- اشاره 3
- بخش اول: قرآن و عرفان 3
- اشاره 4
- فصل اول: چیستی و مؤلفه های عرفان اسلامی 4
- اقسام عرفان 8
- فصل دوم: قرآن، منبع حقیقی عرفان 19
- فصل سوم: شواهد قرآنی در سیر و سلوک عرفانی 29
- اشاره 29
- 1. صعود و رفعت 32
- 2. جهاد و هجرت 35
- 3. تتبّل و فِرار 37
- 4. لقاءالله، لقای رب 42
- 5. ملکوت، یقین، نظر، رؤیت، شهود 46
- بخش دوم: مبادی و مبانی سیر و سلوک در قرآن 50
- اشاره 50
- پیش درآمد 51
- فصل اول: ضرورت خودشناسی 54
- اشاره 54
- 1. عرفان به نفس، عرفان به خدا 56
- اشاره 56
- الف) گام های هفت گانه 61
- ب) دو گزاره نهایی 62
- 2. طریق عملی نفس 63
- 3. سلوک اخلاقی، مقدمه سلوک عرفانی (تهذیب نفس و ادراک رفیعالدرجات) 67
- الف) معرفت توحیدی به خدا 71
- اشاره 71
- ب) خوف و خشیت الهی 71
- ج) کنارهگیری از دنیا و دنیاگریزی 71
- 4. ثمره های سلوکی معرفتِ نفس 71
- ه_) بصیرت نفس و روشنبینی درونی 72
- و) روزیهای مادی و معنوی 72
- د) خویشتنیابی و خودنگه داری نفس بر اثر معرفتِ به خدا 72
- ز) حیات طیبه 73
- ی) ادراک حقیقی ایمان و یقین 74
- ط) رؤیت خدا با چشم دل 74
- ک) گشایش راه معرفت به خدا از خدا 74
- ح) شهود ملکوت 74
- ل) معرفت به پیامبراعظم صلی الله علیه و آله و پیشوایان هدایت و نور 75
- فصل دوم: عقلانیت و اعتدال در سیر و سلوکِ قرآنی 76
- فصل سوم: شریعتگرایی در سیر و سلوکِ قرآنی 79
- فصل چهارم: ایمانگروی و عمل صالحگرایی 82
- اشاره 82
- نمونههایی از احادیث درباره ایمان و عمل صالح 84
- فصل پنجم: انسان و شدن 88
- فصل ششم: عبودیتگرایی 91
- فصل هفتم: ولایتمحوری 97
- فصل هشتم: سلوکِ زندگیساز 100
- 1. داشتن انگیزه و اراده جدّی 107
- اشاره 107
- فصل نهم: برخورداری از شرایط سیر و سلوک 107
- 2. بصیرت حقیقی و معرفت یقینی 108
- 3. شکر و شکیبایی 109
- 4. تمرین و تداوم 110
- 5. توجّه و تسلّط بر نفس داشتن 111
- 6. داشتن مربّی و پیر راه 112
- 7. دوستان سلوکی 114
- 9. تفکر و تذکر 115
- 8. طهارت درون و برون 115
- فصل دهم: برداشتن گام عملی سیر و سلوک 117
- اشاره 122
- بخش سوم: ماهیت سیر و سلوک قرآنی 122
- فصل اول: چیستی سیر و سلوکِ قرآنی 123
- فصل دوم: درجات و مراتب سیر و سلوک در قرآن کریم 137
- فصل سوم: انسان در مسیر شدن(تکامل انسان) 142
- اشاره 145
- فصل چهارم: شواهِدِ قرآنی 145
- 1. خلق مدام و تجدد امثال 145
- 2. انسان کادح 147
- 3. فقر وجودی 149
- 4. پرسش از دانایان 150
- 5. زینت دل ها 152
- فصل پنجم: عرفان در منطق قرآن 155
- اشاره 155
- 1. ویژگی های عرفان قرآنی 161
- 2. ارزش یاد خدا 164
- 3. صفات یادکنندگان خدا (اهل ذکر) 165
- فصل ششم: تجارت نجاتبخش و جاودانه 170
- اشاره 179
- بخش چهارم: راه های معرفت الله و مراتب سیر و سلوک در قرآن 179
- فصل اول: راه های معرفت الله 180
