- اشاره 3
- بخش اول: قرآن و عرفان 3
- اشاره 4
- فصل اول: چیستی و مؤلفه های عرفان اسلامی 4
- اقسام عرفان 8
- فصل دوم: قرآن، منبع حقیقی عرفان 19
- فصل سوم: شواهد قرآنی در سیر و سلوک عرفانی 29
- اشاره 29
- 1. صعود و رفعت 32
- 2. جهاد و هجرت 35
- 3. تتبّل و فِرار 37
- 4. لقاءالله، لقای رب 42
- 5. ملکوت، یقین، نظر، رؤیت، شهود 46
- بخش دوم: مبادی و مبانی سیر و سلوک در قرآن 50
- اشاره 50
- پیش درآمد 51
- اشاره 54
- فصل اول: ضرورت خودشناسی 54
- 1. عرفان به نفس، عرفان به خدا 56
- اشاره 56
- الف) گام های هفت گانه 61
- ب) دو گزاره نهایی 62
- 2. طریق عملی نفس 63
- 3. سلوک اخلاقی، مقدمه سلوک عرفانی (تهذیب نفس و ادراک رفیعالدرجات) 67
- اشاره 71
- الف) معرفت توحیدی به خدا 71
- 4. ثمره های سلوکی معرفتِ نفس 71
- ب) خوف و خشیت الهی 71
- ج) کنارهگیری از دنیا و دنیاگریزی 71
- د) خویشتنیابی و خودنگه داری نفس بر اثر معرفتِ به خدا 72
- ه_) بصیرت نفس و روشنبینی درونی 72
- و) روزیهای مادی و معنوی 72
- ز) حیات طیبه 73
- ک) گشایش راه معرفت به خدا از خدا 74
- ح) شهود ملکوت 74
- ط) رؤیت خدا با چشم دل 74
- ی) ادراک حقیقی ایمان و یقین 74
- ل) معرفت به پیامبراعظم صلی الله علیه و آله و پیشوایان هدایت و نور 75
- فصل دوم: عقلانیت و اعتدال در سیر و سلوکِ قرآنی 76
- فصل سوم: شریعتگرایی در سیر و سلوکِ قرآنی 79
- فصل چهارم: ایمانگروی و عمل صالحگرایی 82
- اشاره 82
- نمونههایی از احادیث درباره ایمان و عمل صالح 84
- فصل پنجم: انسان و شدن 88
- فصل ششم: عبودیتگرایی 91
- فصل هفتم: ولایتمحوری 97
- فصل هشتم: سلوکِ زندگیساز 100
- 1. داشتن انگیزه و اراده جدّی 107
- اشاره 107
- فصل نهم: برخورداری از شرایط سیر و سلوک 107
- 2. بصیرت حقیقی و معرفت یقینی 108
- 3. شکر و شکیبایی 109
- 4. تمرین و تداوم 110
- 5. توجّه و تسلّط بر نفس داشتن 111
- 6. داشتن مربّی و پیر راه 112
- 7. دوستان سلوکی 114
- 8. طهارت درون و برون 115
- 9. تفکر و تذکر 115
- فصل دهم: برداشتن گام عملی سیر و سلوک 117
- اشاره 122
- بخش سوم: ماهیت سیر و سلوک قرآنی 122
- فصل اول: چیستی سیر و سلوکِ قرآنی 123
- فصل دوم: درجات و مراتب سیر و سلوک در قرآن کریم 137
- فصل سوم: انسان در مسیر شدن(تکامل انسان) 142
- 1. خلق مدام و تجدد امثال 145
- فصل چهارم: شواهِدِ قرآنی 145
- اشاره 145
- 2. انسان کادح 147
- 3. فقر وجودی 149
- 4. پرسش از دانایان 150
- 5. زینت دل ها 152
- فصل پنجم: عرفان در منطق قرآن 155
- اشاره 155
- 1. ویژگی های عرفان قرآنی 161
- 2. ارزش یاد خدا 164
- 3. صفات یادکنندگان خدا (اهل ذکر) 165
- فصل ششم: تجارت نجاتبخش و جاودانه 170
- بخش چهارم: راه های معرفت الله و مراتب سیر و سلوک در قرآن 179
- اشاره 179
- فصل اول: راه های معرفت الله 180
- فصل دوم: ویژگیهای سالکان الهی در قرآن 191
