلم ایران
شهید رجایی در سال 1312 ه_ .ق در قزوین به دنیا آمد. در چهار سالگی پدرشان را از دست داد و با همّت مادر فداکارش دوره ابتدایی را در شهر قزوین به پایان برده و سپس به تهران می رود. هم زمان با کار و فعالیت به طور متفرقه، ادامه تحصیل می دهد. پس از فارغ التحصیلی از سال 1338 ه_ .ش با راهنمایی های آیه اللّه طالقانی به معلمی روی می آورد. ایشان به شغل معلمی عشق می ورزید. تکیه کلامشان این بود که:
اشتباه کردم شغل معلمی را انتخاب کردم؛ چون مسوولیت آن خیلی سنگین است و اگر قرار باشد بار دیگر آزادانه شغلی را انتخاب کنم، باز همین اشتباه را تکرار می کنم.
وقتی از وی پرسیدند که آیا معلمی شغل خوب و مناسبی است؟ پاسخ داد: بهترین شغل است. گفتند: ولی حقوق آن نسبت به دیگر شغل ها کم است؟ پاسخ داد: بدترین شغل است. در واقع، او با دو پاسخ متضاد خاطرنشان ساخت که اگر کسی عاشق معلمی و متوجه کرامت آن نباشد و تنها برای کسب درآمد بخواهد معلم شود، زیان کرده است.
شهید رجایی در مقام معلمی انسانی سرشار از سادگی، صمیمیت و فرزانگی است انسانی که برای خدمت به خلق کمر همت بسته است. موارد زیر نمونه هایی از جلوه های معلمی ایشان است:
1. عیادت از دانش آموز خبرچین ساواکی
1. عیادت از دانش آموز خبرچین ساواکی
یکی از دانش آموزان که به خبرچینی برای ساواک متهم بود در اثر تصادف بستری می شود. وقتی شهید رجایی مطلع شد با تعدادی از دانش آموزان به
1- برگرفته از: ماهنامه نگاه، سال نهم، ش 179، ص 4 با گزینش.