- پیش گفتار 3
- بخش اوّل: کلیّات 5
- اشاره 5
- _ تعریف معلم 6
- اشاره 6
- فصل اوّل: سیمای معلّم در قرآن 6
- _ هُنر معلمی 7
- معلم اوّل و نخستین درس 9
- معلمی؛ هدف بعثت انبیا 10
- ارزش معلمی 12
- 1 _ دعوت به توحید؛ نخستین آموزه 13
- اشاره 13
- ویژگی های معلم در قرآن 13
- 2 _ مِهر و محبت؛ نخستین گام 14
- 3 _ گذشت 15
- 4 _ سعه صدر 16
- 5 _ فروتنی 17
- داستانی زیبا از رابطه شاگرد و معلم 19
- 3. بزرگداشت مقام علمی استاد 20
- احترام و فروتنی شاگرد 20
- 1. اجازه گرفتن از استاد برای شاگردی: 20
- 2. پذیرش شاگردی استاد بدون قید و شرط 20
- اشاره 20
- 4. بالا بردن منزلت استاد با سپردن وعده 21
- احترام و فروتنی استاد 22
- 1. حفظ کرامت شاگرد 22
- اشاره 22
- 2. مجبور نکردن شاگرد به پیروی 23
- اشاره 25
- 1. همراهی اهل بیت علیهم السلام 25
- اشاره 25
- آثار معنوی معلمی 25
- فصل دوّم: معلم از دیدگاه معصومان علیهم السلام 25
- 3. ستایش موجودات جهان 26
- 2. رهایی از عذاب الهی 26
- 4. فزونی دانش 27
- 5 . علم آموزی؛ نوعی صدقه 27
- نقش معلم 28
- اشاره 29
- _ عوامل تأثیرگذار در موفقیت معلّم 29
- 1. تلفیق علم و عمل 29
- 2. بیان شیوا و رسا 30
- 3. آگاه به زمان بودن 31
- 4. شناخت تفاوت های فردی 32
- 5. پرهیز از اجبار و تنبیه بدنی 33
- سیره عملی معصومان علیهم السلام 34
- بهره گیری از روش های عملی در آموزش 35
- گشاده رویی معلم 36
- شناخت استعداد شاگرد1 36
- حقوق معلم1 37
- پرهیز از جدال 37
- بزرگداشت شاگرد 38
- حق شناسی از معلم 38
- هماهنگی گفتار و رفتار 38
- مدارا با معلم 39
- ایجاد شور و علاقه به درس خواندن 39
- فصل سوّم: وظایف متقابل معلم با شاگردان و همکاران 41
- اشاره 41
- اشاره 42
- وظیفه مشترک معلم و شاگرد 42
- 2. خودداری از جدال 42
- 1. آموزش و یادگیری برای خدا 42
- 3. آمادگی قبلی برای درس 43
- 4. فروتنی 44
- 1. نگرش مثبت و شناخت جایگاه معلم 45
- وظایف شاگرد نسبت به معلم 45
- اشاره 45
- 2. پرهیز از پرسش های نابه جا و پیش دستی در پاسخ 46
- 3. احترام به معلم 46
- وظایف معلم نسبت به شاگرد 47
- وظایف معلم در رابطه با مدرسه و همکاران 49
- فصل چهارم: جایگاه معلم و نقش سازنده او در آموزش و پرورش 50
- اشاره 50
- اشاره 50
- جایگاه معلم 50
- 2. نقش پرورشی 51
- 1. نقش آموزشی 51
- 4. نقش دانش پژوهی 52
- 3. نقش الگویی 52
- 5. نقش مشاوره 53
- 6. اصلاح گری 54
- 7. نقش فرهنگی 54
- اشاره 56
- فصل پنجم: معلمان اُسوه 56
- مرتضی مطهری؛ شهید علم و عمل 56
- اشاره 56
- 2. مزاح با شاگرد1 57
- 1. مطالعه پیش از تدریس1 57
- 3. تواضع و فروتنی 57
- 5. احترام به شاگرد 58
- جبار عسگرزاده (باغچه بان) بنیان گذار آموزش ناشنوایان در ایران 58
- 4. مدارا با شاگرد 58
- محمدعلی رجایی؛ نخستین رییس جمهور معلم ایران 61
- 1. عیادت از دانش آموز خبرچین ساواکی 61
- اشاره 61
- 3. مدال معلم 62
- 2. درس بزرگواری 62
- 4. تدریس بدون دانش آموز 62
- 5. نمره ارفاقی ممنوع 63
- قاسم علی فرهمند؛ معلم عاشق 63
- سیدحسین نیّرزاده؛ مبتکر آموزش شاد الفبا1 64
- اشاره 67
- دکتر محمد خزائلی؛ معلم روشن دل، حافظ قرآن، مؤسس مدارس شبانه1 67
- خواستن، توانستن است 67
- حسن امیدزاده؛ معلم فداکار1 69
- اشاره 71
- وضعیت آموزش معلمان حین خدمت1 71
- اشاره 71
- فصل ششم: وضعیت معلمان در ایران و دیگر کشورهای جهان 71
- یک. ژاپن 71
- اشاره 72
- آموزش 72
- دو. استرالیا 72
- اشاره 73
- تربیت معلم1 73
- سه. آمریکا 73
- وضعیت کاری معلمان1 73
- وضعیت عمومی معلمان1 74
- اشاره 74
- چهار. کره شمالی 74
- اشاره 75
- وضعیت عمومی1 75
- پنج. آلمان 75
- اشاره 76
- تربیت معلم1 76
- شش. مالزی 76
- مقایسه وضعیت معلمان در کشورهای پیشرفته1 77
- 1 _ وضعیت معلمان ابتدایی 77
- اشاره 77
- 2 _ معلمان راهنمایی 79
- 3 _ دبیران دبیرستان ها 81
- نتیجه 84