- فصل سوم: عرفان به نفس، قرارگاه مرکزی سیر و سلوک الی الله 202
- اشاره 214
- فصل چهارم: تزکیه نفس، زیربنای عرفان عملی 214
- چند نکته درباره تزکیه نفس و رهاورد سلوکی آن 217
- فصل پنجم: اوصاف و اصول حاکم بر زندگی عرفانی از دیدگاه امام علی علیه السلام 224
- اشاره 232
- بخش پنجم: مراحل، مقامات و احوال عارفان در قرآن کریم 232
- 1. ماهیت توبه 246
- فصل اول: توبه 246
- اشاره 246
- 2. توبه خدا و بنده 255
- 3. نشانههای توبه حقیقی 256
- 4. توبه نصوح 258
- 5. شرایط، حقیقت، سرّ حقیقت، لطایف و اقسام توبه 259
- 6. نمونه هایی از توبه کنندگان در قرآن 262
- 7. توبه در احادیث 263
- فصل دوم: وَرَع 265
- اشاره 265
- 1. چیستی ورع 265
- 2. تفسیر ورع از دیدگاه معصومان علیه السلام و عارفان 267
- اشاره 273
- فصل سوم: زهد 273
- 1. ماهیت زهد 273
- 2. تفسیر زهد از دیدگاه معصومان 275
- 4. تفسیر زهد از دیدگاه استاد مطهری 277
- 3. تفسیر زهد از نظر امام خمینی رحمه الله 277
- 5. فلسفه و آثار زهد 282
- اشاره 286
- 1. مفهوم فقر 286
- فصل چهارم: فقر 286
- 2. ابعاد فقر از دیدگاه خواجه عبدالله انصاری 291
- اشاره 295
- فصل پنجم: صبر 295
- 1. چیستی صبر 295
- 2. اقسام و مراتب صبر 296
- 3. صبر در احادیث 300
- اشاره 300
- الف) فضیلت صبر 301
- ب) نقش صبر در سیر و سلوک الیالله و تحصیل مقامات معنوی و الهی 301
- ج) صبر و پیروزی به واسطه آن در کمالات روحی، معنوی 301
- د) نشانههای صابران 302
- فصل ششم: توکل 306
- 1. ماهیت توکل 306
- اشاره 306
- الف) دیدگاه حضرت امام رحمه الله : 308
- اشاره 308
- 2. مراتب و درجات توکل 308
- ب) دیدگاه خواجه عبدالله انصاری رحمه الله : 309
- 3. معانی مراتب و درجات توکل در احادیث: 310
- 4. چند نکته درباره توکل 311
- 5. فرق توکل و تفویض: 312
- اشاره 314
- فصل هفتم: رضا 314
- 1. مفهوم رضا 314
- 2. مقام، مراتب و ثمرات رضا در احادیث 318
- اشاره 321
- بخش ششم: اصناف انسان ها در قرآن 321
- پیش درآمد 322
- اشاره 322
- فصل اول: نکاتی درباره اصناف انسان ها 331
- اشاره 331
- نکته اول 331
- نکته دوم 333
- نکته سوم 335
- نکته چهارم 336
- نکته پنجم 338
- فصل دوم: مراتب وجودی اصناف سهگانه 344
- اشاره 354
- 2. توحید 354
- 1. معرفهالله 354
- اشاره 354
- فصل سوم: مراتب سلوک معرفتی و معنویتی سالکان و عارفان الهی 354
- ب) ایمان 355
- الف) عبادت 355
- ج) تقوا 356
- د) زهد 357
- ه_) خوف و خشیّت 357
- ز) حبّالله و حبّ رسول خدا صلی الله علیه و آله و عترت پاکش 358
- و) ذکر 358
- ط) ادب 359
- ح) یاد مرگ و استعداد برای آن 359
- اشاره 361
- فصل چهارم: راههای رسیدن به مقام ابرار و مقربان 361
- تکامل انسان در قرآن (شدن انسان در قرآن با توجه به چهار دسته آیات مربوط) 366
- 1. چیستی قرب 380
- اشاره 380
- فصل پنجم: باز بودن راه قرب 380