- فصل دوم: ویژگیهای سالکان الهی در قرآن 191
- فصل سوم: عرفان به نفس، قرارگاه مرکزی سیر و سلوک الی الله 202
- اشاره 214
- فصل چهارم: تزکیه نفس، زیربنای عرفان عملی 214
- چند نکته درباره تزکیه نفس و رهاورد سلوکی آن 217
- فصل پنجم: اوصاف و اصول حاکم بر زندگی عرفانی از دیدگاه امام علی علیه السلام 224
- بخش پنجم: مراحل، مقامات و احوال عارفان در قرآن کریم 232
- اشاره 232
- فصل اول: توبه 246
- اشاره 246
- 1. ماهیت توبه 246
- 2. توبه خدا و بنده 255
- 3. نشانههای توبه حقیقی 256
- 4. توبه نصوح 258
- 5. شرایط، حقیقت، سرّ حقیقت، لطایف و اقسام توبه 259
- 6. نمونه هایی از توبه کنندگان در قرآن 262
- 7. توبه در احادیث 263
- 1. چیستی ورع 265
- اشاره 265
- فصل دوم: وَرَع 265
- 2. تفسیر ورع از دیدگاه معصومان علیه السلام و عارفان 267
- فصل سوم: زهد 273
- اشاره 273
- 1. ماهیت زهد 273
- 2. تفسیر زهد از دیدگاه معصومان 275
- 4. تفسیر زهد از دیدگاه استاد مطهری 277
- 3. تفسیر زهد از نظر امام خمینی رحمه الله 277
- 5. فلسفه و آثار زهد 282
- اشاره 286
- 1. مفهوم فقر 286
- فصل چهارم: فقر 286
- 2. ابعاد فقر از دیدگاه خواجه عبدالله انصاری 291
- 1. چیستی صبر 295
- فصل پنجم: صبر 295
- اشاره 295
- 2. اقسام و مراتب صبر 296
- 3. صبر در احادیث 300
- اشاره 300
- ب) نقش صبر در سیر و سلوک الیالله و تحصیل مقامات معنوی و الهی 301
- ج) صبر و پیروزی به واسطه آن در کمالات روحی، معنوی 301
- الف) فضیلت صبر 301
- د) نشانههای صابران 302
- 1. ماهیت توکل 306
- اشاره 306
- فصل ششم: توکل 306
- الف) دیدگاه حضرت امام رحمه الله : 308
- اشاره 308
- 2. مراتب و درجات توکل 308
- ب) دیدگاه خواجه عبدالله انصاری رحمه الله : 309
- 3. معانی مراتب و درجات توکل در احادیث: 310
- 4. چند نکته درباره توکل 311
- 5. فرق توکل و تفویض: 312
- فصل هفتم: رضا 314
- 1. مفهوم رضا 314
- اشاره 314
- 2. مقام، مراتب و ثمرات رضا در احادیث 318
- بخش ششم: اصناف انسان ها در قرآن 321
- اشاره 321
- پیش درآمد 322
- اشاره 322
- اشاره 331
- نکته اول 331
- فصل اول: نکاتی درباره اصناف انسان ها 331
- نکته دوم 333
- نکته سوم 335
- نکته چهارم 336
- نکته پنجم 338
- فصل دوم: مراتب وجودی اصناف سهگانه 344
- اشاره 354
- فصل سوم: مراتب سلوک معرفتی و معنویتی سالکان و عارفان الهی 354
- 1. معرفهالله 354
- 2. توحید 354
- اشاره 354
- الف) عبادت 355
- ب) ایمان 355
- ج) تقوا 356
- ه_) خوف و خشیّت 357
- د) زهد 357
- ز) حبّالله و حبّ رسول خدا صلی الله علیه و آله و عترت پاکش 358
- و) ذکر 358
- ط) ادب 359
- ح) یاد مرگ و استعداد برای آن 359
- فصل چهارم: راههای رسیدن به مقام ابرار و مقربان 361
- اشاره 361
- تکامل انسان در قرآن (شدن انسان در قرآن با توجه به چهار دسته آیات مربوط) 366
