- پیش گفتار 3
- بخش اوّل: کلیّات 5
- اشاره 5
- اشاره 6
- _ تعریف معلم 6
- فصل اوّل: سیمای معلّم در قرآن 6
- _ هُنر معلمی 7
- معلم اوّل و نخستین درس 9
- معلمی؛ هدف بعثت انبیا 10
- ارزش معلمی 12
- ویژگی های معلم در قرآن 13
- 1 _ دعوت به توحید؛ نخستین آموزه 13
- اشاره 13
- 2 _ مِهر و محبت؛ نخستین گام 14
- 3 _ گذشت 15
- 4 _ سعه صدر 16
- 5 _ فروتنی 17
- داستانی زیبا از رابطه شاگرد و معلم 19
- اشاره 20
- 2. پذیرش شاگردی استاد بدون قید و شرط 20
- 3. بزرگداشت مقام علمی استاد 20
- 1. اجازه گرفتن از استاد برای شاگردی: 20
- احترام و فروتنی شاگرد 20
- 4. بالا بردن منزلت استاد با سپردن وعده 21
- احترام و فروتنی استاد 22
- 1. حفظ کرامت شاگرد 22
- اشاره 22
- 2. مجبور نکردن شاگرد به پیروی 23
- آثار معنوی معلمی 25
- 1. همراهی اهل بیت علیهم السلام 25
- فصل دوّم: معلم از دیدگاه معصومان علیهم السلام 25
- اشاره 25
- اشاره 25
- 2. رهایی از عذاب الهی 26
- 3. ستایش موجودات جهان 26
- 5 . علم آموزی؛ نوعی صدقه 27
- 4. فزونی دانش 27
- نقش معلم 28
- اشاره 29
- _ عوامل تأثیرگذار در موفقیت معلّم 29
- 1. تلفیق علم و عمل 29
- 2. بیان شیوا و رسا 30
- 3. آگاه به زمان بودن 31
- 4. شناخت تفاوت های فردی 32
- 5. پرهیز از اجبار و تنبیه بدنی 33
- سیره عملی معصومان علیهم السلام 34
- بهره گیری از روش های عملی در آموزش 35
- گشاده رویی معلم 36
- شناخت استعداد شاگرد1 36
- پرهیز از جدال 37
- حقوق معلم1 37
- بزرگداشت شاگرد 38
- حق شناسی از معلم 38
- هماهنگی گفتار و رفتار 38
- مدارا با معلم 39
- ایجاد شور و علاقه به درس خواندن 39
- فصل سوّم: وظایف متقابل معلم با شاگردان و همکاران 41
- اشاره 41
- 2. خودداری از جدال 42
- 1. آموزش و یادگیری برای خدا 42
- وظیفه مشترک معلم و شاگرد 42
- اشاره 42
- 3. آمادگی قبلی برای درس 43
- 4. فروتنی 44
- وظایف شاگرد نسبت به معلم 45
- اشاره 45
- 1. نگرش مثبت و شناخت جایگاه معلم 45
- 3. احترام به معلم 46
- 2. پرهیز از پرسش های نابه جا و پیش دستی در پاسخ 46
- وظایف معلم نسبت به شاگرد 47
- وظایف معلم در رابطه با مدرسه و همکاران 49
- جایگاه معلم 50
- اشاره 50
- فصل چهارم: جایگاه معلم و نقش سازنده او در آموزش و پرورش 50
- اشاره 50
- 2. نقش پرورشی 51
- 1. نقش آموزشی 51
- 4. نقش دانش پژوهی 52
- 3. نقش الگویی 52
- 5. نقش مشاوره 53
- 7. نقش فرهنگی 54
- 6. اصلاح گری 54
- اشاره 56
- فصل پنجم: معلمان اُسوه 56
- مرتضی مطهری؛ شهید علم و عمل 56
- اشاره 56
- 2. مزاح با شاگرد1 57
- 1. مطالعه پیش از تدریس1 57
- 3. تواضع و فروتنی 57
- 4. مدارا با شاگرد 58
- 5. احترام به شاگرد 58
- جبار عسگرزاده (باغچه بان) بنیان گذار آموزش ناشنوایان در ایران 58
- محمدعلی رجایی؛ نخستین رییس جمهور معلم ایران 61
- اشاره 61
- 1. عیادت از دانش آموز خبرچین ساواکی 61
- 2. درس بزرگواری 62
- 4. تدریس بدون دانش آموز 62
- 3. مدال معلم 62
- 5. نمره ارفاقی ممنوع 63
- قاسم علی فرهمند؛ معلم عاشق 63
- سیدحسین نیّرزاده؛ مبتکر آموزش شاد الفبا1 64
- خواستن، توانستن است 67
- دکتر محمد خزائلی؛ معلم روشن دل، حافظ قرآن، مؤسس مدارس شبانه1 67
- اشاره 67
- حسن امیدزاده؛ معلم فداکار1 69
- وضعیت آموزش معلمان حین خدمت1 71
- یک. ژاپن 71
- اشاره 71
- فصل ششم: وضعیت معلمان در ایران و دیگر کشورهای جهان 71
- اشاره 71
- دو. استرالیا 72
- اشاره 72
- آموزش 72
- وضعیت کاری معلمان1 73
- سه. آمریکا 73
- اشاره 73
- تربیت معلم1 73
- وضعیت عمومی معلمان1 74
- چهار. کره شمالی 74
- اشاره 74
- وضعیت عمومی1 75
- پنج. آلمان 75
- اشاره 75
- شش. مالزی 76
- اشاره 76
- تربیت معلم1 76
- مقایسه وضعیت معلمان در کشورهای پیشرفته1 77
- اشاره 77
- 1 _ وضعیت معلمان ابتدایی 77
- 2 _ معلمان راهنمایی 79
- 3 _ دبیران دبیرستان ها 81
- تأمین و تربیت معلمان 84