- 2. عوامل قرب الیالله 387
- اشاره 389
- فصل ششم: عناصر علمی و عملی رسیدن انسان به توحید و لقای رب 389
- 2. گذر از «اعتباریات» 389
- 1. معرفت به خدا 389
- 3. عمل صالح و خالص 390
- 4. هجرت از خود خاکی و رهایی از انیّت و انانیّت 394
- 5. انسانهای فوق حساب 395
- بخش هفتم: کتاب شناسی توصیفی عرفان 400
- اشاره 400
- 1. مصباح الهدایه الی الخلافه و الولایه 402
- 2. شرح چهل حدیث 405
- 3. آشنایی با علوم اسلامی(بخش عرفان) 408
- 4. در جستوجوی عرفان اسلامی 414
- 5. عرفان اسلامی 422
- 6. حیات عارفانه امام علی علیه السلام 427
- 7. سلوک عرفانی در سیره اهل بیت علیهم السلام 436
- 8. طریق عرفان 440
- 10. مقالات 441
- 9. رساله لب اللباب در سیر و سلوک اولی الالباب 441
- 11. انسان و قرآن 442
- 12. ترجمه مصباح الشریعه و مفتاح الحقیقه 443
- 13. روح مجرد 444
- 14. بحر خروشان 446
- 15. الهیه 447
- 16. در محضر لاهوتیان 447
- 17. آیینه دار طلعت یار 448
- 19. جریان شناسی انتقادی عرفانهای نوظهور 450
- 18. آفتاب و سایه ها (نگرشی بر جریانهای نوظهور معنویت گرا) 450
- 20. قبیله حیله 451
- کتابنامه 454
مرحوم، بحث های مفید و سازنده ای صورت گرفته و آنگاه از آموزه های عرفانی، دستورالعمل های اخلاقی _ سلوکی و نقش ایشان در پرورش روحی _ معنوی بنیانگذار انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی ایران نیز بحث های لازم و مؤثری شده است.
کتابهایی چون عارف کامل تهیه شده از سوی معاونت پژوهشی بنیاد فرهنگی شهید شاه آبادی نیز در 272 صفحه سال 1380 چاپ و نشر یافت که در سه فصل و بیشتر یاد و خاطره ها تنظیم شده است و البته سودمند خواهد بود. کتابی نیز با عنوان فیلسوف فطرت از سوی علی حیدر مرتضوی و در 295 صفحه به صورت دفتر اول در پنج بخش و دفتر دوم حاوی مصاحبه ها سال 1386 به مناسبت بزرگداشت مقام حکیم عارف و فقیه مجدد، آیت الله العظمی میرزا محمدعلی شاه آبادی به وسیله پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و سازمان انتشارات آن چاپ و نشر یافت که در جای خود بسیار خوب و مفید است. اگر کتاب آرای عرفانی عارف حکیم آیت الله العظمی میرزا محمدعلی شاه آبادی در آثار امام خمینی رحمه الله را که به وسیله خانم منیره دشتبان و از سوی پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی در 225 صفحه سال 1386 و در سه بخش تنظیم، چاپ و نشر یافت و رساله علمی ایشان بوده است، ضمیمه کتابهای یادشده کنیم، به یقین، شناخت شخصیت علمی _ عرفانی و تحلیل مقامات معنوی مرحوم شاه آبادی بر محور اندیشه های شاگرد والامقام ایشان، برای ما دل گشاتر و کارگشاتر خواهد بود؛ چه اینکه بحث های عرفان نظری و عملی با عمق ویژه ای مطرح شده است.
ناگفته نماند کتابهای فراوانی در خصوص شخصیت بزرگان عرفان و سیر و سلوک نوشته شده، مثل نشان از بی نشان ها، در کوی بی نشانان، سوخته و ...، که در