- تأمین و تربیت معلمان 84
- وضعیت عمومی معلمان در ایران 84
- ساعت های کاری1 85
- درجه های تحصیلی معلمان1 85
- حقوق و مزایای معلمان1 86
- اشاره 88
- 1 _ بی انگیزگی 88
- فصل هفتم: آسیب شناسی حرفه معلمی 88
- 2 _ نداشتن تخصص 89
- 3 _ عدم شناخت جایگاه و منزلت خود 90
- 4 _ توقع احترام بی جا 91
- 5 _ گسست میان معلم و شاگرد1 92
- 7 _ مشکلات معیشتی 93
- 6 _ پذیرش نیروهای آزاد 93
- 8 _ بازتاب نامناسب مشکلات معلمان از طریق رسانه ها 94
- 9 _ بزرگداشت های ظاهری 96
- 10 _ فرار مغزها 96
- 1 _ جذب بهترین ها 98
- اشاره 98
- فصل هشتم: راه کارهای ارتقای منزلت اجتماعی معلمان 98
- 3 _ بهره گیری از الگوهای موفق جهانی 99
- 2 _ بازنگری در اهداف و تقویت مراکز تربیت معلم 99
- 5 _ بهره گیری از دیدگاه های برنامه ریزان و کارشناسان دلسوز و با تجربه1 100
- 4 _ همگامی با پیشرفت های روز 100
- 7 _ فراهم کردن زمینه انتشار دیدگاه ها و آثار فکری و علمی 101
- 6 _ ارتقای سطح علمی 101
- 8 _ تخصصی کردن حرفه معلمی 102
- اشاره 103
- بخش دوّم: برگزیده ادب فارسی 103
- صدای پای خورشید1 104
- سرمشق آب1 104
- اشاره 104
- اشعار 104
- دست توانای معلّم1 105
- مقام معلم1 105
- سرور معلّم1 106
- اشک شوق1 107
- کُن اشارات1 108
- مقام معلم1 108
- متون ادبی 110
- یک شاخه گُل دعا1 110
- اشاره 110
- آرام تر از دریا1 110
- مقام معلم 111
- قطره دریاست اگر با دریاست1 112
- آهنگ قدم هایت1 112
- برتری حق معلم بر پدر1 113
- اشاره 113
- طبایع مختلف1 113
- حکایات خواندنی 113
- حقوق معلم1 114
- فروتنی معلم1 115
- نقش معلّم در شکوفایی شاگرد1 115
- معلمی در کلام امام خمینی رحمه الله 116
- عیادت شاگرد1 116
- اشک حسرت معلم1 116
- سخنان بزرگان 116
- اشاره 116
- معلم در سخنان مقام معظم رهبری 118
- معلّم در کلام استاد مطهری1 119
- معلم در کلام شهید رجایی1 119
- بخش سوّم: همراه با برنامه سازان 120
- اشاره 120
- اشاره 121
- پیشنهادهای کلی 121
- 1 _ ایجاد انگیزه 121
- 2 _ رابط میان معلمان، مردم و مسوولان 122
- 4 _ ترغیب خانواده ها برای همکاری و هم فکری بیشتر با معلمان 122
- 3 _ اطلاع رسانی در مورد شیوه های جدید آموزشی 122
- پیشنهادهای برنامه ای 123
- پرسش های مسابقه ای 125
- پرسش های مردمی 126
- پیام های مجری 127
- پرسش های کارشناسی 127
- معرفی کتاب 131
- کتاب نامه 132
بنابراین، بنا به گستردگی آماری تحت پوشش نظام آموزشی کشور، نباید یک یا ده یا حتّی ده ها اشکال موجود، اشکال اساسی تلقی شود و بر اساس آن، نظام آموزش کشور و خدمت گزاران آن ناکارآمد معرفی گردند.
9 _ بزرگداشت های ظاهری
9 _ بزرگداشت های ظاهری
همه ساله در هفته معلم با برگزاری مراسم و نشست هایی از مقام والا و معنوی معلم تجلیل به عمل می آید؛ این برنامه ها به طور مرتب در سال های بعد از انقلاب با فراز و نشیب هایی برگزار شده است، امّا نظرسنجی ها و نظر خواهی ها از معلمان نشان می دهد که این گونه نشست ها و مراسم ها، کم ترین تأثیر انگیزشی نداشته اند. معلمان و کارشناسان معتقدند این برنامه ها در افزایش منزلت معلمان تأثیری ندارد. «بر اساس پژوهش صورت گرفته در سال 1376 (مجدفر _ بختیاری) درباره اثر بخشی برنامه های هفته بزرگداشت مقام معلم، در چهار منطقه آموزشی تهران، بیشتر پرسش شوندگان گفته اند. در ایام هفته معلم بهتر است بزرگداشت های ظاهری از معلمان قطع شود و بر ارتقای واقعی منزلت و وضع معیشتی آنان و ایجاد انگیزه کافی برای خدمت، بیش تر پرداخته شود».(1)
10 _ فرار مغزها
10 _ فرار مغزها
پدیده فرار مغزها تنها در سطح میان ملّت ها و کشورها منحصر نیست، بلکه سازمان ها و نهادهایی هم که نتوانند تسهیلات لازم را برای تقویت پایگاه اجتماعی نیروهای خود فراهم کنند، کم کم زمینه های نارضایتی افراد تحت
1- برگرفته از سر مقاله معلمان بگویند، مرتضی مجدفر، رشد معلم 181 _ اردیبهشت 81، ص 3.