- نتیجه 84
- وضعیت عمومی معلمان در ایران 84
- ساعت های کاری1 85
- درجه های تحصیلی معلمان1 85
- حقوق و مزایای معلمان1 86
- اشاره 88
- 1 _ بی انگیزگی 88
- فصل هفتم: آسیب شناسی حرفه معلمی 88
- 2 _ نداشتن تخصص 89
- 3 _ عدم شناخت جایگاه و منزلت خود 90
- 4 _ توقع احترام بی جا 91
- 5 _ گسست میان معلم و شاگرد1 92
- 6 _ پذیرش نیروهای آزاد 93
- 7 _ مشکلات معیشتی 93
- 8 _ بازتاب نامناسب مشکلات معلمان از طریق رسانه ها 94
- 9 _ بزرگداشت های ظاهری 96
- 10 _ فرار مغزها 96
- اشاره 98
- 1 _ جذب بهترین ها 98
- فصل هشتم: راه کارهای ارتقای منزلت اجتماعی معلمان 98
- 3 _ بهره گیری از الگوهای موفق جهانی 99
- 2 _ بازنگری در اهداف و تقویت مراکز تربیت معلم 99
- 4 _ همگامی با پیشرفت های روز 100
- 5 _ بهره گیری از دیدگاه های برنامه ریزان و کارشناسان دلسوز و با تجربه1 100
- 6 _ ارتقای سطح علمی 101
- 7 _ فراهم کردن زمینه انتشار دیدگاه ها و آثار فکری و علمی 101
- 8 _ تخصصی کردن حرفه معلمی 102
- اشاره 103
- بخش دوّم: برگزیده ادب فارسی 103
- سرمشق آب1 104
- صدای پای خورشید1 104
- اشعار 104
- اشاره 104
- دست توانای معلّم1 105
- مقام معلم1 105
- سرور معلّم1 106
- اشک شوق1 107
- مقام معلم1 108
- کُن اشارات1 108
- یک شاخه گُل دعا1 110
- متون ادبی 110
- آرام تر از دریا1 110
- اشاره 110
- مقام معلم 111
- آهنگ قدم هایت1 112
- قطره دریاست اگر با دریاست1 112
- اشاره 113
- برتری حق معلم بر پدر1 113
- طبایع مختلف1 113
- حکایات خواندنی 113
- حقوق معلم1 114
- فروتنی معلم1 115
- نقش معلّم در شکوفایی شاگرد1 115
- عیادت شاگرد1 116
- معلمی در کلام امام خمینی رحمه الله 116
- سخنان بزرگان 116
- اشک حسرت معلم1 116
- اشاره 116
- معلم در سخنان مقام معظم رهبری 118
- معلّم در کلام استاد مطهری1 119
- معلم در کلام شهید رجایی1 119
- اشاره 120
- بخش سوّم: همراه با برنامه سازان 120
- پیشنهادهای کلی 121
- 1 _ ایجاد انگیزه 121
- اشاره 121
- 2 _ رابط میان معلمان، مردم و مسوولان 122
- 3 _ اطلاع رسانی در مورد شیوه های جدید آموزشی 122
- 4 _ ترغیب خانواده ها برای همکاری و هم فکری بیشتر با معلمان 122
- پیشنهادهای برنامه ای 123
- پرسش های مسابقه ای 125
- پرسش های مردمی 126
- پیام های مجری 127
- پرسش های کارشناسی 127
- معرفی کتاب 131
- کتاب نامه 132
بنابراین، بنا به گستردگی آماری تحت پوشش نظام آموزشی کشور، نباید یک یا ده یا حتّی ده ها اشکال موجود، اشکال اساسی تلقی شود و بر اساس آن، نظام آموزش کشور و خدمت گزاران آن ناکارآمد معرفی گردند.
9 _ بزرگداشت های ظاهری
9 _ بزرگداشت های ظاهری
همه ساله در هفته معلم با برگزاری مراسم و نشست هایی از مقام والا و معنوی معلم تجلیل به عمل می آید؛ این برنامه ها به طور مرتب در سال های بعد از انقلاب با فراز و نشیب هایی برگزار شده است، امّا نظرسنجی ها و نظر خواهی ها از معلمان نشان می دهد که این گونه نشست ها و مراسم ها، کم ترین تأثیر انگیزشی نداشته اند. معلمان و کارشناسان معتقدند این برنامه ها در افزایش منزلت معلمان تأثیری ندارد. «بر اساس پژوهش صورت گرفته در سال 1376 (مجدفر _ بختیاری) درباره اثر بخشی برنامه های هفته بزرگداشت مقام معلم، در چهار منطقه آموزشی تهران، بیشتر پرسش شوندگان گفته اند. در ایام هفته معلم بهتر است بزرگداشت های ظاهری از معلمان قطع شود و بر ارتقای واقعی منزلت و وضع معیشتی آنان و ایجاد انگیزه کافی برای خدمت، بیش تر پرداخته شود».(1)
10 _ فرار مغزها
10 _ فرار مغزها
پدیده فرار مغزها تنها در سطح میان ملّت ها و کشورها منحصر نیست، بلکه سازمان ها و نهادهایی هم که نتوانند تسهیلات لازم را برای تقویت پایگاه اجتماعی نیروهای خود فراهم کنند، کم کم زمینه های نارضایتی افراد تحت
1- برگرفته از سر مقاله معلمان بگویند، مرتضی مجدفر، رشد معلم 181 _ اردیبهشت 81، ص 3.