- فصل پنجم: باز بودن راه قرب 380
- 1. چیستی قرب 380
- اشاره 380
- 2. عوامل قرب الیالله 387
- 1. معرفت به خدا 389
- اشاره 389
- 2. گذر از «اعتباریات» 389
- فصل ششم: عناصر علمی و عملی رسیدن انسان به توحید و لقای رب 389
- 3. عمل صالح و خالص 390
- 4. هجرت از خود خاکی و رهایی از انیّت و انانیّت 394
- 5. انسانهای فوق حساب 395
- اشاره 400
- بخش هفتم: کتاب شناسی توصیفی عرفان 400
- 1. مصباح الهدایه الی الخلافه و الولایه 402
- 2. شرح چهل حدیث 405
- 3. آشنایی با علوم اسلامی(بخش عرفان) 408
- 4. در جستوجوی عرفان اسلامی 414
- 5. عرفان اسلامی 422
- 6. حیات عارفانه امام علی علیه السلام 427
- 7. سلوک عرفانی در سیره اهل بیت علیهم السلام 436
- 8. طریق عرفان 440
- 9. رساله لب اللباب در سیر و سلوک اولی الالباب 441
- 10. مقالات 441
- 11. انسان و قرآن 442
- 12. ترجمه مصباح الشریعه و مفتاح الحقیقه 443
- 13. روح مجرد 444
- 14. بحر خروشان 446
- 16. در محضر لاهوتیان 447
- 15. الهیه 447
- 17. آیینه دار طلعت یار 448
- 18. آفتاب و سایه ها (نگرشی بر جریانهای نوظهور معنویت گرا) 450
- 19. جریان شناسی انتقادی عرفانهای نوظهور 450
- 20. قبیله حیله 451
- کتابنامه 454
جای خویش سازنده اند، ولی به دلایلی کتابهای یاد شده معرفی شدند. کتابهایی که همراه با بررسی قصه ارباب معرفت، از نظام معرفتی نسبتاً مقبول، بحث های معارفی معقول، تحلیل های عرفانی و روش صحیح تر برخوردارند.
18. آفتاب و سایه ها (نگرشی بر جریانهای نوظهور معنویت گرا)
18. آفتاب و سایه ها (نگرشی بر جریانهای نوظهور معنویت گرا)
این کتاب به وسیله حجت الاسلام دکتر محمدتقی فعالی به وسیله نجم الهدی، در 416 صفحه و شش فصل منتشر شد و با استقبال بسیار خوبی از سوی نهادها، مراکز فرهنگی، دانشگاه ها و جوانان روبهرو گردید.
کتاب یادشده، عرفانهای هندی سنتی و مدرن، عرفان امریکایی، عرفان مسیحی، یهود، معنویت های فراعلم و فراروانشناسی را معرفی میکند. کتاب در توصیف و معرفی جریانهای نوظهور معنویتگرا بسیار موفق است، ولی به نظر می رسد اگرچه نقدهای خیلی خوب و مفیدی دارد، نقدها کمرنگ اند و عمیق و همهجانبه نیستند و شاید برای معرفی و زدن برشی به چنین جریان هایی خوب باشد، ولی به یقین کافی و کامل نیست. امید است نویسنده محترم، کتابهایی مستقل از هر کدام از جریانهای عرفانی و نقدهای آنها را بنویسد و فراروی نسل روشنفکر و فرهیخته دانشگاهی و جامعه جوان ارائه کند.
19. جریان شناسی انتقادی عرفانهای نوظهور
19. جریان شناسی انتقادی عرفانهای نوظهور
از سوی حجت الاسلام حمیدرضا مظاهری سیف در دو بخشِ فطرت در جغرافیای معرفت در سه فصل، و معنویت گرایی پستمدرن با پنج فصل در 399 صفحه از سوی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی سال 1387 چاپ و نشر یافته است.